Facebook kiện 4 người Việt Nam: Nếu từ chối dẫn độ cũng có thể xem xét xử lý hình sự

Thông tin mạng xã hội Facebook kiện 4 người Việt Nam lên tòa án quận tại TP.Oakland (bang California, Mỹ), vì gây thiệt hại 36 triệu USD tiền quảng cáo trên nền tảng này, đang gây chú ý cho cộng đồng người Việt Nam.

Nhóm 4 người Việt lần lượt là N.H.T, L.K, N.Q.B và P.H.D. Những người này bị tố cáo đã sử dụng kỹ thuật “chiếm quyền điều khiển cookie” để chiếm tài khoản của các nhân viên thuộc những công ty quảng cáo và marketing và chạy quảng cáo bất hợp pháp trên nền tảng mạng xã hội Facebook.

Theo nội dung đơn Facebook thông báo, 4 người Việt Nam đã đánh lừa các nạn nhân cài đặt ứng dụng di động trên Google Play Store gọi là “Ad Manager for Facebook”, tức Quản lý quảng cáo trên Facebook. Ứng dụng này đã bị gỡ bỏ. Đây là ứng dụng do nhóm này tạo ra, buộc người dùng chia sẻ thông tin truy cập tài khoản Facebook và những thông tin cá nhân khác. Sau khi chiếm đoạt dữ liệu của các nạn nhân, nhóm sử dụng thông tin của họ để truy cập vào các tài khoản Facebook của họ và chạy quảng cáo.

Theo luật sư Trương Anh Tú (Chủ tịch TAT Law firm, Đoàn luật sư TP.Hà Nội), đơn kiện của Facebook đang được xem xét. Qua đó, giả sử tòa án tại Mỹ cho rằng, nhóm người Việt này vi phạm pháp luật liên bang Mỹ và Bộ luật hình sự của bang California, thì họ sẽ tiến hành các thủ tục tố tụng theo trình tự quy định pháp luật của nước Mỹ.

Vậy trách nhiệm pháp lý của 4 người bị Facebook kiện như thế nào nếu Mỹ xác định đây là một vụ án hình sự, ngay cả khi 4 người này bị quy kết thực hiện hành vi phạm tội thì có bị dẫn độ sang Mỹ để xét xử hay thi hành án hay không?

Luật sư Trương Anh Tú cho biết việc dẫn độ tội phạm giữa hai nước phải đảm bảo phù hợp với những điều khoản đã ghi trong Hiệp định tương trợ tư pháp. Đồng thời, phải đáp ứng điều kiện dẫn độ và không thuộc các trường hợp từ chối dẫn độ.

“Thực tế cho đến nay Việt Nam và Mỹ chưa ký kết bất kỳ Hiệp định tương trợ tư pháp song phương nào nên dẫn độ tội phạm (nếu có) sẽ thực hiện theo nguyên tắc “có đi có lại” nhưng không trái pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật quốc tế và tập quán quốc tế” (khoản 2 Điều 492 bộ luật Tố tụng hình sự – BLTTHS 2015)”, luật sư Tú nêu và cho biết thêm: “Nhưng Việt Nam vẫn có thể từ chối dẫn độ theo quy định tại Điều 35 luật Tương trợ tư pháp của Việt Nam".

Theo luật sư Trương Anh Tú, nếu Việt Nam từ chối dẫn độ 4 người bị Facebook kiện qua Mỹ xét xử quy định tại Mỹ, tuy nhiên, theo quy định BLTTHS 2015, vẫn có 2 trường hợp có thể xảy ra đối với nhóm 4 người Việt trên: Nếu hành vi của họ được xác định là phạm tội tại Mỹ, thì Mỹ yêu cầu Việt Nam công nhận và cho thi hành bản án của Mỹ tại Việt Nam; thứ 2, Việt Nam xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự đối với 4 người Việt Nam bị Facebook "kiện".

Cụ thể, luật sư Trương Anh Tú phân tích, Điều 498 BLTTHS 2015 quy định: “Theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài, cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam có trách nhiệm xem xét để truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc cho thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ”.

Theo đó, bản án của tòa án nước ngoài có thể được thi hành tại Việt Nam khi có đủ các điều kiện: có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ; hành vi phạm tội mà công dân Việt Nam bị kết án ở nước ngoài cũng cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam đã có hiệu lực pháp luật và không còn thủ tục tố tụng nào đối với người đó.

Đối với việc Việt Nam có thể độc lập xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự nhóm 4 người Việt bị Facebook kiện, luật sư Tú nhấn mạnh, Điều 499 BLTTHS năm 2015 thể hiện, tòa án ra quyết định từ chối dẫn độ, chuyển hồ sơ và các tài liệu kèm theo của nước ngoài đến Viện KSND tối cao để xem xét việc truy cứu trách nhiệm hình sự. Đồng thời, nếu thấy hành vi của 4 người này có dấu hiệu cấu thành tội phạm của một trong những điều luật theo bộ luật Hình sự Việt Nam thì cơ quan tiến hành tố tụng Việt Nam vẫn độc lập điều tra, truy tố, xét xử. 

Điều 35: Từ chối dẫn độ cho nước ngoài 1. Cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của Việt Nam từ chối dẫn độ nếu yêu cầu dẫn độ thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Người bị yêu cầu dẫn độ là công dân Việt Nam; b) Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì người bị yêu cầu dẫn độ không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chấp hành hình phạt do đã hết thời hiệu hoặc vì những lý do hợp pháp khác; c) Người bị yêu cầu dẫn độ để truy cứu trách nhiệm hình sự đã bị tòa án của Việt Nam kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật về hành vi phạm tội được nêu trong yêu cầu dẫn độ hoặc vụ án đã bị đình chỉ theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam; d) Người bị yêu cầu dẫn độ là người đang cư trú ở Việt Nam vì lý do có khả năng bị truy bức ở nước yêu cầu dẫn độ do có sự phân biệt về chủng tộc, tôn giáo, giới tính, quốc tịch, dân tộc, thành phần xã hội hoặc quan điểm chính trị; đ) Trường hợp yêu cầu dẫn độ có liên quan đến nhiều tội danh và mỗi tội danh đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật nước yêu cầu dẫn độ nhưng không đáp ứng các quy định tại khoản 1 Điều 33 của luật này. 2. Ngoài những trường hợp từ chối dẫn độ theo quy định tại khoản 1 Điều này, cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của Việt Nam có thể từ chối dẫn độ nếu yêu cầu dẫn độ thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Hành vi mà người bị yêu cầu dẫn độ không phải là tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam; b) Người bị yêu cầu dẫn độ đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự ở Việt Nam về hành vi phạm tội được nêu trong yêu cầu dẫn độ. 3. Cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của Việt Nam từ chối dẫn độ theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này có trách nhiệm thông báo cho cơ quan có thẩm quyền tương ứng của nước yêu cầu dẫn độ. Với quy định này, Việt Nam có quyền từ chối dẫn độ 4 người Việt Nam sang Mỹ tham gia vụ Facebook "kiện" nếu Mỹ có yêu cầu.