Dinh dưỡng lành mạnh cải thiện chiều cao và trí lực

Hội nghị triển khai phần mềm “Xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng” thuộc dự án Bữa ăn học đường đã được Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), Công ty Ajinomoto VN tổ chức sáng 15.12, tại Hà Nội. TS Trương Đình Bắc, Phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế); TS Ngũ Duy Anh, Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh - sinh viên, Bộ GD-ĐT; TS Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cùng lãnh đạo của 30 GD-ĐT đã tham dự.

Theo TS Ngũ Duy Anh, trong những năm qua, việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao về công tác dinh dưỡng học đường, Bộ GD-ĐT đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế ban hành nhiều tài liệu chuyên môn hướng dẫn về dinh dưỡng hợp lý. Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động này trong nhà trường còn khó khăn do việc lên thực đơn phần lớn phải tự tìm hiểu, chưa được tập huấn chuyên môn.

Từ năm 2015, Bộ GD-ĐT và Công ty Ajinomoto Việt Nam đã ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai dự án Bữa ăn học đường thông qua phần mềm “Xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng” áp dụng đối với các trường tiểu học bán trú. Đây là phần mềm hỗ trợ nhà trường cho công tác lên thực đơn hằng ngày dành cho học sinh nhằm đảm bảo về dinh dưỡng và hợp khẩu vị với học sinh trên toàn quốc.

“Dự án Bữa ăn học đường là một dự án mới và rất có ý nghĩa cho xã hội, góp phần giải quyết các vấn đề của ngành giáo dục trong công tác tổ chức bữa ăn bán trú hiện nay”, TS Ngũ Duy Anh đánh giá.

Năm 2016, Bộ GD-ĐT đã phối hợp với Công ty Ajinomoto Việt Nam tổ chức khảo sát công tác bán trú tại 3.692 trường tiểu học với 95% trường có bếp ăn tập trung, 2.602.448 số học sinh bán trú của 63 tỉnh thành. Kết quả cho thấy, 100% nhà trường có tổ chức bán trú đều nhất trí với tính cần thiết phải cải thiện việc lên thực đơn bữa ăn và tập huấn chuyên môn dinh dưỡng, an toàn thực phẩm cho nhân viên nhà bếp, cán bộ y tế trường học, giáo viên bộ môn liên quan.

Từ kết quả triển khai dự án bước đầu thành công tại TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng; cùng kết quả tìm hiểu thực tế, Bộ GD-ĐT đã phối hợp với Bộ Y tế và Công ty Ajinomoto VN triển khai dự án Bữa ăn học đường trên quy mô toàn quốc.

Ông Hiroharu Motohashi, Tổng giám đốc Công ty Ajinomoto VN chia sẻ, từ 2012, Ajinomoto VN đã phối hợp với những cơ quan chuyên môn dinh dưỡng hàng đầu tại VN đặc biệt Viện Dinh dưỡng quốc gia - Bộ Y tế và các sở giáo dục địa phương triển khai dự án Bữa ăn học đường tại một số thành phố lớn. Dự án không chỉ cung cấp cho học sinh tiểu học những thực đơn cân bằng dinh dưỡng và ngon miệng mà còn giáo dục các em về kiến thức dinh dưỡng, qua đó góp phần nâng cao nền tảng sức khỏe cho thế hệ tương lai của đất nước VN. Kết quả khảo sát tại Đà Nẵng (27 trường) và TP.HCM (42 trường) cho thấy: 97% học sinh đã ăn đa dạng thực phẩm, 59% học sinh đã ăn nhiều rau hơn. Việc này đảm bảo bữa ăn cân đối dinh dưỡng, bổ sung được vitamin và vi chất.

TS-BS Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia đã thông báo về thực trạng dinh dưỡng học đường đang đối mặt với gánh nặng kép dinh dưỡng: thiếu dinh dưỡng (gây nhẹ cân thấp còi) cùng với gia tăng thừa cân béo phì (TCBP). Điều tra tại 6 tỉnh thành do Viện Dinh dưỡng quốc gia tiến hành (năm 2011) cho thấy, tỷ lệ thiếu máu của trẻ em tiểu học là 11,8%; giới hạn vitamin A thấp gần 50%. Thiếu hụt vi chất và ít vận động thể lực ảnh hưởng phát triển chiều cao, trí lực của trẻ.

TCBP ở mức cao ảnh hưởng xấu sức khỏe của trẻ. Điều tra toàn quốc (2009-2010, nhóm tuổi 5-19 tuổi) cho thấy: tỷ lệ TCBC 6,6% tại nông thôn và 15,4 % tại thành phố. Riêng thành phố lớn, tỷ lệ này lên đến 27,4%. Điều tra năm 2014 tại TP.HCM cho thấy có đến 51,8% trẻ em tiểu học TCBP. Đây là nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường týp 2 ở trẻ em. Trẻ nhỏ nhất mắc đái tháo đường do liên quan chế độ ăn bất hợp lý là bệnh nhân 8,5 tuổi, cao 1,51 m; cân nặng 58,5 kg.

TS-BS Bùi Thị Nhung khuyến cáo: Giai đoạn tiền dậy thì quan trọng cho cơ hội cải thiện chiều cao, thể lực khi trưởng thành; do đó cần được can thiệp dinh dưỡng lành mạnh, kết hợp vận động thể lực giúp trẻ phát triển tốt nhất.