Đá bóng mà... không ghi bàn

Mới đến trận đấu thứ 14, World Cup này đã có đến 5 trận hòa 0-0 (Mexico – Ba Lan, Đan Mạch – Tunisia, Morocco – Croatia, Uruguay – Hàn Quốc, Anh - Mỹ). Như thế là ít hay nhiều? Không phải nhìn đâu cho xa: kỳ World Cup tại Nga cách đây 4 năm chỉ có đúng 1 trận hòa 0-0. Đấy là trận Đan Mạch – Pháp ở cuối vòng bảng, khi Đan Mạch cần thêm 1 điểm để chắc chắn đi tiếp, còn Pháp cũng chắc chắn giữ ngôi đầu bảng nếu hòa.

Trận đấu Anh gặp Mỹ cũng kết thúc với tỷ số hòa 0-0

REUTERS

Có nghĩa, hòa là mục tiêu “win-win”, có lợi cho cả hai phía, nên chẳng ai muốn thắng (và có nguy cơ thua, trong một lối chơi mạo hiểm). Khả năng số trận hòa 0-0 của World Cup này sẽ cao gấp bao nhiêu lần so với kỳ World Cup trước, mỗi người tự suy đoán vậy. Kỷ lục trước mắt: đây là lần đầu tiên trong lịch sử, có đến 8 đội hòa 0-0 trong trận ra quân ở đấu trường World Cup. Đây cũng là lần đầu tiên World Cup có 3 trận đấu liên tiếp hòa 0-0.

Xưa nay, kỷ lục về sự xuất hiện của tỷ số 0-0 ở VCK World Cup là 7 trận (tại các kỳ World Cup 1982, 2006, 2010, 2014). Tại Qatar, tỷ số 0-0 xuất hiện liên tiếp 3 lần, chỉ trong 9 trận đầu tiên. Hãy so sánh với 3 lần tỷ số 0-0 xuất hiện trong toàn bộ 115 trận đấu của World Cup 2018 và EURO 2020 cộng lại, để thấy số trận hòa không bàn thắng tại World Cup này là dày đặc như thế nào.

Bản tin World Cup (26.11): Chủ nhà World Cup bị loại sơm | Neymar phải nghỉ hết vòng bảng

Ngày xưa, trải qua hơn trăm trận đấu, tỷ số 0-0 mới xuất hiện lần đầu tiên trên đấu trường World Cup, và đấy đã là kỳ World Cup… thứ 6. Đấy là trận Anh – Brazil tại World Cup 1958 (trận đấu thứ 2 tại vòng bảng của hai đội). Thời ấy, tỷ số 0-0 lạ đến nỗi nó không xuất hiện trong biểu giá cá cược. Đá bóng mà không ghi bàn thì đấy đã là chuyện khó chấp nhận. Đằng này, tỷ số 0-0 lại xuất hiện trong trận đấu giữa hai đội bóng nổi tiếng nhất về tư tưởng tấn công. Với Brazil thì phải nói là… suy sụp. Hậu quả của sự suy sụp? HLV Feola thay nguyên hàng công trong trận kế tiếp. Nhờ đó mà Pele và Garrincha được xuất hiện lần đầu tiên trên sân cỏ World Cup. Đâu phải nói thêm: phần còn lại của câu chuyện chính là những gì vào loại vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá!

Về mặt lý thuyết, khi hai đội bóng tương đồng về mọi mặt gặp nhau, thì kết quả hòa luôn có xác suất xảy ra thấp nhất. Hãy thử hình dung: trận đấu mà có số bàn thắng lẻ thì chắc chắn không thể hòa, còn nếu có 2 hoặc 4 bàn thì cũng chưa biết chắc đấy sẽ là kết quả hòa hay một bên thắng. Nói đến chi tiết cụ thể, thì giới nghiên cứu tính ra rằng xác suất hòa của một trận đấu hoàn toàn tương đồng là 25% (tức 1/4 hoặc 2/8), còn lại là xác suất thắng 3/8 cho mỗi đội.

Trận đấu giữa Uruguay gặp Hàn Quốc trong trận ra quân tại bảng H

REUTERS

Những ai thích chơi trò dự đoán bóng đá có thể sai lầm về mặt tâm lý bởi chi tiết vừa nêu. Cặp đấu “tương đồng hoàn toàn” có nghĩa là xác suất thắng của hai bên ngang nhau (đều là 3/8), chứ không phải đấy là cặp đấu dễ hòa. Xác suất thắng của mỗi đội khi gặp đối thủ cân bằng (3/8) đã cao gấp rưỡi xác suất hòa của chính họ (2/8) rồi. Ở hầu hết các giải bóng đá đỉnh cao, gồm cả World Cup, thì tỷ lệ ghi bàn bình quân luôn nằm trong khoảng 2-3 bàn/trận. Suy luận đơn giản: vậy nếu trận đấu có kết quả hòa thì có khả năng rất cao, đấy sẽ là kết quả 1-1 (trận đấu có 2 bàn, gần nhất với tỷ lệ ghi bàn bình quân). Tỷ số 0-0 khó xuất hiện hơn rất nhiều so với tỷ số 1-1, và càng quá khó xuất hiện trong một trận đấu bất kỳ.

Đề nghị cho mỗi đội… 0 điểm dĩ nhiên là không thể chấp nhận, bởi nó hoàn toàn phản bóng đá (điều gì cũng có thể xảy ra trong môn thể thao vua, huống hồ là tỷ số 0-0). Vấn đề ở đây là 4 trận hòa 0-0 đầu tiên tại World Cup 2022 diễn ra theo 4 kịch bản khác nhau (thế mới thú). Tiền vệ Croatia xuất sắc bao nhiêu thì tiền đạo của họ lại tầm thường bấy nhiêu. Và khi cả đôi bên đều chỉ có vỏn vẹn 2 lần dứt điểm chính xác, thì trận Morocco – Croatia hòa 0-0 là dễ hiểu. Uruguay đành chấp nhận kết quả 0-0 với Hàn Quốc khi Diego Godin và Federico Valverde đều dứt điểm dội cột. Thiếu may mắn, quá rõ ràng! Ba Lan thì hòa 0-0 với Mexico trong một trận đấu mà cây làm bàn số 1 châu Âu Robert Lewandowski sút hỏng phạt đền (chỉ có thể trách mình). Ở trận Đan Mạch – Tunisia, hai hàng phòng thủ đều chơi quá tốt!

Bóng đá là như vậy: mọi chuyện đều có thể xảy ra, kể cả tần suất dày đặc của tỷ số 0-0!