Để không còn những 'nỗi đau ô nhiễm môi trường'

Ngày 20.4, UBND tỉnh Hưng Yên đã xử phạt 3 doanh nghiệp (DN) hoạt động trong lĩnh vực dệt may ở Khu công nghiệp (KCN) dệt may Phố Nối (H.Yên Mỹ, Hưng Yên) về hành vi xả thải trái phép với tổng số tiền hơn 1 tỉ đồng.

Trong khi đó, số liệu thống kê thể hiện, từ tháng 7.2023 - 3.2024, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (C05 - Bộ Công an) và Công an TP.Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương đã tiến hành kiểm tra và xử lý lên tới 55 vụ, phạt hành chính gần 8 tỉ đồng.

Số tiền bị xử phạt lên tới hàng tỉ đồng vẫn không đủ sức răn đe. Nhiều DN đã không quan tâm đến môi trường, vì lợi ích kinh tế mà tiếp tục vi phạm, điển hình như 3 DN ở KCN dệt may Phố Nối nói trên.

Số vụ việc bị phát hiện, xử phạt nêu trên chỉ là bề nổi của tảng băng. Bởi lẽ, nguyên nhân chính khiến hệ thống thủy nông lớn nhất miền Bắc bị ô nhiễm suốt thời gian qua đã được "chỉ mặt", đó là do nước thải sinh hoạt của người dân và nguồn nước thải từ các KCN, cụm công nghiệp, làng nghề… trên địa bàn 4 tỉnh, TP: Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương.

Nguyên nhân đã rõ, vậy nhưng cứ mỗi ngày trôi qua, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải tiếp tục oằn mình hứng chịu hàng nghìn khối nước bẩn. Hậu quả, dòng kênh từ chỗ được coi là biểu tượng cho hoạt động sản xuất nông nghiệp ở miền Bắc bỗng trở thành nỗi ám ảnh với người dân vì dòng nước đen đặc, "không sinh vật nào có thể sống nổi".

Nhằm kiên quyết ngăn chặn việc xả thải, gây ô nhiễm hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã chỉ đạo nếu xử lý hành chính, xử phạt nhiều lần đối với DN, đơn vị xả thải ra môi trường vẫn không khắc phục thì phải khởi tố để xử lý hình sự.

Và để giải quyết tận gốc vấn đề ô nhiễm ở sông Bắc Hưng Hải, ngoài động thái xử lý vi phạm quyết liệt của Bộ Công an, cũng cần đến sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ Bộ TN-MT và 4 địa phương Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, nơi phát sinh các nguồn gây ô nhiễm.

Trong đó, địa phương cần yêu cầu bắt buộc các KCN, cụm công nghiệp, làng nghề… lắp trạm quan trắc nước thải có kết nối chỉ số đến cơ quan chuyên môn. Có như vậy, hành vi xả thải sẽ được phát hiện, ngăn chặn ngay từ đầu nguồn, không để tình trạng gây ô nhiễm, thiệt hại cho môi trường rồi mới chạy theo để xử lý, khắc phục.

Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là "không đánh đổi môi trường để lấy kinh tế". Đã đến lúc, các bộ, ngành, địa phương, DN cùng vào cuộc quyết liệt hơn, đồng bộ hơn, không chỉ đối với kiểm tra, giám sát từ sớm, từ xa, phát hiện và xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi xả thải gây ô nhiễm mà còn ở việc áp dụng sản xuất xanh, thân thiện môi trường... để hệ thống thủy nông lớn nhất miền Bắc sớm hồi sinh; để giảm thiểu, tiến tới không còn những "nỗi đau ô nhiễm môi trường" như đã xảy ra với sông Bắc Hưng Hải.