Cuối năm 2025, trong dòng người tấp nập trên trục Phạm Văn Đồng, PV Báo Thanh Niên có dịp ghé thăm nhà thờ Fatima Bình Triệu ở TP.Thủ Đức cũ (TP.HCM). Công trình hiện lên nổi bật nhờ vị trí đắc địa một mặt giáp khu dân cư và một mặt hướng ra sông, tạo cảm giác thoáng đãng mà hiếm nơi nào trong nội đô còn giữ được.

Ngôi thánh đường cũ xuống cấp nặng nên đến tháng 11.2010, giáo xứ đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng lại
ẢNH: NI NA
Kiến trúc Gothic pha lẫn hiện đại gợi nhớ nhà thờ Đức Bà Sài Gòn
Từ góc nhìn thực địa, điểm đầu tiên gây liên tưởng đến nhà thờ Đức Bà (phường Sài Gòn, TP.HCM) là màu gạch đỏ - cam, 2 tháp chuông vươn cao và mái nhọn Gothic.
Tuy nhiên, trong khi nhà thờ Đức Bà mang phong cách Roman pha lẫn Gothic cổ điển với nhiều chi tiết đá và hoa văn sắc sảo. Nhà thờ Fatima Bình Triệu chọn hướng Gothic tinh giản, mảng tường phẳng, đường nét gọn, diện tích nhỏ và hiện đại hơn.



Mặt tiền nhà thờ Fatima Bình Triệu với 2 tháp chuông và màu gạch đỏ - cam gợi nhớ nhà thờ Đức Bà
ẢNH: NI NA
Anh Trần Minh Thuận (23 tuổi, ở TP.HCM) cho hay: "Nhìn từ xa tưởng giống nhà thờ Đức Bà, nhưng đến gần thì thấy Fatima Bình Triệu tinh gọn hơn. Đi lễ ở đây cũng thoáng vì gần sông".
3 cửa vòm lớn ở mặt tiền kết hợp cửa kính hoa văn giúp ánh sáng tự nhiên chiếu sâu vào thánh đường. Hệ cửa sổ vòm chạy dọc hai bên, cùng bố cục đối xứng (đặc trưng của kiến trúc Gothic) tạo không gian rộng và thoáng hơn so với diện tích thực tế.

Nữ tu sĩ trước giờ cử hành phụng vụ
ẢNH: HÀ THƯƠNG
Không gian thánh đường sâu lắng và giàu tính biểu tượng
Thánh đường được thiết kế theo trục dọc dẫn thẳng đến cung thánh, một cấu trúc quen thuộc trong các nhà thờ công giáo.
Theo quan sát của PV Báo Thanh Niên, 2 hàng cột với các vòm nhọn nâng đỡ trần cao, được sơn trắng và màu đỏ cam tương phản, làm rõ chiều cao của công trình.

Không gian thánh đường với trục dọc dẫn về cung thánh, mang nét uy nghi đặc trưng của kiến trúc công giáo
ẢNH: HÀ THƯƠNG
Cung thánh nâng cao, trung tâm là bàn thờ thiết kế tối giản. Phía sau, các ô kính màu mô tả Kinh thánh tái hiện khung cảnh rực rỡ khi ánh nắng chiếu vào.


Các ô kính màu mô tả Kinh thánh phía cung thánh của nhà thờ tạo hiệu ứng ánh sáng rực rỡ
ẢNH: HÀ THƯƠNG
Hành trình thành trung tâm hành hương nhà thờ Fatima Bình Triệu
Tìm hiểu về lịch sử hình thành của nhà thờ thì rất ít bài viết về Fatima Bình Triệu. Theo tư liệu của Báo Công giáo và Dân tộc, nhà thờ Fatima Bình Triệu hình thành từ năm 1962, thời điểm phong trào quốc tế Tông đồ Fatima cung nghinh tượng Đức Mẹ đi khắp thế giới. Tại Việt Nam, cha Phaolô Võ Văn Bộ khởi xướng việc xây dựng một trung tâm hành hương dành riêng cho Đức Mẹ Fatima.
Sau quá trình tìm kiếm và vận động, cha Bộ mua khu đất rộng 12,5 mẫu, tiếp giáp quốc lộ 13 và hướng ra sông Sài Gòn. Công trình đầu tiên được xây dựng là tượng đài Đức Mẹ Fatima cao 3 m, làm phép ngày 15.8.1966.

Không gian bên trong nhà thờ Fatima Bình Triệu với hàng cột Gothic tinh giản và các bức phù điêu Kinh thánh đặt dọc tầng lửng
ẢNH: HÀ THƯƠNG
Trước nhu cầu sinh hoạt tôn giáo ngày càng tăng, công trình được mở rộng với đền Đức Mẹ Fatima, nhà tĩnh tâm và nhà thờ Chúa Kitô. Đến tháng 1.1973, ngôi thánh đường Chúa Kitô Vua quy mô hơn chính thức hoàn thành.
Năm 1977, giáo xứ được thành lập và chọn Đức Mẹ Fatima làm bổn mạng (sau đổi thành Đức Mẹ hồn xác lên trời, ngày 15.8 hằng năm). Cũng trong năm này, Tòa Tổng giám mục bổ nhiệm cha Simon Nguyễn Văn Lập làm cha sở. Cha phân chia giáo xứ thành 15 xóm giáo, đưa sinh hoạt mục vụ đi vào nề nếp.

Tượng Chúa chịu nạn đặt tại cung thánh nhà thờ Fatima Bình Triệu
ẢNH: HÀ THƯƠNG
Anh Hứa Quang Huy (32 tuổi, ở phường Hiệp Bình) là giáo dân gắn bó từ nhỏ với nơi đây cho biết, theo những gì anh học được và tìm hiểu, trước đây khu đất nơi đặt nhà thờ vốn chỉ là bãi đất trống, hoang sơ, không đủ điều kiện để xây dựng công trình khang trang.
"Không có kinh phí, hơn 200 hộ giáo dân mới cùng nhau góp tiền mua đất, dựng nên nhà thờ như bây giờ", anh kể. Thời điểm đó, thánh đường xuống cấp, lại nằm sát sông Sài Gòn nên mỗi mùa triều cường là ngập nước. Nhờ sự chung tay của bà con giáo dân, nhà thờ dần được sửa sang, mở rộng, trở thành không gian sinh hoạt cộng đồng sạch đẹp và bền vững hơn.
Nhà thờ Fatima Bình Triệu được xem là trung tâm hành hương của nhiều hộ giáo dân không chỉ trên địa bàn mà còn trên toàn đất nước. Đến nay nhà nguyện có thể đón 1.000 - 1.500 người trong các dịp lễ lớn.

Hệ mái nhọn mang âm hưởng Gothic được tiết chế theo phong cách hiện đại tại nhà thờ Fatima Bình Triệu
ẢNH: NI NA
Hơn nửa thế kỷ trôi qua, nhà thờ Fatima Bình Triệu không chỉ là điểm tựa tâm linh của người dân TP.HCM mà còn là một trung tâm hành hương giàu giá trị lịch sử - văn hóa. Công trình tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong đời sống đức tin của cộng đồng giáo dân qua nhiều thế hệ.
Bình luận (0)