Giá điện có thể tăng mạnh nếu khung giá mới cho bù khoản lỗ cũ?

Theo Bộ Tư pháp, cơ quan này đang trong quá trình thẩm định dự thảo quyết định mới thay thế Quyết định 24/2017 về cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân.

Tại Tờ trình gửi Bộ Tư pháp, Bộ Công thương nêu rõ, dự thảo quyết định mới nhằm mục đích sửa đổi, bổ sung các quy định về xác định chi phí mua điện trên thị trường bán buôn điện cạnh tranh, xác định các thông số của giá bán lẻ điện bình quân trong cơ chế điều chỉnh giá điện và xây dựng cơ chế điều chỉnh giá điện theo lộ trình; bổ sung vai trò của Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp...

EVN

Đặc biệt, sửa đổi công thức tính giá bán lẻ điện bình quân có yếu tố gắn với giá thành thực tế sản xuất kinh doanh điện, bổ sung các quy định về hồ sơ phương án giá điện theo ý kiến của Thanh tra Chính phủ.

Chu kỳ điều chỉnh giá điện theo quy định tại Quyết định số 24 là 6 tháng. Dự thảo quyết định nghiên cứu điều chỉnh giá điện theo lộ trình, có thể nhiều lần trong năm, sau khi có so sánh kết quả tính toán giá bán điện bình quân ở các thời điểm đã quy định (hằng năm, hằng quý), so với giá bán điện bình quân hiện hành để xem xét việc điều chỉnh; tính toán cập nhật giá điện hằng quý theo chi phí phát điện và các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện; rút ngắn chu kỳ điều chỉnh giá điện từ 6 tháng xuống 3 tháng.

Bộ Công thương cho rằng, với việc cho phép tính toán cập nhật các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện hằng quý trong bối cảnh giá nhiên liệu có xu hướng tăng cao so với giai đoạn trước 2022, sẽ tạo hành lang pháp lý để doanh nghiệp thu hồi được chi phí sản xuất kinh doanh điện hợp lý, hợp lệ trong thời gian ngắn hơn so với phương án như hiện hành.

Ngoài ra, một điểm đáng chú ý khác của dự thảo quyết định mới là việc sửa đổi phương pháp lập giá bán điện bình quân, công thức tính giá bán lẻ điện bình quân gắn với thực tế sản xuất kinh doanh điện. Theo đó, công thức tính giá bán lẻ điện cho phép thu hồi khoản lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện, bao gồm chênh lệch tỷ giá trong thực hiện hợp đồng mua bán điện, lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện và các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ điện nhưng được xác định trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Về khoản lỗ hơn 26.000 tỉ đồng năm 2022 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Bộ Công thương phân tích: Với việc kết quả sản xuất kinh doanh năm 2022 bị lỗ và chi phí năm 2023 tiếp tục bị dồn tích do mức điều chỉnh giá điện chưa đủ thu hồi chi phí đầu vào hình thành giá, trong khi Quyết định số 24 chưa quy định cụ thể về việc xem xét giá thành thực tế sản xuất kinh doanh điện trong tính toán giá điện kế hoạch.

Điều này gây khó khăn cho EVN trong việc thu hồi chi phí, bù đắp lỗ của năm quá khứ. Việc này phần nào ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn Nhà nước của EVN nếu hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ kéo dài.

Từ đó, Bộ Công thương cho rằng: "Căn cứ quy định hiện hành tại luật Giá, giá điện cần đảm bảo bù đắp đủ chi phí thực tế và có lợi nhuận hợp lý. Do đó, cần hiệu chỉnh công thức tính giá bán điện bình quân để làm rõ hơn yếu tố gắn với giá thành sản xuất kinh doanh điện".