Cựu Chủ tịch Vimedimex kêu oan, tòa bất ngờ trả hồ sơ điều tra bổ sung

Chiều 22.4, sau 6 ngày xét xử và nghị án, theo dự kiến, TAND TP.Hà Nội sẽ tuyên án đối với vụ án sai phạm về đấu giá đất liên quan đến bà Nguyễn Thị Loan, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn dược phẩm Vimedimex (gọi tắt là Tập đoàn Vimedimex).

PHÚC BÌNH

Tuy nhiên, thay vì tuyên án ngay, hội đồng xét xử bất ngờ quay lại phần xét hỏi, để làm rõ một số tình tiết. Trong số này, HĐXX đề cập một số bút lục mà cựu Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex Nguyễn Thị Loan cho rằng là giả, và hỏi bị cáo có căn cứ gì chứng minh quan điểm của mình không.

Bà Loan cho biết, có 37 bút lục (trước đó bị cáo từng khai là 20) không đúng. Bởi lẽ, "từ đầu chí cuối", bị cáo không làm việc với điều tra viên nào tên là Bùi Đức Hiếu, nhưng nhiều bút lục lại thể hiện có tên điều tra viên này. Chưa kể, một số bút lục còn có "nội dung không chính xác".

Nhiều "điểm mờ" cần điều tra bổ sung

Sau khi hội ý, HĐXX quyết định tuyên trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung một số tình tiết.

Trong đó, HĐXX yêu cầu giám định chữ ký của bị cáo Nguyễn Thị Loan và tài liệu liên quan đến điều tra viên Bùi Đức Hiếu trong các bút lục mà bị cáo cho là không đúng.

Đồng thời, HĐXX yêu cầu xem xét trách nhiệm đối với một số cán bộ thuộc các đơn vị, cơ quan có thẩm quyền liên quan đến việc tổ chức bán đấu giá tài sản, ngoài những bị cáo đã bị truy tố trong vụ án. Lý do, vụ án này có 2 cán bộ thuộc Sở TN-MT TP.Hà Nội bị truy tố, nhưng tại tòa, 2 người này khai mình chỉ là những người tham mưu giúp việc và trình các cấp lãnh đạo có thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm, việc quyết định giá khởi điểm thuộc thẩm quyền của Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể TP.Hà Nội.

HĐXX cũng yêu cầu xem xét lại hành vi và tội danh của bị cáo Trần Công Tuyên (cựu trưởng phòng thuộc Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng H.Đông Anh). Bởi lẽ, quá trình xét xử, bị cáo này khẳng định không yêu cầu công ty thẩm định giá "dìm" giá đất như cáo buộc của viện kiểm sát.

Một nội dung khác cũng được HĐXX yêu cầu, đó là xem xét làm rõ quy trình thẩm định và ban hành chứng thư thẩm định giá của Công ty VNG - là đơn vị được Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự thuê thẩm định nhằm xác định giá đất trong vụ án này.

100% bị cáo được đề nghị án treo

Theo cáo trạng, quá trình triển khai đấu giá khu đất rộng hơn 16.000 m² (tại thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, H.Đông Anh, TP.Hà Nội) có nhiều vi phạm. Trách nhiệm thuộc về nhiều cá nhân, từ phía chính quyền địa phương, đơn vị tư vấn thẩm định giá, cơ quan quản lý về đất đai, cho đến doanh nghiệp tham gia đấu giá.

Cơ quan tố tụng xác định giá trị thực tế khu đất tại thời điểm ban hành chứng thư thẩm định giá phải là hơn 462 tỉ đồng, tương đương hơn 28,5 triệu đồng/m². Tuy nhiên, công ty thẩm định giá đã lập khống các phiếu khảo sát, ban hành chứng thư thẩm định giá, xác định giá trị khu đất chỉ là hơn 284 tỉ đồng, tương đương 17,6 triệu đồng/m².

Do không phát hiện sai phạm, Sở TN-MT TP.Hà Nội chấp thuận chứng thư, trình Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể TP.Hà Nội. Hội đồng họp, chốt đơn giá là 18,2 triệu đồng/m².

Về phía cựu Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex, bà Nguyễn Thị Loan bị cáo buộc sử dụng 3 pháp nhân do mình chi phối (gồm Công ty Bắc Từ Liêm, Công ty Mỹ Đình và Công ty Thanh Trì) để chỉ đạo tham gia đấu giá, trả giá theo kịch bản tính toán từ trước. Nhờ vậy, Công ty Bắc Từ Liêm trúng đấu giá khu đất với số tiền hơn 326 tỉ đồng, tương đương hơn 20,1 triệu đồng/m². Phần chênh lệch giá đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 135 tỉ đồng.

Tại bản luận tội, đại diện Viện KSND TP.Hà Nội cáo buộc bà Loan cùng 9 người khác tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản, 2 bị cáo còn lại tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Cả 11 người đều bị đề nghị hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo, thấp nhất 9 tháng, cao nhất 36 tháng.

PHÚC BÌNH

Cựu Chủ tịch Vimedimex kêu oan

Quá trình xét xử, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex Nguyễn Thị Loan cho rằng, hồ sơ vụ án có đến "20 bút lục là giả". Bị cáo khẳng định chỉ sở hữu 20% cổ phần tại 3 công ty Bắc Từ Liêm, Mỹ Đình và Thanh Trì; đây không phải là các công ty của riêng bị cáo, không có việc chỉ đạo thông đồng dìm giá đất. Bà Loan còn tố nội bộ tập đoàn có sự "thông đồng", lập khống các phiếu thu, phiếu chi… nhằm buộc trách nhiệm sai phạm đối với mình.

Bào chữa cho cựu Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex, các luật sư cho rằng, có nhiều sai phạm trong quá trình bắt giữ, khám xét đối với bị cáo. Theo đó, việc bắt giữ, khám xét diễn ra vào ban đêm, khoảng 23 giờ, là "vi phạm nghiêm trọng" quy định tại bộ luật Tố tụng hình sự; bị cáo bị bắt khi ở nhà riêng nhưng không có sự chứng kiến của đại diện UBND phường…

Luật sư cũng nêu quan điểm rằng, sai phạm trong việc xác định giá khởi điểm thuộc về đơn vị tư vấn thẩm định giá, người có tài sản bán đấu giá và cơ quan có thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm. Các công ty tham gia đấu giá không có trách nhiệm và cũng không có khả năng xác định giá khởi điểm đã đúng giá trị thực tế hay chưa. Họ chỉ tham gia, trả giá đúng theo quy định nên không thể kết luận có sự thông đồng, dàn xếp từ trước.

Ở vụ án này, cơ quan tố tụng chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự với các cá nhân thuộc công ty thẩm định giá, Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng H.Đông Anh và Chi cục Quản lý đất đai thuộc Sở TN-MT TP.Hà Nội; đây là những người có vai trò tư vấn, tham mưu, không có thẩm quyền quyết định.

Trong khi đó, các thành viên trong Hội đồng định giá đất cụ thể TP.Hà Nội mới là những người có thẩm quyền quyết định giá đất khởi điểm đấu giá, nhưng lại không bị truy cứu. Điều này là không phù hợp.