Đề xuất quản lý tất cả khối lượng vàng được mua - bán

Sáng 25.4, Ủy ban Kinh tế Quốc hội họp phiên toàn thể lần thứ 14, cho ý kiến thẩm tra báo cáo bổ sung tình hình kinh tế - xã hội năm 2023, các tháng đầu năm 2024 dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 khai mạc ngày 20.5 tới.

Đấu thầu thất bại chứng tỏ khối lượng giao dịch thấp

GIA HÂN

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Phạm Văn Thịnh, Trưởng ban Dân vận tỉnh Bắc Giang, cho rằng, việc vừa qua Ngân hàng Nhà nước tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC là đúng, kịp thời. Song, ông cho rằng vấn đề quan trọng nhất là thị trường vàng cần phải được quản lý tốt.

"Chênh lệch giá vàng không phải là chuyện lớn mà quan trọng là công tác quản lý thế nào? Hiện nay cứ nói giá vàng cao, ví dụ giá ngày hôm nay là 80, 82 triệu đồng/lượng nhưng chúng ta không biết sản lượng bán ra là bao nhiêu", ông Thịnh nói.

Từ đó, đại biểu Thịnh đề xuất, tất cả các điểm kinh doanh vàng phải đăng ký và quản lý chặt chẽ về khối lượng giao dịch. 

"Nếu quản lý chặt chẽ khối lượng giao dịch của các điểm kinh doanh vàng thì lúc đó sẽ không có thao túng. Với công nghệ hiện nay có thể giải quyết được, không có gì khó. Làm được việc này triệt tiêu các lợi ích, động cơ không trong sáng với thị trường vàng", ông Thịnh kiến nghị và cho rằng, khi khối lượng giao dịch lớn, nhu cầu vàng miếng SJC tăng thì Nhà nước tổ chức đấu giá, lợi ích sẽ vào Nhà nước. "Nhà nước không mong lợi ích ở đây nhưng cần bình ổn và ngăn trục lợi", ông Thịnh nói thêm.

Đại biểu tỉnh Bắc Giang cũng dẫn ví dụ với mặt hàng xăng dầu, trước đây cửa hàng kinh doanh xăng dầu khi không có hóa đơn và quản lý qua máy móc thì xăng dầu lậu có thể bớt xén trong chính đơn vị nhà nước.

Trao đổi thêm với báo chí bên lề phiên họp, ông Phạm Văn Thịnh cho rằng, muốn biết diễn biến thị trường vàng ảnh hưởng đến nền kinh tế ra sao, cần phải biết được khối lượng giao dịch cụ thể.

"Hiện nay thông tin rất mù mờ, chỉ biết giá mà không biết sản lượng đi theo. Phải biết khối lượng giao dịch, quy mô giao dịch, từ đó mới đưa ra được quyết định phù hợp", ông Thịnh phân tích. 

Ông Thịnh cho rằng, thông tin hiện nay chưa đủ để Nhà nước ra quyết định. "Đấu thầu vàng miếng vừa rồi thất bại chứng tỏ là vàng tăng giá nhưng đi kèm khối lượng giao dịch thấp", ông Thịnh nói.

Tuy nhiên, với nền kinh tế như Việt Nam, ông Thịnh cho rằng, không nên có tư tưởng đẻ ra thêm cái tín chỉ vàng, vàng hóa nền kinh tế mà nên thay đổi cách quản lý. Vẫn theo ông Thịnh, việc quản lý khối lượng giao dịch vàng không chỉ đơn giản về mặt kỹ thuật mà còn không hề ảnh hưởng đến quyền tự do kinh doanh, vì vàng là hàng hóa đặc biệt cần phải quản lý chặt.

Quản lý thị trường vàng còn bất cập

Trong báo cáo tổng hợp của Bộ KH-ĐT được Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đỗ Thành Trung trình bày tại phiên họp cũng thừa nhận, việc "quản lý thị trường vàng còn bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn".

GIA HÂN

Dự thảo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng phản ánh ý kiến cho rằng, ngoài yếu tố biến động tình hình kinh tế thế giới và bất ổn địa chính trị, một số hạn chế trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ đã hình thành thị trường ngầm về giao dịch vàng, ngoại tệ từ lâu với quy mô giao dịch lớn, phức tạp và khó kiểm soát, nhất là hành vi ưa thích vàng, ngoại tệ ngày càng gia tăng.

Theo ý kiến này, việc quản lý thị trường vàng chưa được điều chỉnh phù hợp, có thể ảnh hưởng đến công tác điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường. Điều này được phản ánh qua tình hình buôn lậu vàng, ngoại tệ, tội phạm gia tăng.

Trong báo cáo gửi tới Ủy ban Kinh tế Quốc hội phục vụ phiên thẩm tra, Ngân hàng Nhà nước cho biết, luôn theo dõi sát diễn biến thị trường vàng và đã chuẩn bị sẵn sàng giải pháp can thiệp thị trường vàng để triển khai khi cần thiết. 

Ngân hàng Nhà nước đánh giá, từ đầu năm 2023 đến nay, do kinh tế thế giới đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, rủi ro gia tăng; bất ổn chính trị, xung đột giữa các quốc gia, đặc biệt là xung đột giữa Nga - Ukraine và Israel - Hamas kéo dài, nhu cầu tìm đến vàng như kênh trú ẩn an toàn khiến giá vàng quốc tế biến động tăng mạnh. 

Giá vàng miếng SJC trong nước tăng cao theo xu hướng của giá vàng thế giới, nguyên nhân một phần do tâm lý kỳ vọng vào việc giá vàng thế giới có thể tiếp tục tăng.

Qua theo dõi báo cáo của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng  kinh doanh vàng miếng, doanh số mua bán vàng miếng SJC trong hệ thống thời gian qua vẫn tương đối cân bằng, người dân có xu hướng bán vàng miếng cho hệ thống tổ chức tín dụng và doanh nghiệp.

Những tháng đầu năm 2024, về tình hình quản lý thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước đã gửi công văn đề nghị các bộ, ngành có liên quan cử cán bộ tham gia đoàn liên ngành thanh tra tình hình chấp hành quy định quản lý hoạt động kinh doanh mua - bán vàng miếng. Đến nay, các bộ, ngành đã cử cán bộ, Ngân hàng Nhà nước đang triển khai các nội dung tiếp theo.