Mùa cá trích và 'tuyệt chiêu' của mẹ

Ở miền Trung quê tôi, mùa cá trích bắt đầu từ đầu năm đến khoảng tháng tư âm lịch. Những tháng này, luồng cá trích áp sát vào gần bờ nhiều vô kể, chỉ cần chèo xuồng, bơi thúng ra vùng biển gần bờ giăng lưới là có thể trúng đậm cá trích. Nhờ đánh bắt gần nên cá đem vào bờ vẫn còn tươi cong.

tin liên quan

Người Sài Gòn ngồi suốt ở đây: Quán bánh ướt nhiều thế hệ cán bộ ăn sáng

Mẹ tôi thường mua loại cá mình tròn, dày thịt, gọi là trích trâm để chế biến các món ăn. Muốn nhanh, gọn thì làm cá trích nướng. Những con cá trích trâm tươi roi rói cứ để nguyên vảy đặt lên bếp than hồng mà nướng.

Vị ngon của cá trích trâm chính vụ ở vùng duyên hải miền Trung theo tôi không cần bàn cãi. Nhưng để món cá trích nướng “thăng hoa”, khiến tôi mấy chục năm ở Sài Gòn vẫn mãi hoài cố xứ còn là thứ nước chấm mẹ làm. Tỏi Lý Sơn và ớt bị (ớt sừng) còn xanh đem giã chung rồi cho vá nước mắm hớt (hay còn gọi là mắm đứng) lấy trong chiếc cong (vại) muối cá cơm than vào thì ăn với cơm đủ “thủng nồi”, huống hồ gì dùng để chấm cá trích nướng.

Món thứ hai mẹ thường làm là cá trích nấu nhừ xương. Món này khá giống mùi vị cá trích đóng hộp công nghiệp. Nhưng tôi cam đoan rằng không có loại cá đóng hộp nào có thể sánh được với nó.

Để làm món này, mẹ tôi lấy cá trích trâm cắt đầu, lạng bỏ lườn. Sau đó, giã một cối gồm hành tím, tỏi Lý Sơn, ớt xiêm, tiêu, rồi cho nước tương, bột nêm, đường vào ướp cá. Tiếp theo, cho cá đã ướp vào nồi đất, cùng với cà chua, dầu đậu phộng, nước rồi nấu riu riu nhiều giờ liền đến khi xương cá mềm nhũn, có thể để ăn nhiều ngày liền. Khi nào muốn ăn thì bắc nồi đất cá trích lên cho nóng. Món này đặc biệt càng nấu đi nấu lại thì càng bùi thịt, thơm lừng, khiến mỗi lần ăn là tôi phải thốt lên “ngon nhức nách”.

Món gỏi mẹ làm Quang Viên

Mùa cá trích mà không làm món gỏi thì có phải là “mất nửa cuộc đời” không! Mẹ tôi cũng như nhiều người dân Quảng Nam có kiểu làm gỏi cá trích không giống các vùng biển khác. “Tuyệt chiêu” nhất là cá trích không phải lạng dọc lấy riêng phần thịt để làm gỏi mà xắt lát mỏng tanh theo chiều ngang thân cá, lấy luôn cả xương. Chính phần xương làm cho miếng gỏi cá đưa vào miệng nghe giòn giòn, đậm vị hơn.

Ngoài những gia vị phổ biến làm món gỏi cá trích tương tự các vùng duyên hải khác, thì gỏi cá mẹ tôi làm có thêm bột gạo rang thơm phức. Và đương nhiên, còn có chén nước chấm kể trên tham gia “đại tiệc” cá trích. Vậy chứ no cành hông rồi mà vẫn cứ thòm thèm.