Cứu nạn giữa trùng khơi: Những người gác biển

Nhờ sự hỗ trợ kịp thời của Đà Nẵng Radio, ngư dân tàu cá BĐ 95393 bị tàu nước ngoài đâm chìm được cứu kịp thời -  Ảnh: Nguyễn Tú

Năm 2014, Đà Nẵng Radio trợ giúp 69 phương tiện (70% tàu cá miền Trung), góp phần cứu sống 333 người (trong đó 288 ngư dân nước ta và 1 người nước ngoài), hỗ trợ 4 vụ tàu bị lật chìm, đâm va, 21 vụ tàu chết máy trôi dạt, 23 vụ trợ giúp y tế... Ngoài ra Đà Nẵng Radio còn phát 14.414 lượt bản tin thông tin an toàn hàng hải, cảnh báo khí tượng, dự báo thời tiết biển... giúp ngư dân nắm bắt, chủ động ứng phó.

“Anh Hay đây, tàu bọn anh vừa bị tàu cá TQ đuổi đâm cách Tri Tôn 25 hải lý hướng tây nam... em nhớ báo anh em tàu trong khu vực cẩn thận nghe”. Đó là đoạn ngư dân Trương Văn Hay (ngụ Q.Thanh Khê, TP.Đà Năng) báo Đà Nẵng Radio ngày 15.5.2014 khi TQ đưa tàu xua đuổi tàu cá nước ta hành nghề hợp pháp trên vùng biển chủ quyền của VN. Những thông tin đó được ngư dân báo về Tổ khai thác Đà Nẵng Radio, nơi các khai thác viên đang căng thẳng chờ những giọng nói ầm ào giữa sóng gió vốn đã quá thân thuộc của các anh, để phát bản tin cảnh báo ngư dân trong khu vực. Những ngày biển Đông dậy sóng, ngoài 3 ca liên tục 24/24 giờ như mọi ngày, Đà Nẵng Radio tăng cường khai thác viên trực canh cấp cứu tàu cá để kịp thời cung cấp thông tin. Ông Đoàn Ngọc Hiên, Phó giám đốc Đà Nẵng Radio cho hay, phân vùng đơn vị quản lý từ Quảng Bình đến Bình Định chỉ tương đối, khi trên biển có chuyện thì đài tiếp nhận tất cả từ phương tiện trong và ngoài nước, từ vùng biển VN đến hải phận quốc tế, xác minh chuyển đến đơn vị phù hợp, phát cảnh báo và tiếp tục theo dõi diễn biến để hỗ trợ. Do đó, không chỉ các khai thác viên mà lực lượng kỹ thuật ở 4 trạm thu phát sóng lúc nào cũng phải trong trạng thái “sẵn sàng chiến đấu” để đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt, liên tục. Ông Lê Hữu Đức, Tổ trưởng Tổ khai thác Đà Nẵng Radio cho hay, khai thác viên không chỉ là nhận và chuyển thông tin mà còn đóng vai trò cầu nối để ngư dân không bơ vơ giữa biển cả. Như hôm 17.10.2014, tàu cá QNa 95078 của ông Hoàng Hữu Thu (ngụ xã Bình Minh, H.Thăng Bình, Quảng Nam) từ Hoàng Sa vào bờ thì hỏng máy cách Đà Nẵng 160 hải lý. 35 ngư dân hoảng loạn khi hết sạch nước ngọt, thực phẩm trong khi biển động cấp 6. Nhận tin, Đà Nẵng Radio đề nghị Đà Nẵng MRCC đưa tàu SAR 412 đi cứu, vừa động viên, trấn an ngư dân cho đến khi SAR 412 tiếp cận được tàu cá...

Với ông Đức, lần Đà Nẵng Radio phối hợp với Trung tâm tìm kiếm cứu nạn hàng hải Hồng Kông (Hồng Kông MRCC) đưa 2 máy bay cứu ngư dân Quảng Ngãi là sự kiện đáng nhớ nhất trong nhiều năm làm cầu nối cứu nạn trên biển của Tổ khai thác. Đó là vào trưa 5.7.2012, tàu cá QNg 96246 do ông Nguyễn Lý làm thuyền trưởng cùng 16 ngư dân đang ở 19,06 độ vĩ bắc, 113,48 độ kinh đông thì bị nổ bình gas khiến ngư dân Nguyễn Khuân (19 tuổi, con ông Lý) chết tại chỗ, Dương Quang Mẫu (43 tuổi) và Nguyễn Văn Tính (17 tuổi, cùng ngụ Lý Sơn) bị sức ép vụ nổ trọng thương ở đầu, mất nhiều máu, hôn mê. Khai thác viên trực ca Phùng Thị Thúy Lợi liền nối máy đến bác sĩ hướng dẫn sơ cứu nạn nhân, rồi lập cầu nối thông tin với các đơn vị cứu nạn trong và ngoài nước. Đến 17 giờ cùng ngày, Hồng Kông MRCC đưa 2 máy bay đi cứu nạn. Qua trao đổi trực tiếp với phi công, Đà Nẵng Radio hướng dẫn tàu cá treo cờ trắng nhận dạng. Sau đó, ngư dân bị thương được đưa về Hồng Kông cứu chữa. Dù trong thư cảm ơn các đơn vị cứu nạn, ông Lý không biết tên khai thác viên Phùng Thị Thúy Lợi, chỉ ghi “cảm ơn cô thông dịch viên Đà Nẵng” nhưng chị Lợi rất hạnh phúc, vì chị cũng như các khai thác viên khác vốn đã quen với công việc góp phần cứu người lặng thầm sau tai nghe, micro như thế. Và từ lâu, khai thác viên và ngư dân đã là “những người thân chưa bao giờ gặp”.

Khai thác viên Trần Thị Hồng Liên (Q.Thanh Khê, TP.Đà Nẵng) với 17 năm trong nghề chia sẻ, mới nghe vài tiếng gọi trên sóng là nhớ ngay tên họ, quê quán, số tàu, một số ngư dân hay nhờ nối máy thì khai thác viên thuộc cả hoàn cảnh gia đình. Năm 1997 chị đến với công việc tình cờ nhưng chỉ một thời gian ngắn chị đã say mê và từ chối công việc ở công ty liên doanh nước ngoài. “Trao đổi với ngư dân thì vất vả hơn do họ chưa rành về máy móc hay tần số như tàu hàng, lại dùng từ địa phương Bình Định, Nghệ An nên vừa nghe vừa đoán, nhưng khi đã hết bỡ ngỡ thì lại rất thân thương, mỗi lần giúp được ngư dân qua cơn hoạn nạn thì vô cùng vui sướng”, chị Liên tâm sự. Chị kể, có lần đang trao đổi thì tàu hàng bị nạn chìm và mất liên lạc, tàu cứu nạn đến hiện trường chưa tìm được thì chị hết ca, vậy là mất ăn mất ngủ, nóng ruột như người thân của mình bị nạn cho đến tận hôm sau, khi thuyền viên được cứu. “Nhiều ngư dân như anh Hay, anh em Đào Ngọc Minh Tâm - Đào Ngọc Minh Thành tàu ĐNa 90369 ngoài báo tin cứu nạn còn nhờ nối máy đến đầu nậu hỏi chuyện giá cả hải sản để chủ động sản lượng đánh bắt đưa về bờ hay hỏi thăm gia đình”, chị Liên chia sẻ thêm. Chị cũng đã nhiều lần xúc động khi cảm nhận được nỗi nhớ nhà, nhớ con của ngư dân miền Trung, dù vất vả giữa biển khơi vẫn nhớ ngày con cái thi cử và nhờ nối máy về gia đình để động viên, hay thăm nom sức khỏe người thân, hỏi ngày vợ sanh, giỗ chạp để kịp về. Do đó, lực lượng khai thác viên cũng như kỹ thuật đều thấm thía hơn trách nhiệm đảm bảo thông suốt thông tin trước sự hi sinh, chấp nhận xa khơi của ngư dân. Chị tâm niệm, mình có làm tốt vai trò cầu nối tinh thần đó, thì ngư dân mới ấm áp, cảm thấy đất liền và biển cả thật gần, yên tâm bám biển, giữ ngư trường, góp phần bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.