Đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng luật về quyền chuyển đổi giới tính

Cổng thông tin điện tử Quốc hội vừa công bố hồ sơ luật Bản dạng giới, liên quan đến vấn đề chuyển đổi giới tính, để lấy ý kiến người dân.

GIA HÂN

Đáng chú ý, người đề xuất và xây dựng hồ sơ, dự thảo luật là đại biểu Quốc hội TP.Hà Nội Nguyễn Anh Trí.

Ông Trí nguyên là Viện trưởng Viện Huyết học truyền máu T.Ư, nhiều năm công tác trong ngành y và là đại biểu tự ứng cử tại Quốc hội khóa XV.

Tờ trình dự thảo luật giải thích, bản dạng giới là một cảm nhận tự thân của cá thể về giới tính của mình mà chỉ tự họ nhận ra trong quá trình sống, không phụ thuộc vào giới tính bên ngoài khi mới sinh ra của họ.

Bộ luật Dân sự khẳng định "cá nhân có quyền được xác định lại giới tính. Việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính".

Trên cơ sở này, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, việc xây dựng luật Bản dạng giới nhằm khẳng định quyền tự xác lập bản dạng giới, chuyển đổi giới tính là một quyền nhân thân cơ bản của công dân; khẳng định sự tôn trọng quyền tự xác lập bản dạng giới của một công dân; đảm bảo cho họ được sống bình đẳng trong xã hội như mọi công dân với các dạng giới truyền thống thông thường khác.

Về phạm vi của dự luật đề xuất, đại biểu Trí nêu rõ, luật quy định về quyền và nghĩa vụ của người đề nghị công nhận bản dạng giới; điều kiện, hồ sơ, thủ tục đối với người đề nghị xác nhận lại bản dạng giới; điều kiện, hồ sơ, thủ tục đối với tổ chức, cá nhân thực hiện xác định tâm lý, can thiệp y học để thay đổi hình thể đúng với giới tính đã được công nhận.

Theo đó, dự luật khẳng định công dân có quyền tự xác lập bản dạng giới, đồng thời đưa ra những tiêu chí để công dân thực hiện quyền này.

Cụ thể, luật quy định cho phép cá nhân khi có mong muốn được xác định bản dạng giới khác với giới tính khi sinh được yêu cầu cơ quan có thẩm quyền công nhận giới tính mới mà không yêu cầu bắt buộc phải thực hiện can thiệp về y học để chuyển đổi giới tính (sử dụng nội tiết tố sinh dục hoặc phẫu thuật ngực, bộ phận sinh dục).

Tuy nhiên, điều kiện để cá nhân được đề nghị công nhận giới tính mới là: đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự và chịu trách nhiệm dân sự của mình; tình trạng hôn nhân độc thân; không đang trong thời gian chấp hành hình phạt hoặc chưa được xóa án tích hoặc không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật nước ngoài hoặc pháp luật Việt Nam.

Đây là lần thứ 2 trong các nhiệm kỳ Quốc hội gần đây có một sáng kiến lập pháp của các đại biểu Quốc hội được hiện thực hóa, triển khai trên thực tế. 

Trước đó, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, đại biểu TP.Hà Nội Trần Thị Quốc Khánh cũng đề xuất xây dựng luật Hành chính công, được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý xây dựng, cho ý kiến nhiều lần.

Tuy nhiên, sau dự luật sau đó đã bị rút khỏi chương trình xây dựng luật do không đủ điều kiện và tính khả thi.