Dân mạng lấy tên nghệ sĩ biến thành 'đơn vị quy đổi' có vi phạm pháp luật?

CHỤP MÀN HÌNH

Sốc với những "đơn vị quy đổi"

Cộng đồng mạng không quá xa lạ gì với những "đơn vị quy đổi" mà dân mạng chia sẻ cho nhau suốt thời gian qua. Có thể kể như: 5 triệu = 1 Jack, 10 triệu = 1 Chu Bin, 14 tỉ = 1 Linh...

Sở dĩ có quy đổi như vậy là dân mạng đã dựa vào những scandal mà các nghệ sĩ gặp phải. Chẳng hạn, khi ca sĩ Jack gặp lùm xùm về việc chu cấp 5 triệu đồng mỗi tháng cho con gái, dù chưa rõ thực hư nhưng cộng đồng mạng vẫn truyền tai nhau cách gọi "1 Jack = 5 triệu đồng".

Giống nhưJack, mới đây, ca sĩ Chu Bin cũng dính phải scandal tương tự về số tiền chu cấp hàng tháng cho bạn gái thì trên mạng cũng tràn lan những cách tính "1 Chu Bin = 10 triệu đồng".

Con số 14 tỉ mà dân mạng hay nhắc tới ám chỉ về câu chuyện từ thiện của nghệ sĩ Hoài Linh. Suốt một thời gian dài, điệp khúc "1 Linh = 14 tỉ đồng" cứ được nhắc đi nhắc lại.

Nhiều người cũng cảm thấy sốc với nhiều "đơn vị quy đổi" khác do cộng đồng mạng lan truyền. Chẳng hạn: "1 Đạt Villa = 400 triệu đồng" nhằm chỉ trích nam TikToker nhận số tiền ủng hộ của một fan nhí. Hay như "1 Trang Nemo = 2 năm tù" khi hot girl 31 tuổi ở TP.HCM vướng vòng lao lý, bị truy tố ở khung cao nhất 2 năm tù về tội "gây rối trật tự công cộng"...

Có thể nói, hễ trên mạng "nổ" ra một sự vụ, đặc biệt là liên quan đến người nổi tiếng là lập tức dân mạng lại nhanh chóng sử dụng thành những "đơn vị quy đổi".

Như mới đây, dù sự việc Trấn Thành bị dính vào ồn ào quỵt tiền 187 triệu đồng chưa rõ thực hư, người trong cuộc chưa hề lên tiếng, nhưng trên mạng đã có những quy đổi "1 Trấn Thành = 187 triệu đồng"...

Có vi phạm pháp luật hay không?

Không quá lời khi cho rằng có một "làn sóng" sử dụng những "đơn vị quy đổi" bằng cách gán ghép tên của nghệ sĩ. Phổ biến nhiều nhất là ở những hội, nhóm chuyên "bóc mẽ" chuyện showbiz, người nổi tiếng... 

Trong những bình luận, thay vì nhắc tên nghệ sĩ thì nhiều người lựa chọn cách sử dụng "đơn vị quy đổi" và ai cũng hiểu "5 triệu", "10 triệu", "14 tỉ"... là đang nói đến người nào.

Cũng từ đây, nhiều người băn khoăn liệu rằng cách ví von, lấy tên nghệ sĩ để dùng làm "đơn vị quy đổi" như vậy có phải là hành vi bôi nhọ và xúc phạm người khác?

Trao đổi về vấn đề này, luật sư Nguyễn Hoàng Trung Hiếu, Trưởng Văn phòng luật sư Hiếu và Cộng sự, cho biết: "Những câu từ đó (tức những "đơn vị quy đổi" - PV) được nói một cách bông đùa trên mạng thì chưa đủ yếu tố cấu thành hành vi xúc phạm hoặc bôi nhọ, nên cần xem xét từng tình huống cụ thể để xác định liệu có xúc phạm hoặc bôi nhọ ai đó cụ thể hay không. Nếu việc dùng từ đó, gây tổn hại đến nhân phẩm, danh dự một người nào đó cụ thể, thì người đó có thể khởi kiện yêu cầu xin lỗi và khắc phục hậu quả. Nếu không xác định được thì không đủ cơ sở để xem xét liệu có hành vi vi phạm pháp luật hay không".

Luật sư Trung Hiếu cho biết thêm: "Nếu xác định đó là hành vi xúc phạm hoặc bôi nhọ thì sẽ vi phạm Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015. Cụ thể, Điều này quy định người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác có thể thực hiện bằng lời nói hoặc bằng hành động. Ở đây, việc sử dụng ngôn từ đó được xem là lời nói".

Cũng theo vị luật sư này: "Nếu việc sử dụng ngôn từ đó (tức sử dụng những "đơn vị quy đổi" - PV) với mục đích truyền tải thông tin đến nhiều người, mà thông tin đó gây hoang mang trong nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội… thì cũng bị xử phạt theo quy định tại điểm d, khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm các quy định về trách nhiệm  sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội".

Vì lẽ đó, luật sư Trung Hiếu khuyên dân mạng để tránh những phiền toái về pháp luật thì cách tốt nhất là không nên sử dụng những từ lóng đó, không nên dùng những "đơn vị quy đổi" kiểu 5 triệu = 1 Jack, 10 triệu = 1 Chu Bin, 14 tỉ = 1 Linh...