“Chúng tôi hiểu rằng Taliban hiện có thể đã có quyền truy cập vào các cơ sở dữ liệu và thiết bị sinh trắc học khác nhau ở Afghanistan, bao gồm một số cơ sở do quân đội liên minh bỏ lại”, Human Rights First, tổ chức nhân quyền quốc tế có trụ sở tại New York và Washington (Mỹ), cảnh báo.
Sáng kiến sinh trắc học ban đầu được thử nghiệm vào năm 2002. Một trong những ví dụ về thiết bị sinh trắc học phổ biến ở Afghanistan là Thiết bị Phát hiện Nhận dạng Liên hợp Cầm tay (Handheld Interagency Identity Detection Equipment - HIIDE), được phát triển bởi chính phủ Mỹ để xác định, ngăn chặn tội phạm và phần tử nổi dậy Taliban. Thiết bị này đã giúp các lực lượng liên quân phương Tây thu thập, đối sánh các bản quét mống mắt, vân tay và khuôn mặt của hơn một triệu người Afghanistan dựa trên cơ sở dữ liệu sinh trắc học.
Theo phóng viên điều tra Annie Jacobsen, tác giả cuốn sách First Platoon: A Story of Modern War in the Age of Identity Dominance (tạm dịch Trung đội đầu tiên: Câu chuyện về chiến tranh hiện đại trong thời đại thống trị bản sắc), Lực lượng đặc nhiệm sinh trắc học của quân đội Mỹ ở Afghanistan đã công bố về mục tiêu thu thập dữ liệu sinh trắc học của 80% trong số 25 triệu công dân ước tính của nước này.
“Mục tiêu hai năm mà Bộ Quốc phòng Mỹ đặt ra là 21 triệu bộ dấu vân tay, quét mống mắt và trong một số trường hợp là DNA, bắt đầu với tất cả nam giới trong độ tuổi quân nhân. Vào mùa thu năm 2011, Bộ Quốc phòng Mỹ đã có dữ liệu sinh trắc học của hơn 2 triệu người ở Afghanistan. Dữ liệu này đã được tải lên cơ sở dữ liệu ABIS độc quyền của cơ quan”, trích nội dung bà Jacobsen viết trong sách.
The Intercept trích lời các quan chức quân đội Mỹ cho biết, không rõ liệu quân đội Mỹ có đạt được mục tiêu hay không, nhưng một số thiết bị sinh trắc học HIIDE đã bị Taliban thu giữ trong cuộc tấn công vào tuần trước.
|
Mỹ thừa nhận mất trực thăng Black Hawk, nhiều loại vũ khí vào tay Taliban |
Các chuyên gia, trong đó có những người từ tổ chức Human Rights First, cảnh báo thiết bị HIIDE có thể cung cấp cho Taliban quyền truy cập vào dữ liệu sinh trắc học và tiểu sử, bao gồm những người hỗ trợ lực lượng quân đội liên minh. Hiện vẫn chưa rõ Taliban có được quyền truy cập vào dữ liệu sinh trắc học hay chưa, nhưng rủi ro đối với những cá nhân có dữ liệu được lưu trữ trên hệ thống sinh trắc học là rất cao.
Trở lại năm 2016 và 2017, đã có báo cáo về việc Taliban dừng xe buýt và tiến hành kiểm tra sinh trắc học của hành khách để xác định xem có quan chức chính phủ trên xe hay không, theo Privacy International, tổ chức từ thiện có trụ sở tại Anh chuyên về công nghệ và quyền con người. Trong một vụ phục kích xe buýt như vậy, Taliban đã bắt 200 hành khách làm con tin, sử dụng hệ thống sinh trắc học của chính phủ để tìm kiếm các thành viên thuộc lực lượng an ninh và hành quyết ngay tại chỗ 10 người, một bản tin địa phương từ Afghanistan hồi năm 2016 cho biết.
Lo ngại ngày càng gia tăng sau khi có báo cáo về việc Taliban đi từng nhà trên khắp đất nước, tìm kiếm những người từng làm việc cho lực lượng liên minh hoặc chính phủ tiền nhiệm. Ông Ramanjit Singh Chima, Giám đốc chính sách châu Á - Thái Bình Dương tại Access Now, nói với hãng tin Reuters rằng Taliban cũng có thể đang sử dụng thẻ căn cước dựa trên sinh trắc học của chính phủ Afghanistan để theo dõi và nhắm mục tiêu vào người dân. Rủi ro đặc biệt cao đối với cá nhân ở vị trí trung tâm trong quân đội Afghanistan, cảnh sát và các đơn vị điều tra.
Bình luận (0)