Cuộc đua “siêu chiến đấu cơ” thế hệ mới

Tuần qua, truyền thông và giới quan sát Ấn Độ đã lên tiếng thảo luận về việc ứng phó khả năng Trung Quốc có bước nhảy vọt về không quân với dòng chiến đấu cơ thế hệ 6 - có thể xem là thế hệ "siêu chiến đấu cơ" kế tiếp thế hệ 5.

ẢNH: CHỤP LẠI MÀN HÌNH

Bước tiến của Trung Quốc

Việc thảo luận trên diễn ra sau khi Trung Quốc trong những ngày cuối tháng 12 vừa qua đã tiết lộ clip ghi lại cảnh bay thử của dòng chiến đấu cơ thế hệ 6 được chế tạo bởi Tập đoàn Công nghiệp máy bay Thành Đô (CAC). Nhiều thập niên qua, CAC đã sản xuất các dòng chiến đấu cơ hiện đại của quân đội Trung Quốc như J-7, J-9, J-10 và cả chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình J-20.

Chưa rõ, dòng chiến đấu cơ thế hệ 6 trên mang tên gì, nhưng việc con số 36001 xuất hiện trên thân máy bay khiến cho giới phân tích dự đoán dòng máy bay này có thể mang tên J-36 (tạm gọi là J-36). Qua hình ảnh xuất hiện, dòng chiến đấu cơ này có thiết kế hiện đại, cánh kéo dài đến hết phần đuôi. Hiện nay, Trung Quốc đã có 2 dòng chiến đấu cơ thế hệ 5 là J-35 và J-20.

Tuy clip trên lần đầu tiên cho thấy hình ảnh của J-36, nhưng việc Trung Quốc phát triển chiến đấu cơ thế hệ 6 đã được tiết lộ từ vài năm qua. Cụ thể, đầu năm 2019, một trong các nhà thiết kế chủ chốt của CAC thông tin tập đoàn này đang phát triển máy bay thế hệ 6 và có thể loại máy bay này sẽ chính thức được triển khai vào năm 2035. Cuối năm 2021, hình ảnh chụp bên trong cơ sở của CAC cho thấy có 1 máy bay mang thiết kế không đuôi tương tự J-36 trên. Và năm 2023, thông qua mạng xã hội, Tập đoàn Công nghiệp hàng không Trung Quốc (AVIC) đã tiết lộ thông tin định hình chiến đấu cơ thế hệ 6 mà tập đoàn này đang phát triển.

ẢNH: KKÔNG QUÂN Mỹ

Mặc dù vậy, đặc điểm kỹ thuật về chiến đấu cơ thế hệ 6 của Trung Quốc vẫn chưa có thông tin chi tiết. Tuy nhiên, theo một số nguồn thông tin không chính thức thì so với thế hệ 5, dòng máy bay này được nâng cấp về khả năng tàng hình, tác chiến điện tử và thậm chí có thể được tích hợp trí tuệ nhân tạo.

Cuộc đua nhiều bên

Hiện nay, chỉ Mỹ cùng các đồng minh, đặc biệt là các thành viên NATO, đang sở hữu dòng chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình F-35 do Mỹ phát triển. Ngoài ra, xứ cờ hoa còn có dòng chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình F-22 được đánh giá là vượt trội hơn các loại cùng thế hệ, nhưng Washington không xuất khẩu F-22. Về chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình, ngoài Mỹ và các đồng minh, thì Trung Quốc có 2 dòng máy bay J-20 và J-35, Nga có dòng máy bay Su-57. Chính vì thế, chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình, vốn được xem là những "siêu chiến đấu cơ", đang là "đồ chơi xa xỉ" đối với không quân các nước.

Dù chiến đấu cơ thế hệ 5 chưa phổ biến, thì không chỉ Trung Quốc mà nhiều nước khác cũng đang chạy đua phát triển chiến đấu cơ thế hệ 6. Điển hình, Mỹ đang có 2 dự án là F/A-XX và Next Generation Air Dominance (NGAD - thế hệ thống trị bầu trời kế tiếp). Trong đó, F/A-XX tập trung cho lực lượng không quân của hải quân, hướng đến thay thế hoàn toàn cho các dòng chiến đấu cơ F/A-18 E/F Super Hornet và F-35C đang đóng vai trò chủ lực cho không quân của hải quân Mỹ. Còn NGAD chính là kế hoạch thay thế cho F-22.

Ngoài ra, Nhật Bản cùng Anh và Ý đang hợp tác phát triển chiến đấu cơ thế hệ 6 với chương trình mang tên Global Combat Air Programme (Chương trình Không chiến toàn cầu, GCAP). Từ năm 2010, Nhật đã lên kế hoạch phát triển thế hệ này với mã hiệu Mitsubishi F-X (do Tập toàn Công nghiệp nặng Mitsubishi thực hiện) để thay thế dòng Mitsubishi F-2, nhưng sau thì dự án này được tích hợp vào GCAP. Tokyo đang kỳ vọng sẽ triển khai hàng loạt chiến đấu cơ thế hệ 6 vào đầu thập niên 2030.

Trong khi đó, cũng nhằm phát triển chiến đấu cơ thế hệ 6, Pháp cùng Đức và Tây Ban Nha hợp tác làm chương trình Future Combat Air System (Hệ thống Không chiến tương lai), Nga có chương trình Mikoyan PAK DP.