Điều kiện kinh doanh vẫn còn 'trói chân' doanh nghiệp tư nhân

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 với chủ đề: "Kinh tế tư nhân: Gỡ rào cản - Giao trọng trách" do Báo Người Lao Động tổ chức  sáng 5.6, TS Trần Du Lịch, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP.HCM cho rằng bên cạnh Nghị quyết 68, chúng ta đã có các Nghị quyết 57, 59 và 66. Đây được xem là "bộ tứ trụ cột" tạo nên một chỉnh thể chiến lược nhất quán - một bước ngoặt quan trọng trong tư duy hoạch định chính sách quốc gia, mở ra thời cơ để doanh nghiệp tư nhân, đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới. 

Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp tư nhân vẫn đang phải đối mặt với một "mê hồn trận" các điều kiện kinh doanh chồng chéo, rườm rà, khiến quyền tự do kinh doanh bị hạn chế đáng kể.  Do đó, việc đặt khu vực kinh tế tư nhân vào đúng vai trò, vị trí trong nền kinh tế thị trường là hết sức cần thiết - không chỉ ở cấp độ chính sách mà còn trong thực tiễn thực thi pháp luật.

ẢNH: CTV

Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, Ủy viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, khu vực tư nhân đang dần khẳng định vị thế, được giao phó một sứ mệnh chưa từng có trước đây. Tuy nhiên, thực lực và năng lực cạnh tranh của khu vực này vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 với quan điểm coi khu vực tư nhân là lực lượng trung tâm của nền kinh tế là rất kịp thời và cần thiết. Dù khu vực này hiện còn yếu, nhưng chính vì thế lại càng cần được hỗ trợ để vươn lên.

Đến thời điểm hiện tại, không còn lý do gì để không "mở hết cỡ" cho khu vực kinh tế tư nhân. Đồng thời, cần mạnh dạn loại bỏ các hệ thống pháp lý, cơ chế chính sách cũ kỹ, lỗi thời - vì chúng không còn phù hợp để thúc đẩy phát triển. Các doanh nghiệp đã phản ánh có những điều kiện, quy định ngay từ đầu đã loại bỏ sự tham gia của đơn vị trong nước như yêu cầu phải có kinh nghiệm bao nhiêu năm, phải có lãi bao nhiêu năm... Chẳng hạn, đối với dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, nếu cứ yêu cầu "muốn làm đường sắt thì phải từng làm đường sắt", thì mãi mãi doanh nghiệp Việt Nam sẽ không bao giờ có cơ hội phát triển ngành này. 

Ông dẫn lại câu chuyện tại cuộc họp với các doanh nghiệp tư nhân, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đề cập đến câu chuyện này và cho rằng nhà đầu tư thì điều kiện tiêu chuẩn phải khác nhà thầu. Chẳng hạn, điều kiện đối với nhà đầu tư là về quản trị, thực lực tài chính trong khi nhà thầu thì phải có chuyên môn. Ví dụ như Hòa Pháp, khi làm nhà thầu thép thì đã có kinh nghiệm bao nhiêu năm sản xuất thép... "Cách tiếp cận của chúng ta lâu nay là tự loại chúng ta và doanh nghiệp Việt không bao giờ lớn lên được. Nên phải thay đổi cách tiếp cận, dành nguồn lực của đất nước này cho khu vực kinh tế tư nhân lớn lên", PGS-TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.