Đã đến lúc săn lùng 'lỗ giun' - đường hầm du hành xuyên không gian-thời gian

Mô phỏng hình ảnh lỗ giun

brg

Lỗ giun là gì?

Khi các nhà khoa học nói về lỗ giun, họ thường thảo luận 2 phiên bản. Trong đó, phiên bản phổ biến nhất là đường hầm du hành xuyên không gian-thời gian.

Năm 1935, thiên tài vật lý Albert Einstein và đồng nghiệp Nathan Rosen lần đầu tiên đưa ra giả thuyết về lỗ giun. Hai ông cho rằng một hố đen đóng vai trò như cánh cổng mở cửa vào một đường hầm liên kết với một “hố trắng” ở chiều kia của không gian, cũng chính là cổng ra.

Tương tự như cách hố đen hấp thu mọi thứ trên đường nó đi, “hố trắng” được cho sẽ phun ra mọi thứ. Đường hầm kết nối hai điểm gọi là “cầu Einstein-Rosen”.

“Đó là những đường hầm xuyên không gian-thời gian, vốn xuất hiện thường xuyên trong các tiểu thuyết khoa học viễn tưởng”, Tạp chí Scientific American dẫn lời nhà vật lý học và nhà nghiên cứu lỗ giun Brianna Grado-White của Đại học Brandeis (Waltham/Boston, Massachusetts).

Theo tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, đây là những đường hầm có thể cho phép di chuyển nhanh chóng vượt qua hàng ngàn năm ánh sáng.

Bà Grado-White cho rằng nếu có thể di chuyển qua được, lỗ giun cho phép một người nhảy vào và thoát ra ở đầu kia, đến một khu vực khác xa xôi của vũ trụ.

Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích việc mở cửa đường hầm này nghe dễ hơn làm. Do hiệu ứng của trọng lực, những cây cầu bắc qua không gian-thời gian này thường có khuynh hướng tự sụp đổ và nghiền ép mọi nhà du hành vũ trụ đang di chuyển bên trong, nếu có.

Mô phỏng di chuyển trong đường hầm không gian-thời gian

afp/getty

Liệu lỗ giun có thật?

Theo nghiên cứu mới đăng trên chuyên san Physical Review D, đội ngũ các nhà vật lý học ở Đại học Sofia ( Bulgaria) cho rằng lỗ giun có lẽ đang lẩn khuất ở đâu đó ở vùng bên kia của các hố đen, bao gồm siêu hố đen Sagittarius A* ở trung tâm Dải Ngân hà.

Sử dụng các mô phỏng trên máy tính, họ lập luận gần như rất khó phân biệt được hố đen và lỗ giun. Điều này có nghĩa là bất kỳ hố đen nào cũng có lẽ đang mở ra một cánh cổng không gian-thời gian, ít nhất trên lý thuyết là như vậy.

Đội ngũ chuyên gia cũng thảo luận các phương thức có thể phát hiện lỗ giun, bao gồm khả năng sử dụng dữ liệu của Mạng lưới kính viễn vọng chân trời sự kiện (EHT) để phân biệt giữa lỗ giun và hố đen.

Trước đó, chính EHT đã chụp được hình ảnh đầu tiên của Sagittarius A* và công bố vào giữa năm nay.

EHT là mạng lưới gồm 8 kính thiên văn vô tuyến trải dài từ Nam Cực đến Tây Ban Nha và Chile. Đây cũng là cỗ máy chụp được hình ảnh đầu tiên của một hố đen M87* ở thiên hà Messier 87 vào năm 2019.