Đẩy nhanh cấp sổ đỏ cho dân

Theo thống kê từ Văn phòng đăng ký đất đai TP, số lượng hồ sơ trễ hạn trong lĩnh vực đất đai hiện nay rất nhiều, bởi ngoài nguyên nhân chủ quan từ cán bộ, nhân viên chậm trễ, tắc trách thì các quy định hiện nay về cấp GCN vẫn còn khá rối rắm, chồng chéo. Đây là một phần nguyên nhân khiến 109.251 trường hợp hồ sơ tồn đọng, chưa được cấp sổ đỏ tại TP.HCM, trong đó có 20.586 trường hợp đủ điều kiện cấp GCN nhưng người dân không làm, chưa kể một lượng lớn GCN từ các tổ chức cũng chưa được cấp.

Trong một hội nghị mới đây, ông Dư Huy Quang, Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai TP, thừa nhận việc trễ hạn và tồn đọng nhiều hồ sơ chưa được cấp do tình trạng pháp lý về sử dụng đất đai có yếu tố lịch sử rất phức tạp nên khi giải quyết cần sự phối hợp của nhiều ngành, nhưng việc phối hợp này đang gặp nhiều "trục trặc", rối rắm. Đơn cử chỉ riêng H.Bình Chánh đang vướng 1.000 hồ sơ; một số huyện vùng ven cũng vướng do các chủ đất nông nghiệp tự phân nhỏ miếng đất rồi bán giấy tay qua các thời kỳ, những người nhận lại có trường hợp xây dựng trái phép trên đó, có trường hợp san lấp không còn sử dụng đất nông nghiệp nên cũng tồn đọng chưa thể cấp GCN...

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) TP.HCM, cho biết hiện khâu cấp đổi, cấp lại GCN được ủy quyền cho 24 chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai ký nhưng vẫn phải chuyển lên Sở đóng dấu khiến quy trình cấp giấy bị chậm trễ. Để đẩy nhanh việc cấp GCN, mới đây TP kiến nghị Bộ TN-MT, Tổng cục Đất đai cho phép TP.HCM thí điểm áp dụng các trường hợp cấp đổi, cấp lại GCN được sử dụng con dấu của chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai, như vậy sẽ không mất thời gian vì đã có hệ thống “chân rết” ở địa bàn. Khi người dân làm hồ sơ xin cấp đổi, cấp lại GCN, các chi nhánh này sẽ tiếp nhận, ký và đóng dấu trả ngay cho người dân. Điều này vừa giảm thời gian, tiết kiệm chi phí lại ít gây phiền hà cho người dân.

Ngoài ra cần cho phép UBND TP phân cấp chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai được trực tiếp ký cấp GCN và đóng dấu của chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đối với các trường hợp biến động mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản được lựa chọn hình thức cập nhật trên trang 3, 4 GCN gốc hoặc cấp mới GCN cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người VN định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại VN. Bởi vì cả 2 hình thức lựa chọn này đều có giá trị pháp lý ngang nhau. “Chúng tôi thống kê trong 10 tháng đầu năm 2017, TP có trên 600.000 hồ sơ cấp đổi, cấp lại GCN cho các hộ gia đình cá nhân. Nếu số hồ sơ này được giải quyết ngay tại quận/huyện thay vì phải chuyển lên Sở đóng dấu thì nhanh gấp nhiều lần. Sở cũng đã viết đề xuất cho ban cán sự đảng của Chính phủ rồi. Trong thời gian chờ sửa Nghị định thì cho TP thí điểm, nếu hiệu quả thì nhân rộng cả nước”, ông Thắng cho biết.

Riêng đối với trường hợp cấp sổ đỏ cho nhà đất mua bán bằng giấy tờ tay, các quy định hiện hành chỉ cho phép cấp cho các trường hợp mua bán nhà đất bằng giấy tờ tay từ sau ngày 1.7.2004 đến trước 1.1.2008. TP đã chỉ đạo các quận huyện “chốt” khoảng 9.664 trường hợp chuyển nhượng bằng giấy tay nêu trên sẽ được cấp sổ đỏ. Những trường hợp phát sinh sau này sẽ được xem là vi phạm và không được cấp GCN. “TP đã kiến nghị cấp GCN cho các trường hợp mua bán giấy tay đến ngày 1.7.2014, trùng với thời điểm luật Đất đai 2013 có hiệu lực nhưng Bộ thận trọng vì nếu tiếp tục dời các thời điểm áp dụng thì việc chấp hành luật của người dân sẽ không nghiêm. Hiện Sở đang cố gắng giải quyết những vấn đề tồn đọng, khoanh lại những trường hợp mua bán giấy tay, không cho phát sinh nữa. Những trường hợp không đúng phải xử lý, trường hợp có thể chứng minh được giao dịch thì giải quyết dứt điểm. Bộ yêu cầu xử lý, vận động người dân nếu chuyển nhượng phải có cơ quan thẩm quyền chứng nhận, công chứng, sau này cấp GCN thuận lợi hơn”, ông Thắng nói.

Cũng theo ông Thắng, hiện TP đang hoàn thiện phần mềm Villus, nâng cao khả năng liên thông cấp GCN được nhanh hơn. Ví dụ, khi phần mềm hoàn chỉnh, thay vì luân chuyển hồ sơ giấy, các nơi liên thông bằng hệ thống điện tử, chỉ cần nộp hồ sơ điện tử và phôi giấy là có thể in ra cấp GCN cho dân. Dự kiến qua tuần sau sẽ chọn một số quận có tách thửa nhiều để thí điểm, xem mức độ hoàn hảo để nhân rộng cho toàn TP. Năm 2018 cũng sẽ thực hiện 2 dự án chỉnh lý bản đồ địa chính trên toàn địa bàn TP cho chính xác trên cơ sở các thửa đất, cập nhật, theo dõi biến động người sử dụng và ranh đất. Đồng thời Sở cũng sẽ thực hiện một dự án khác là chỉnh lý bản đồ địa hình nhằm phục vụ công tác cấp giấy và quản lý.

Gần 1,5 triệu GCN đã được cấp Theo thống kê của Sở TN-MT, tính đến cuối năm 2013, TP đã cấp được gần 1,4 triệu GCN và đến cuối năm 2013 đã cơ bản hoàn thành cấp GCN đối với các trường hợp đủ điều kiện cấp GCN theo Chỉ thị 1474 của Thủ tướng Chính phủ. Sau khi luật đất đai 2013 có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2014 đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc, khó khăn kéo dài, TP tiếp tục cấp 113.867 GCN, đa số là trường hợp tồn đọng lâu năm. Về công tác cấp GCN cho tổ chức, từ 2012 - 2015 UBND TP đã cấp được 4.896 GCN, với tổng diện tích 39.408,8 ha. Hiện nay, trên địa bàn TP, về cơ bản nhà, đất của các cơ quan nhà nước quản lý, sử dụng đều đã được cấp GCN quyền sử dụng đất.