Ngoại là người gọi tên những thay đổi đó đầu tiên trong nhà. Mỗi khi tết đến, nhà ngoại thường xuyên nghi ngút khói nhang, ngoại cúng nhiều, trên dọc dài bàn thờ có rất nhiều di ảnh, từ hình nguyên người ông áo dài khăn đống đến ảnh bán thân bà áo nâu sồng, tóc bới lên cao, từ người du kích khăn rằn áo bà ba đến người lính cộng hòa áo kaki xanh ủi hồ, có bàn chỉ toàn bài vị viết chữ Nho trên nền giấy vàng... Cứ tết tới là ngoại cúng, cơm đơm trong những cái chén đổ bánh bò nho nhỏ để chồng lên nhau trên bàn thờ. Thắp nhang xong ngoại ngồi lên bộ ván ngoáy trầu và ngồi nhìn mãi lên bàn thờ, lặng yên ở đó thật lâu, thật lâu. Ngoại lắng nghe tết.
Căn nhà của ngoại là một thế giới chứa nhiều điều hấp dẫn lạ lùng đối với bọn trẻ con chúng tôi, từ con mèo biết mở cũi đựng thức ăn đến những hũ chuối khô ép mà bất cứ lúc nào ngoại cũng có để phát cho từng đứa. Cháu chắt nhiều lắm nhưng nghe tiếng đứa nào ngoài sân ngoại đã gọi tên đúng chóc, không nhầm lẫn bao giờ.
Cái cách ngoại quan tâm đến âm thanh và đời sống tâm linh luôn là bài học làm người quan trọng với tôi, ngay cả khi tôi đã hai màu tóc trên đầu. Trong những dịp đặc biệt, âm thanh cũng đặc biệt, chẳng hạn âm thanh tết nhứt.
Âm thanh tết, nghe xa xôi nhưng kỳ thực khi đã cảm nhận nó một cách sâu sắc thì nó có thể đưa ta về một cõi yên bình gần gũi lắm. Khả năng lắng nghe được loại âm thanh này tuy ở mỗi người có khác nhau nhưng không phải là không thể trong xã hội hiện đại như người ta thường nghĩ. Nguồn gốc của những âm thanh đó liên quan đến sự thanh thản, hạnh phúc, bình an, liên quan đến kho tàng sống đã được giấu kỹ trong tâm hồn mỗi người, bởi vậy tết là dịp tốt để mở cánh cửa ký ức, để trở về với chính mình. Gõ, cửa sẽ mở! Gõ ngón tay nhè nhẹ vào tết, tết sẽ mở ra cho mỗi người một vùng âm thanh có sẵn bên trong tâm hồn mình.
Cũng chưa hẳn đó là loại âm nhạc thuần khiết. Cũng không hẳn nó chỉ là thứ âm thanh trộn lẫn với ánh sáng của riêng mỗi người. Cũng không hẳn chỉ âm thanh quá khứ, âm thanh của những ngôn từ tình thân, ngôn ngữ gia đình. Cũng không hẳn chỉ tiếng chuông trầm buồn vẳng lại từ chùa làng, từ tiếng xạc xào bụi chuối sau hè, nơi chôn nhau cắt rốn của ai đó. Càng không chỉ riêng tiếng cười, tiếng khóc tuổi thơ vui tràn, nấc nghẹn… Nó là tất cả những âm thanh ấy cộng lại, trộn lại, hòa chảy, vang ngân khi vừa tràn qua một cánh cổng thời gian được gọi tên là tết.
Mỗi năm, cứ dịp gió bấc se se, lành lạnh, tôi thích ngồi đâu đó một mình để… nhớ má tôi xưa. Dạo thời gian này, má thường dậy rất sớm nhóm bếp lửa hồng ngoài góc sân rang nổ. Tiếng lách tách, lụp bụp của những hột nếp vỡ ra văng tung tóe trong nồi đất đã lắng sâu, rất sâu trong ký ức tôi. Tôi nhớ, nhớ lắm, mỗi khi hình ảnh má ngồi bên bếp lửa hồng hiện lên thì đồng thời những âm thanh ấy cũng vang ngân. Má tôi xưa là một thôn nữ dịu dàng rất mực nhưng cũng kiên gan vượt gian khổ không ai bằng. Ba tôi mất sớm, má đùm túm gánh gồng anh em tôi chạy thoát khỏi vùng lửa đạn. Má cấy thuê, gặt mướn khắp mấy cánh đồng để nuôi anh em tôi lớn lên. Nghèo nhưng không có một cái tết nào má để anh em tôi thiếu thốn, từ manh áo mới đến không khí tết nhứt trong nhà. Năm nào má cũng rang nổ ép cốm, rim mứt, làm bánh để anh em tôi không bị thiệt thòi so với chúng bạn...
Tôi lớn lên bên ngoại, bên má, là những người tạo ra một phần ký ức đẹp đẽ quan trọng nhất của tôi. Mỗi khi quay về với ngoại, với má là khi tôi tìm thấy sự ấm áp, an yên từ sâu thẳm tâm hồn mình.
Mỗi năm tôi lại gõ nhè nhẹ ngón tay vào tết, tôi bước qua cánh cổng, âm thanh tết sẽ chiếm chỗ, tôi thoát khỏi những ồn tạp ngoài chợ đời, ngoài đường bụi, ngoài những tác nhân gây lo lắng, gây bấn loạn, gây quặn lòng. Người lữ khách là tôi đã tạm bỏ lại tháng ngày hư hao bên ngoài bức tường.
Tết. Tôi sống trọn vẹn với nhiều quãng lặng cần thiết cho một đời người. Ngoại tôi lúc sinh thời thường dặn: Có gõ thì cửa mới mở. Đơn giản thôi, ba tiếng gõ nhè nhẹ vào tết, cánh cửa tết ấm áp sẽ mở ra thực sự với mỗi chúng ta.
Bình luận (0)