Gần 30.000 căn nhà 'tắc' sổ hồng

Theo HoREA, dù mới chỉ tổng hợp số liệu từ 56 dự án thuộc 14 doanh nghiệp (DN) bất động sản (BĐS), đã có đến 29.068 căn nhà và 2.693 căn hộ officetel bị chậm cấp sổ hồng. Trong đó Tập đoàn Hưng Thịnh có 13 dự án bị “tắc” sổ hồng với hơn 8.000 căn, Tập đoàn Novaland có 11 dự án với hơn 7.200 căn, một tập đoàn giấu tên có 10 dự án với 3.489 căn, Công ty Quốc Cường Gia Lai với 3.414 căn...

Đây chỉ là con số thống kê chưa đầy đủ trong tổng số 490 dự án nhà ở được phê duyệt trong các năm 2015 - 2019 (chưa bao gồm các dự án đã triển khai trước năm 2015).

Trong khi đó, theo Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), hiện còn hơn 100 dự án đã nộp hồ sơ đề nghị tính tiền sử dụng đất (TSDĐ), nhưng chưa được giải quyết. Do đó, nếu thống kê đầy đủ số liệu của hàng trăm dự án đã bàn giao nhà cho khách hàng, thì số lượng căn nhà bị chậm cấp sổ hồng còn lớn hơn.

Lãnh đạo một công ty BĐS bức xúc việc chậm cấp sổ hồng vừa không đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của khách hàng mua nhà, như bán nhà có sổ hồng sẽ được giá cao hơn nhà chưa có sổ hồng, có thể thế chấp sổ hồng để vay vốn làm ăn, được nhập hộ khẩu... Không những vậy, việc không cấp sổ hồng được cho người dân cũng đồng nghĩa với việc làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.

Điều này được minh chứng bằng con số thống kê cho thấy số thu TSDĐ bị sụt giảm liên tục từ năm 2018 đến nay. Điển hình như năm 2018 chỉ thu 16.493 tỉ đồng, giảm 21,2% so với năm 2017; năm 2019 chỉ thu 14.650 tỉ đồng, giảm 11,2% so với năm trước, và từ tháng 1 - 8.2020 chỉ thu 4.453 tỉ đồng, giảm đến 52% so với cùng kỳ năm 2019.

Điều đáng quan tâm là tỷ trọng TSDĐ trong tổng thu ngân sách của TP 5 năm vừa qua chỉ chiếm 3 - 5%, thấp hơn rất nhiều so với các năm trước đây (từ 9 - 10%). Nếu tháo gỡ được “ách tắc” TSDĐ, thì sẽ tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu nhận định nguyên nhân dẫn đến tình trạng “tắc” sổ hồng chủ yếu là các chủ đầu tư không nộp được TSDĐ. Công tác thực thi pháp luật của một số cơ quan chuyên môn và một số cán bộ công chức còn quá bất cập. Bên cạnh đó, có những quy định pháp luật như đánh đố, làm cho cán bộ công chức lúng túng. Đáng nói trong đó có các chủ đầu tư đã tạm nộp TSDĐ, nhưng đến nay vẫn chưa được thông báo số TSDĐ phải nộp, để nộp bổ sung (hoặc được hoàn trả), để được xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước và cấp sổ hồng cho khách hàng như trường hợp 11 dự án nhà chung cư của Tập đoàn Novaland, 2 dự án nhà chung cư của Tập đoàn Hưng Thịnh.

Một nguyên nhân nữa là việc chủ đầu tư đã nộp TSDĐ, đã được cấp sổ hồng cho một phần diện tích dự án nhà chung cư, nhưng nay không được tiếp tục cấp sổ hồng cho phần diện tích còn lại vì Sở TN-MT yêu cầu xem xét tính toán, có thể nộp thêm tiền sử dụng đất (bổ sung) đối với phần diện tích tầng hầm để xe vượt ra ngoài ranh diện tích khối đế xây dựng nhà chung cư như dự án Gateway Thảo Điền của Công ty Sơn Kim Land.

Mới đây, Sở TN-MT đề xuất UBND TP.HCM phương án tính TSDĐ và cấp giấy chứng nhận cho toàn bộ diện tích đất khuôn viên đất xây dựng khu nhà ở chung cư phù hợp quy hoạch đất ở (bao gồm diện tích đất xây dựng chung cư - khối đế và diện tích đất làm hồ bơi, vườn hoa, sân chơi, lối đi nội bộ, bãi đậu xe nổi...). Từ quan điểm này, Sở TN-MT chưa cấp sổ hồng cho nhiều dự án nhà chung cư, dẫn đến khách hàng mua nhà cũng chưa được cấp sổ hồng.

Ông Châu kiến nghị UBND TP chỉ đạo ưu tiên giải quyết cấp sổ hồng trước cho khách hàng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo hợp đồng mua nhà, vì họ là bên ngay tình, vô can. Đối với việc nộp TSDĐ bổ sung (nếu có) giữa chủ đầu tư dự án với nhà nước, đề nghị tách ra xử lý riêng, với một số biện pháp bảo đảm như: các căn hộ và diện tích kinh doanh mà chủ đầu tư giữ lại tạm thời chưa cấp sổ hồng và sẽ cấp sau khi đã có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chủ đầu tư ký quỹ một khoản tiền hoặc chủ đầu tư có văn bản cam kết thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính bổ sung (nếu có) với nhà nước.