Nếu như ở châu Âu có giống cá hồi như đồng hồ sinh học, thì ở nước ta có cá mòi chính xác khác không kém. Quanh năm sống ở cửa biển, nhưng đến cuối tháng hai đầu tháng ba âm lịch, chúng lại ngược dòng phù sa vào vùng nước ngọt để đẻ trứng.
Cá mòi bắt ở biển và vào thời điểm ngoài tháng ba, thịt cứng và nhạt, có mùi hôi, nên có thích ăn đến mấy cũng phải đợi dịp. Ngoài chính vụ tháng ba, còn vụ phụ tháng chín. Cá mòi không nuôi được mà có ở tự nhiên, nên ví là “lộc trời ban” không sai.
Cá mòi thân dẹp, to cỡ 3 đầu ngón tay, màu trắng vảy nhỏ, thịt mềm, tuy có nhiều xương nhưng mềm có thể nhai được. Việc đánh lưới cá mòi khá dễ dàng, chúng thường đi theo đàn và ít sợ thuyền bè, có thể đánh bắt dễ dàng vào ban ngày lẫn ban đêm.
Tuy nhiên, cá mòi sau khi đánh lên rất nhanh chết nên phải ướp đá ngay. Nhiều ngư dân còn chế biến ngay trên thuyền với món cá mòi nướng vỏ bưởi. Cá mòi xuất hiện vào tháng ba cũng là khi lá bưởi non mơn mởn, cá nướng ăn thơm dịu.
Do ngược dòng vào sông Hồng sinh sản nên đa phần đều là cá mòi có trứng, trứng cá mòi ăn rất bùi và thơm, giàu dinh dưỡng. Nướng cá mòi vỏ bưởi bằng chính rơm rạ, củi cỏ khô trên đê mang mùi phù sa là một điều rất thú vị, đậm phong vị ẩm thực đồng quê.
Cá mòi có nhiều cách ăn, nhưng với tôi cá mòi rán giòn là hấp dẫn nhất. Cá mòi ăn sạch nên ruột nhỏ dễ làm, thậm chí không cần bỏ ruột và đầu mà ăn vẫn đảm bảo vệ sinh. Đầu tiên, rạch vài đường trên thân cá, lấy nước nghiền nghệ ướp vào từng thớ cá và rán ngập trong mỡ lợn. Nước chấm gừng và ớt là hợp nhất chứ không phải tỏi, cá mòi rán kẹp thêm rau húng láng hoặc kinh giới thì ăn một lần chỉ có mê.
Ngoài rán, nếu ai thích ăn cá nấu thì có thể nấu cá mòi dọc mùng, canh dưa kèm nhiều ớt tươi, còn kho có thể kho với chuối xanh, kho gừng, kho nghệ đều rất hợp.
Cá mòi là quà trời cho nên chỉ có dịp, số lượng ít, hơn nữa cá mòi phải chế biến ngay nên không được đưa nhiều vào chợ, tiêu thụ rộng rãi, chỉ có dân sống dọc đê sông Hồng mới thưởng thức được đúng vị cá mòi.
Để có thể thưởng thức cá mòi tuyệt hảo nhất, tôi khuyên bạn hãy đi dọc đê sông Hồng và cùng các ngư dân đi đánh lưới, chuẩn bị trước các dụng cụ, gia vị nướng hoặc chiên trên bờ, và ngay sau khi có được “chiến lợi phẩm”, hãy thưởng thức món ngon này như một nét văn hóa ẩm thực của dân ngoại thành ven sông Hà Nội.
 |
Bình luận (0)