Công nghệ vũ khí bí mật sẽ giúp Trung Quốc vượt qua Mỹ?

Trong bài bình luận do tờ Nikkei Asia đăng ngày 6.12, nhà phân tích địa chính trị Liam Gibson ở Đài Bắc cho rằng Trung Quốc hiện đang thử nghiệm những bản chất hoàn toàn khác biệt trong 3 lĩnh vực chiến lược, gồm vũ khí hạt nhân, chất bán dẫn và năng lượng. Những đột phá trong 3 lĩnh vực này sẽ phá vỡ thế vượt trội của Mỹ và thay đổi hoàn toàn cán cân quyền lực giữa nước này và Trung Quốc.

“Nhanh chóng mở rộng kho vũ khí hạt nhân”

Trong bài viết, ông Gibson cho rằng ở sa mạc Gobi trong phần thuộc phía bắc Trung Quốc, lò phản ứng hạt nhân sử dụng nhiên liệu thorium mới đầu tiên của thế giới trong nửa thế kỷ qua đang khởi động. Đồng vị uranium-233 mà lò phản ứng này hướng tới sản xuất có thể giúp cho Trung Quốc nhanh chóng mở rộng kho vũ khí hạt nhân lên tầm mới. Uranium-233 là một đồng vị phân hạch của uranium được tạo ra từ thorium-232 như một phần của chu trình nhiên liệu thorium.

Công trường xây dựng lò phản ứng sử dụng nhiên liệu thorium ở tỉnh Cam Túc, Trung Quốc

Reuters

Trung Quốc đang phát triển nghiên cứu thời Chiến tranh lạnh mà đã được thực hiện bởi nhóm phụ trách Dự án Manhattan, dự án nghiên cứu và phát triển bom nguyên tử đầu tiên trong Thế chiến 2, tại Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge ở bang Tennessee (Mỹ). Dù Mỹ sau đó bỏ uranium-233, ưu tiên sử dụng đồng vị uranium-235 tự nhiên, các tài liệu được giải mật từ năm 1996 cho thấy giới nghiên cứu thời đó đã đánh giá uranium-233 có nhiều chức năng vượt trội so với nguyên liệu khác.

Uranium-233 phát ra phóng xạ mạnh hơn những đồng vị khác, sản xuất lượng neutron trong một phản ứng phân hạch nhiều hơn 15% so với uranium-235 hay plutonium-239. “Điều này có thể làm cho Bắc Kinh không chỉ gia tăng số lượng vũ khí mà còn tăng sức công phá của mỗi tên lửa và với việc sở hữu kho dự trữ thorium lớn thứ 2 trên thế giới, sự dư thừa về năng lượng hạt nhân có thể thúc đẩy phát triển các khí tài quy ước, trong đó có chiến hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân và máy bay không người lái”, ông Gibson viết.

Trung Quốc sẽ thống trị truyền thông chiến lược?

Cũng trong bài viết, ông Gibson nhận định sự tiến bộ trong vi mạch (chip) silicon sẽ đạt tới giới hạn vật lý của nó vào năm 2025, như đã được quy định theo Định luật Moore. Điều này dường như là điều xấu đối với Trung Quốc, hiện vẫn còn đứng sau so với Đài Loan, Hàn Quốc và Mỹ trong lĩnh vực chất bán dẫn.

Tuy nhiên, Trung Quốc đang chuẩn bị cho điều giới lãnh đạo nước này gọi là thời kỳ hậu Định luật Moore- thời kỳ bình minh của loại chip dựa trên carbon. Trong một nghiên cứu gần đây được đăng trên chuyên san Science, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Bắc Kinh tuyên bố họ đã thử nghiệm các ống nano carbon nhanh hơn 3 lần và tiết kiệm năng lượng gấp 4 lần so với chip silicon. Bắc Kinh đã dành ưu tiên cao cho lĩnh vực nghiên cứu này.

Một hội chợ thương mại về công nghệ chất bán dẫn ở Thượng Hải hồi tháng 3.2021

Reuters

Do lệnh cấm nhập khẩu của Mỹ, Trung Quốc đang thiếu các máy quang khắc tạo ra các con chip tiên tiến. Tuy nhiên, Dự án đặc biệt 02 do nhà nước Trung Quốc chỉ đạo để phát triển chuỗi cung cấp máy quang khắc nội địa đang có tiến triển. “Nếu những máy quang khắc này được thiết kế để tạo ra những con chip dựa trên carbon, cải tiến kép như thế có thể tạo nên nền tảng công nghệ cho một hệ sinh thái hoàn toàn mới mà sẽ thuộc về Trung Quốc. Các nhà sản xuất chip của nước này có thể vượt qua những công ty dẫn đầu lĩnh vực chất bán dẫn hiện nay và Trung Quốc sẽ thống trị phần cứng công nghệ thông tin và truyền thông chiến lược trong tương lai”, ông Gibson viết.

Ngoài ra, tuy hiện là nước nhập khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, Trung Quốc được cho là sẽ trở thành quốc gia xuất khẩu năng lượng lớn nhất nếu có thể thực hiện dự án khai thác đồng vị Heli-3 trên mặt trăng. Hơn 10 viện nghiên cứu của Trung Quốc đang nghiên cứu cách chiết xuất Heli-3 từ những mẫu đá trên mặt trăng do phi thuyền Hằng Nga 5 mang về hồi năm ngoái. Heli-3 có nhiều năng lượng hơn các khoáng chất trên trái đất, với chỉ cần 40 tấn là có khả năng cung cấp năng lượng cho toàn bộ nước Mỹ trong cả năm. Hiện ước tính có ít nhất một triệu tấn Heli-3 trên mặt trăng.

Phi thuyền Hằng Nga 5 thu thập các mẫu trên mặt trăng ngày 2.12.2020

CHụp Màn Hình NIkkei ASIa

Một công ty Mỹ có kế hoạch thực hiện chuyến thám hiểm khai thác mỏ đến mặt trăng vào đầu thập niên 2030. Trong khi đó, Trung Quốc đang thực hiện kế hoạch lập một siêu căn cứ thường trực trên mặt trăng trong cùng thời gian. Các nhà phân tích không gian thuộc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) cảnh báo rằng việc thống trị mang tính đột phá trong nguồn tài nguyên sạch và mạnh mẽ này sẽ đưa Trung Quốc trở thành cường quốc năng lượng của thế kỷ 21.

Đề xuất cho Mỹ

Nếu đạt được sự thống trị đối với bất kỳ lĩnh vực nào trong 3 lĩnh vực nói trên, Trung Quốc sẽ có khả năng thay thế Mỹ trở thành bá chủ toàn cầu. Nhà phân tích Gibson cho rằng có hai cách chính Mỹ có thể làm để ngăn chặn khả năng đó diễn ra.

Thứ nhất là các cơ quan tình báo Mỹ phải theo dõi tốt hơn các nghiên cứu của Trung Quốc, vạch ra những con đường tiềm năng có thể đạt bước tiến nhanh hơn và hành động để cản trở các đột phá về công nghệ. Thứ hai là Mỹ phải tận dụng lợi thế dẫn đầu hiện có và thực hiện những cuộc thử nghiệm trái với quy ước, vượt xa những gì Trung Quốc đang làm.

Ông Gibson cho rằng tuy đã có nhiều nghị sĩ Mỹ kêu gọi chính phủ nước này sử dụng nguồn dự trữ uranium-233 còn lại, nhưng chưa đủ. “Việc sử dụng những cải tiến từ quá khứ có thể khiến Washington mất thời gian, nhưng nếu những hành động đối phó đã bị trì hoãn là tất cả những gì họ có thể tập hợp để chống lại bước nhảy vọt về nhiều mặt của Bắc Kinh, kết quả của cuộc cạnh tranh quyền lực lớn này là cái kết có thể thấy trước được”, ông Gibson kết luận trong bài viết.