Báo cáo đánh giá tác động môi trường chỉ là hình thức: Cần xử lý nghiêm

Rất nhiều dự án gây ra thảm họa cho môi trường, do việc thẩm định và phê duyệt các báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo kiểu hình thức, trong đó Formosa là một vụ việc rất nghiêm trọng. Vấn đề này đã gây nhức nhối cho dư luận xã hội, khi môi trường bị tàn phá. Vì vậy, theo tôi, cần phải điều tra làm rõ, vì sao những người có thẩm quyền lại dễ dàng cho qua các ĐTM sơ sài, hình thức như vậy. Động cơ của họ là gì? Có phải do kém năng lực hay không?

Tại sao Sở TN-MT Hà Tĩnh lại thiếu trách nhiệm trong việc lấy mẫu chất thải của Formosa như vậy. Đáng lẽ cần phải xử lý cho chuyên nghiệp khi phát hiện ra việc chôn lấp chất thải ồ ạt thì Sở TN-MT Hà Tĩnh lại lấy mẫu ít, rồi vội vàng công bố 13/15 chỉ tiêu là an toàn… Cách giải thích của ông Giám đốc Sở TN-MT Hà Tĩnh: “Có thể là do các cán bộ, nhân viên lấy mẫu “bị áp lực tâm lý”, theo tôi là chưa thỏa đáng. Cần phải nghiêm túc chỉ rõ trách nhiệm của những người liên quan trong việc lấy mẫu và công bố chất thải này.

Những hệ lụy từ việc gây tai họa cho môi trường, đặc biệt là vụ Formosa, là bởi cấp thẩm quyền coi nhẹ ĐTM. Sự tác động đến môi trường của một dự án là vô cùng quan trọng, và đều được nêu rõ trong luật Bảo vệ môi trường. Vậy mà hầu như dự án nào đụng vào môi trường, khi phát hiện ra cũng đều thấy ĐTM sơ sài, làm theo kiểu hình thức. Dự án lấp sông Đồng Nai trước đây, rồi bây giờ Formosa cũng vậy, đều do ĐTM được thẩm định, phê duyệt quá dễ dãi. Phải chăng có vấn đề gì khuất tất trong việc phê duyệt ĐTM?

Kiểm soát chất thải theo kiểu mỗi bộ quản lý một thứ như vậy sẽ rất nhiêu khê. Tại sao không quy về một mối? Cũng đều là chất thải, nếu để lọt ra chất thải nguy hại sẽ ảnh hưởng đến môi trường, rồi quy trách nhiệm ra sao? Theo tôi, vấn đề môi trường là rất quan trọng, không nên phân ra mỗi bộ quản lý một loại như thế.

Môi trường VN đã đến mức báo động đỏ. Ở đâu cũng thấy chất thải, rác thải gây nguy hại nghiêm trọng, mà chúng ta vẫn chưa có một chiến lược thực sự mạnh cho việc bảo vệ môi trường. Với vụ Formosa, biết bao giờ mới khôi phục được môi trường biển? Người dân rất quan tâm đến điều này, vì nó ảnh hưởng hầu như toàn bộ nền kinh tế biển của chúng ta. Do vậy, theo tôi cần phải đặt vấn đề này lên hàng đầu và phải làm quyết liệt, nếu không thì thiệt hại sẽ vô cùng lớn về nhiều mặt.

ĐTM được quy định rõ trong luật Bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, Formosa đã không chú trọng đến vấn đề này, còn cơ quan thẩm định thì lại quá quan liêu, hay là có sự “tiếp tay”, gây ra sự cố môi trường nghiêm trọng, đến mức thảm họa. Cần phải làm rõ và xử lý nghiêm với những ai đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định ĐTM của Formosa và các dự án khác đã và đang gây họa cho môi trường. Đoàn Lan Anh (Q.1, TP.HCM) Cần có một cơ chế kiểm soát chất thải hợp lý, thống nhất, tránh phân lẻ ra từng bộ như vậy. Hơn nữa, khi đánh giá ĐTM, cần có sự tham gia của chính quyền địa phương cũng như lấy ý kiến, sự phản biện của các nhà khoa học, đặc biệt là các dự án tương tự như dự án lấp sông Đồng Nai, những dự án xả thải trực tiếp ra sông, biển, mà đặc biệt nghiêm trọng là dự án Formosa Hà Tĩnh... Cao Văn Nhân (Q.Gò Vấp, TP.HCM) An Phong - Duy Khang (thực hiện)