Nhìn lại lịch sử 12 năm từ ngày bắt đầu lập dự án, có lẽ ít dự án nào của VN lại gặp trắc trở nhiều như tuyến metro số 1.
Không chỉ có nguy cơ bị dừng do số tiền nợ nhà thầu đã lên tới hơn 100 triệu USD, cách đây hơn 3 năm, tuyến metro số 1 cũng khiến TP vất vả khi đứng trước nguy cơ bị đền mỗi tháng 2,5 tỉ đồng. Chưa kể một loạt những trắc trở khác.
Năm 2006, dự án chính thức được khởi động, do Cục Đường sắt VN - Bộ GTVT làm chủ đầu tư, Công ty cổ phần tư vấn thiết kế GTVT phía nam (Tedi South) là đơn vị được giao lập dự án. Trên cơ sở kết quả thẩm định thiết kế cơ sở của Bộ GTVT, tháng 4.2007, UBND TP.HCM phê duyệt dự án với tổng mức đầu tư tương đương 17.388 tỉ đồng.
Tuy nhiên, đến năm 2009, tổng mức đầu tư dự án được đơn vị tư vấn NJPT của Nhật Bản cập nhật, tính toán lại lên mức tương đương 47.325 tỉ đồng, trong đó vốn vay ODA của Nhật Bản chiếm tới 88,4%, tương đương 41.834 tỉ đồng, còn lại là vốn đối ứng của TP.
Việc điều chỉnh vốn tăng cao khiến tiến độ tuyến metro số 1 gặp nhiều khó khăn và phải đến ngày 28.8.2012 dự án mới được khởi công xây dựng. Tiến độ chung vì thế cũng lùi lại 2 năm so với kế hoạch ban đầu hoàn thành năm 2018. Sau khi duyệt vốn đầu tư lên hơn 47.000 tỉ đồng, trên cơ sở đồng thuận của các bộ, ngành liên quan, TP.HCM đã ký kết 2 hiệp định vay ODA với số tiền 31.000 tỉ đồng của Tổ chức JICA (Nhật Bản) và giải ngân được khoảng 40%, tương đương 43% tổng khối lượng thực hiện của toàn dự án. Tuy nhiên việc chậm trễ thông qua chủ trương tăng vốn để giải ngân khiến tuyến metro số 1 không ít lần rơi vào tình cảnh “khốn khổ”.
Trong đó, cuối năm 2015, liên danh nhà thầu chính thi công gói thầu số 2 (Sumitomo - Cienco 6) đã có đơn yêu cầu TP.HCM bồi thường thiệt hại do chậm bàn giao mặt bằng so với cam kết trong hợp đồng, với số tiền lên đến 2,5 tỉ đồng/ngày. Sau 3 năm, dự án không những không vượt được “ải” thiếu tiền mà tình hình ngày càng nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ phải ngừng thi công như bức thư “đòi nợ” của đại sứ Nhật đã nêu ở trên.
Liên quan đến dự án tuyến metro số 1, ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, hiệp định vay vốn đã ký nhưng dự án vẫn vướng mắc khâu giải ngân do vướng thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư. “Dự án ban đầu thuộc nhóm A nhưng do tăng mức đầu tư nên thuộc dự án trọng điểm đặc biệt, do quy định hướng dẫn chưa rõ nên việc xin phê duyệt điều chỉnh bị kéo dài”, ông Đông nói và cho hay, nếu được phê duyệt điều chỉnh vốn mới có cơ sở để trình Quốc hội xem xét bổ sung nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn, khai thông phần vốn còn thiếu của dự án.
Trước đó, Bộ KH-ĐT có quyết định về giao chi tiết kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 vốn ngân sách nhà nước, trong đó, bố trí kế hoạch vốn ODA nguồn ngân sách T.Ư cho dự án 7.500 tỉ đồng. Tuy nhiên, theo tiến độ triển khai các gói thầu, tổng nhu cầu vốn trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 của dự án là 28.000 tỉ đồng, do đó cần bổ sung 20.500 tỉ đồng.
Ông Đông cũng bày tỏ lo ngại, trong khi chờ được giải ngân, nếu TP.HCM không ứng vốn và sớm thanh toán các khoản nợ thì hoàn toàn có khả năng các nhà thầu sẽ ngừng thi công, khiến dự án có nguy cơ tiếp tục chậm tiến độ.
Bình luận (0)