Đau eo lưng

Ảnh: Shutterstock

Bệnh đau eo lưng có liên quan mật thiết đến thận, vì theo quan điểm đông y thận là gốc của mọi bộ phận trong cơ thể. Y học cổ truyền chia đau eo lưng thành nhiều loại, với những biểu hiện lâm sàng khác nhau. Đau eo lưng do hàn thấp: người bệnh có cảm giác tê mỏi, chuyển mình khó khăn, lưỡi tưa trắng, mạch trầm, đứt quãng. Đau eo lưng do thấp nhiệt thì triệu chứng lâm sàng thường gặp đau tê phần xương chậu, chỗ đau có cảm giác nóng. Đau eo lưng do phong hàn, người bệnh đau phần eo thậm chí lan sang cả lưng và xương sống, đầu gối, chân; cơ thể lên cơn nóng lạnh bất thường, lưỡi tưa trắng mỏng, mạch phù, khẩn. Đau eo lưng do phong nhiệt triệu chứng lâm sàng là đau, nóng, cơ thể nóng, ra ít mồ hôi, miệng khô, khát, cổ họng sưng đỏ. Đau eo lưng do phong thấp, người bệnh lưng đau gấp, tê nặng, khi trở mình có cảm giác rất khó khăn, tứ chi phù thũng, lưỡi tưa trắng mỏng, mạch phù huyền. Đau eo lưng do thận hư, triệu chứng lâm sàng thường gặp là tê eo lưng, hai đầu gối mềm. Đau eo lưng do tỳ hư, phần eo lưng đau rất nặng, mặt trắng bệch, đại tiện phân lỏng, lưỡi tưa trắng. Đau eo lưng do can uất, triệu chứng lâm sàng thường gặp là bụng sườn trướng to, lúc tụ lúc tan, lưỡi đỏ, tưa trắng mỏng, mạch huyền tế hoặc trầm huyền. Đau eo lưng do ứ huyết, người bệnh eo lưng đau, có cảm giác như bị kim châm; nếu người bị nhẹ thì vẫn có thể nằm ngửa nhưng không cảm thấy thoải mái, nếu nặng hơn thì đau quặn không thể trở mình.

Mặc dù bệnh đau eo lưng có các biểu hiện khác nhau do nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng thận hư là nguyên nhân cơ bản.

Bệnh đau eo lưng chủ yếu do thận hư, nên dù ngoại cảm hay nội thương đều phải tiến hành gia giảm trên nguyên tắc bổ thận.

- Trường hợp đau lưng do hàn thấp, có thể dùng bài thuốc “can khương linh truật thang” gia giảm gồm các vị: phục linh, đỗ trọng, tang ký sinh, xuyên khung (mỗi loại 12 gr), can khương, thương truật, quế chi, tục đoạn (mỗi loại 8 gr), cam thảo 6 gr. Sắc (nấu) uống ngày 1 thang.

- Trường hợp đau lưng do thấp nhiệt, phương pháp trị liệu là “thanh nhiệt lợi thấp”, dùng bài thuốc điều trị gồm các vị: hoàng bá, thương truật, tỳ giải, đương quy, ngưu tất, quy bản (mỗi loại 10 gr), hoàng kỳ 12 gr.

- Trường hợp đau do phong hàn, dùng bài thuốc “gia giảm nhân sâm bại độc tán” để tán phong hàn, bài thuốc gồm các vị: khương hoạt, cam thảo (mỗi loại 6 gr), độc hoạt, phục linh, cẩu tích (mỗi loại 10 gr), tiền hồ, sài hồ, xuyên khung, cát cánh (mỗi loại 8 gr), tang ký sinh 12 gr. Sắc uống ngày 1 thang.