'Đấu thầu ngược' đang là tác nhân làm tăng giá vàng

Sáng 23.5, Quốc hội thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2023, các tháng đầu năm 2024. Thảo luận tại tổ 12, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên Nguyễn Đại Thắng đề nghị Chính phủ phải có giải pháp giải quyết tận gốc tình trạng giá vàng nhảy múa, biến động thời gian vừa qua.

GIA HÂN

"Dù có nguyên nhân khách quan nhưng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới có những thời điểm tăng rất lớn. Đây cũng là lý do khiến tình trạng buôn lậu vàng nhiều hơn. Cùng đó, dòng tiền không đưa vào sản xuất mà đưa vào vàng, vào đất", ông Thắng phân tích.

Đại biểu của Hưng Yên cho rằng, vừa qua Chính phủ đã có nhiều giải pháp để ổn định thị trường vàng nhưng phải có đánh giá, phân tích để có thể giải quyết tận gốc vấn đề.

Thảo luận tại tổ 9, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng cho biết, trong khoảng 2 năm gần đây, giá vàng trong nước luôn lớn hơn giá vàng quốc tế từ 15 - 20 triệu đồng mỗi lượng. Điều này khiến thị trường vàng trong nước trở nên nhạy cảm hơn, kích thích hoạt động đầu cơ và nhập lậu, gây ảnh hưởng mạnh lên tỷ giá tự do và gián tiếp gây áp lực lên tỷ giá chính thức.

Tuy nhiên, theo ông Đồng, điều mà nhiều người băn khoăn là, thực chất nhu cầu nắm giữ vàng trong nước tăng đột biến đến từ ai và do đâu? "Hẳn không phải là đến từ đa số người dân bình thường và do nguyên nhân thuần túy rằng đây là một kênh đầu tư thay thế cho kênh gửi tiền tiết kiệm ngân hàng với mức lãi suất hiện nay không còn hấp dẫn? Liệu có phải đây chủ yếu là do một nhóm lợi ích với các hành vi phi pháp như tẩu tán tài sản, đầu cơ gây rối loạn thị trường? Nếu đúng thế, thì có giải pháp căn cơ. Theo dõi ở nhiều diễn đàn thì tôi chưa tìm thấy câu trả lời cho câu hỏi này", ông Đồng nêu.

Cũng tại tổ 9, lo diễn biến thị trường vàng sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh (đoàn Quảng Ninh) bày tỏ sốt ruột khi Nghị định 24 về quản lý thị trường này vẫn chưa được sửa, dù được đề cập rất nhiều lần. Ông Thanh cho biết tới đây dự kiến Ủy ban Kinh tế sẽ tổ chức phiên giải trình liên quan đến quản lý thị trường vàng.

Đấu thầu vàng hiện nay đang là "đấu thầu ngược"

Trong khi đó, nêu ý kiến thảo luận tại tổ TP.Hà Nội, đại biểu Hoàng Văn Cường lo ngại khi giá vàng trong nước thời gian qua biến động mạnh. Ông đồng tình giá vàng thế giới tăng cao, thì trong nước phải tăng theo, song mức độ chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới đang "ngày càng lớn".

GIA HÂN

Theo ông Cường, khi giá vàng tăng cao sẽ tác động đến rất nhiều yếu tố, tâm lý của người dân sẽ ảnh hưởng. Người dân sẽ đổ xô đi mua, tích trữ vàng thay vì đem tiền đi đầu tư, gửi tiết kiệm hay sản xuất kinh doanh.

Do đó, đại biểu của Hà Nội đề nghị Nhà nước phải sớm có biện pháp đưa giá vàng trong nước về trạng thái bình ổn, ít nhất là phải tương đồng với thế giới.

Về dài hạn, đại biểu TP.Hà Nội đề nghị sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, bởi theo ông, quy định tại văn bản này chỉ còn hiệu quả trong giai đoạn trước đây nhưng hiện nay đang gây tác dụng ngược trong quản lý thị trường vàng.

Đối với câu chuyện ứng phó linh hoạt hiện nay, ông Cường dẫn câu chuyện Ngân hàng Nhà nước đưa ra đấu thầu vàng để tăng cung, nhằm giảm giá. "Nhưng thực tế ta có thể thấy cứ sau mỗi phiên đấu thầu, giá vàng lại tăng lên nhiều hơn", ông Cường nói.

Nhìn nhận cơ chế đấu thầu vàng của Ngân hàng Nhà nước hiện nay đang là "đấu thầu ngược", tức chính việc đấu thầu vàng của Nhà nước là tác nhân làm giá vàng tăng lên, ông Cường phân tích, Nhà nước đặt giá sàn cao hơn mức thị trường thì khi người tham gia đấu thầu trúng, người ta phải bán cao hơn mức mua vào, làm giá vàng tiếp tục tăng lên.

"Như vậy, mục tiêu của đấu thầu vàng vừa qua không phải giảm giá vàng mà là đấu thầu vàng làm sao thu được nhiều tiền. Nếu mục tiêu là để giảm giá, liên thông giá vàng trong nước với quốc tế thì giá tham chiếu phải bằng giá vàng thế giới cộng với các loại thuế phí và nhu cầu. Bên cạnh đó, khi đấu thầu, anh nào mua vào phải bán ra với giá sát nhất của giá tham chiếu thì mới thắng thầu", ông Cường nêu.

Kể từ đầu năm 2024, giá vàng liên tục tăng cao. Sáng 23.5, giá vàng SJC là 90 triệu đồng, giảm 900.000 đồng so với sáng qua, song vẫn đang chênh với thế giới gần 14 triệu đồng/lượng. 

Cũng trong sáng nay, Ngân hàng Nhà nước dự kiến tổ chức phiên đấu thầu vàng miếng thứ 9 với tổng khối lượng 16.800 lượng. Đây là động thái của Ngân hàng Nhà nước nhằm hạ nhiệt thị trường vàng kể từ 28.3.