Sáng 26.3, Hội nghị ĐBQH chuyên trách thảo luận về dự án luật Tổ chức TAND sửa đổi. Luật này do TAND tối cao chủ trì soạn thảo.
Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm, đó là TAND tối cao đề xuất đổi tên TAND cấp tỉnh thành TAND phúc thẩm, TAND cấp huyện thành TAND sơ thẩm.
Do nhiều ý kiến không tán thành, hiện dự thảo luật được thiết kế theo 2 phương án: một là giữ nguyên tên gọi như hiện nay, hai là đổi mới như đã nêu ở trên.
Tránh "bình cũ rượu mới", phát sinh chi phí
Cho ý kiến tại hội nghị, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) lựa chọn phương án 1, tức là giữ nguyên tên gọi TAND cấp tỉnh và TAND cấp huyện.
Theo bà Nga, mặc dù tên gọi 2 cấp tòa này gắn với đơn vị hành chính địa phương nhưng hoạt động thì vẫn đảm bảo độc lập với bộ máy chính quyền.
Về cơ cấu tổ chức, các tòa án vẫn thuộc sự quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn của TAND tối cao.
Công tác điều động, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ được thực hiện theo ngành dọc mà không chịu sự chi phối của chính quyền địa phương.
Còn với phương án 2 là đổi tên như đề xuất của TAND tối cao, bà Nga cho rằng mới chỉ dừng lại ở mức đơn thuần là đổi tên, về tổ chức bộ máy vẫn được bố trí theo địa giới hành chính như hiện tại. Chưa kể, cơ cấu tổ chức trong các tòa án cũng không có sự thay đổi so với bộ máy đang được vận hành.
Để tránh tình trạng "bình mới rượu cũ", hạn chế phát sinh các chi phí do thay đổi tên gọi cũng như thống nhất với một số cơ quan khác có liên quan, nữ ĐBQH cho rằng nên giữ nguyên tên gọi 2 cấp tòa như hiện hành.
"Việc thay đổi là không cần thiết, đổi mới nhưng không tạo ra chuyển biến khác biệt trong công tác xét xử", bà Nga nói.
Trước đó, tại báo cáo gửi trước hội nghị, Thường trực Ủy ban Tư pháp cũng cho rằng đổi tên gọi nhưng nhiệm vụ, quyền hạn của các tòa án vẫn không thay đổi. Các tòa án vẫn gắn với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp tỉnh; TAND phúc thẩm vẫn xét xử sơ thẩm một số vụ án.
Đề xuất như vậy chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 27 về "khắc phục tình trạng quan hệ giữa các cấp tòa án là quan hệ hành chính", "bảo đảm tính độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử", không thống nhất với các cơ quan tư pháp khác ở địa phương.
Việc thay đổi còn dẫn tới phải sửa đổi nhiều đạo luật có liên quan, nhất là các luật trong lĩnh vực tư pháp để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; phát sinh chi phí tuân thủ như: sửa con dấu, biển hiệu, các loại mẫu giấy tờ...
"Đã là công khai, tại sao chỉ công khai đối với người trên 16 tuổi?"
Dự thảo luật Tổ chức TAND tối cao dành riêng một điều khoản quy định về tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp. Trong đó, người từ đủ 16 tuổi trở lên được tham dự phiên tòa xét xử công khai, người dưới 16 tuổi không được vào phòng xử án, trừ trường hợp được tòa án triệu tập.
ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga đặt vấn đề: quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên mới được tham dự phiên tòa xét xử công khai có cần thiết hay không, đã là công khai tại sao chỉ công khai đối với đối tượng trên 16 tuổi?
Theo nữ ĐBQH, trẻ em dưới 16 tuổi hiện cũng đã có nhận thức nhất định về pháp luật, ở cấp trung học cơ sở đã được học và tiếp cận với kiến thức pháp luật cơ bản thuộc môn giáo dục công dân. Bà đề nghị "giải trình, làm rõ và cân nhắc lại nội dung này".
Dự thảo luật cũng đề xuất việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định khi có sự cho phép của chủ tọa phiên tòa, phiên họp.
Trường hợp cần thiết phục vụ nhiệm vụ chuyên môn hoặc nhiệm vụ khác, tòa án ghi âm lời nói, ghi hình ảnh diễn biến phiên tòa, phiên họp.
Cho ý kiến về nội dung này, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga nhận định việc ghi hình ảnh, âm thanh và lan truyền thông tin đang quá dễ dàng, vì thế quy định chặt chẽ đưa thông tin tại các phiên tòa là rất cần thiết.
"Việc thông tin không đầy đủ, không chính xác, chỉ thông tin các nội dung, tình tiết nhằm định hướng dư luận là vô cùng nguy hiểm, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật và làm giảm niềm tin của nhân dân vào chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước", bà Nga nói.
Vẫn theo nữ ĐBQH, thực tế cho thấy nhiều vụ việc, vụ án được đưa tin tràn lan cùng đó là phân tích, công kích… với rất nhiều các cảm xúc khác nhau đến từ hàng ngàn người, tạo ra tác động và áp lực không nhỏ đến người tiến hành tố tụng tham gia vụ án.
Dù vậy, vị ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng "cần rà soát và quy định cẩn trọng, không làm trái nguyên tắc xét xử công khai của tòa án đã được quy định trong Hiến pháp".
Bình luận (0)