Đề xuất cơ chế đặc thù, đặc biệt cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam đã được Bộ Chính trị và Ban Chấp hành T.Ư thông qua, giao Chính phủ xây dựng Đề án trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ họp thứ 8.

ẢNH: TTXVN

Dự án được Bộ GTVT cùng các bộ, ban, ngành nghiên cứu kinh nghiệm, tham khảo mô hình từ 22 quốc gia, vùng lãnh thổ, tổ chức học tập kinh nghiệm tại 6 nước sở hữu và làm chủ công nghệ ĐSTĐC. Trên cơ sở đó, đề xuất tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam với chiều dài 1.541 km, thiết kế với tốc độ 350 km/giờ; trên tuyến bố trí 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa, xuất phát từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội), đi qua 20 tỉnh, thành phố và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM). Tính toán sơ bộ xác định tổng mức đầu tư dự án khoảng 67,34 tỉ USD.

Bộ GTVT đặt mục tiêu sau khi trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư; đấu thầu lựa chọn tư vấn quốc tế, triển khai khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trong năm 2025 - 2026; triển khai giải phóng mặt bằng, chọn nhà thầu và khởi công các dự án thành phần đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM cuối năm 2027; khởi công các dự án thành phần đoạn Vinh - Nha Trang năm 2028 - 2029 và phấn đấu hoàn thành đầu tư toàn tuyến năm 2035.

Các bộ, cơ quan liên quan cũng đang tích cực xây dựng các dự án, triển khai ba tuyến đường sắt kết nối VN - Trung Quốc gồm tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Lạng Sơn - Hà Nội; Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu bộ chủ trì và các bộ, cơ quan liên quan bám sát chủ trương của T.Ư, Bộ Chính trị, đồng thời tiếp thu tối đa các ý kiến của Thường trực Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành để trình Hội đồng thẩm định, hoàn thiện hồ sơ trước ngày 20.10 để trình Quốc hội, với tinh thần "nghiên cứu kỹ càng, triển khai nhanh chóng".

Thủ tướng lưu ý nghiên cứu, phân tích rõ hiệu quả của dự án, không chỉ về mặt kinh tế, phải đánh giá hiệu quả tổng hợp.

Do đó, nghiên cứu đề xuất phương án đầu tư tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam với hướng tuyến thẳng nhất có thể, tránh các khu dân cư lớn, tiết kiệm kinh phí nhất, triển khai nhanh nhất có thể, sớm phục vụ phát triển đất nước…

Thủ tướng yêu cầu rà soát lại suất đầu tư, sơ bộ tổng mức đầu tư đảm bảo chính xác nhất có thể; rà soát và đề xuất các cơ chế đặc thù, đặc biệt cho triển khai dự án, nhất là về huy động nguồn lực và quy trình thủ tục, các chính sách đặc thù về đất đai, giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng… với phương châm "thủ tục phải rút gọn, thi công rút ngắn".

Về nguồn lực, phải đề xuất cơ chế huy động, đa dạng hóa các nguồn lực gồm nguồn lực đầu tư công của T.Ư, địa phương; nguồn lực từ phát hành trái phiếu, nguồn vốn vay và các nguồn lực hợp pháp khác. Cùng với nguồn lực tài chính, huy động tổng lực nguồn nhân lực, phương tiện của đất nước phục vụ dự án.