Hạn chế mua bán vàng miếng bằng tiền mặt

Khoản mua giá trị lớn ít dùng tiền mặt

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP.HCM kiến nghị NHNN nghiên cứu xây dựng cơ chế chính sách và quy định hạn chế việc thanh toán mua bán vàng miếng bằng tiền mặt nhằm phòng ngừa các nguy cơ, rủi ro phát sinh trong hoạt động kinh doanh vàng miếng, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và phòng chống hoạt động rửa tiền.

T.Xuân

Tuy nhiên, theo quan sát các giao dịch tại Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC lâu nay thì đa phần những khách hàng giao dịch vàng khối lượng lớn sẽ chọn hình thức thanh toán chuyển khoản qua ngân hàng (NH). Trên các quầy cũng được dán thông tin NH nhận chuyển khoản và số tài khoản của công ty. Chị Thanh Vân (Q.Bình Thạnh, TP.HCM), người chúng tôi gặp khi mua 3 lượng vàng và lấy điện thoại quét mã vạch tài khoản NH của Công ty SJC đặt trên quầy để thanh toán cho biết, chị tranh thủ cuối giờ làm chạy ra công ty mua vàng. "Bây giờ mua bán đều chuyển khoản mà rút tiền mặt làm gì cho mất thời gian. Đừng nói vàng, mua món đồ vài chục ngàn cũng chuyển khoản hết", chị Vân cho biết.

Công ty SJC cũng có quy định giá vàng giao dịch được xác định vào thời điểm thanh toán bằng tiền mặt hoặc báo có tài khoản SJC nếu chuyển khoản. Đối với thanh toán bằng tiền mặt, giá vàng sẽ được xác định theo giá niêm yết thời điểm thanh toán, Công ty SJC xuất hóa đơn tài chính khi giao nhận vàng. Đối với thanh toán chuyển khoản, khách hàng thông báo cho công ty để chọn tài khoản thuận tiện nhất, giá bán ra làm giá tạm tính.

Đại điện Công ty SJC cho biết khách hàng đến mua bán vàng miếng tùy chọn phương thức thanh toán chuyển khoản hay tiền mặt. Một số người bán nhà đất, hay rút tiền tiết kiệm sử dụng tiền mặt trong thanh toán. Còn hầu hết những người trẻ, giới nhân viên văn phòng có xu hướng chuyển khoản thanh toán khi giao dịch vàng. Theo quy định pháp luật về phòng chống rửa tiền hiện nay, những giao dịch trên 400 triệu đồng, khách hàng sẽ đưa số CCCD để lưu thông tin khách hàng.

Chặn rửa tiền, trốn thuế

Trước đề xuất về hạn chế thanh toán tiền mặt đối với mua bán vàng miếng, ông Đinh Nho Bảng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh vàng VN, cho biết theo chủ trương của Chính phủ hướng xã hội đến thanh toán không dùng tiền mặt, vàng là hàng hóa đặc biệt, có giá trị cao nên việc thanh toán không dùng tiền mặt là đương nhiên. Vì thế, đề xuất nói trên không tác động nhiều đến thị trường vàng.

Mặt khác, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu ủng hộ đề xuất hạn chế thanh toán bằng tiền mặt trong mua bán vàng để phòng chống rửa tiền, Theo ông, vàng là một trong những kênh để rửa nguồn tiền bẩn. Những nguồn thu từ hoạt động trốn thuế, tham ô, phạm pháp khác… đều có thể sử dụng qua kênh vàng để rửa bởi giá trị lớn và không cần đứng tên sở hữu. Vàng được mua bằng tiền mặt, sau đó bán ra bằng hình thức chuyển khoản để hợp thức.

Chính vì vậy, theo ông Nguyễn Trí Hiếu, khi mua vàng miếng thì cần chuyển khoản mà không chờ đến giá trị lên 400 triệu đồng mới thanh toán không dùng tiền mặt. Với xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay thì không những vàng miếng mà những giao dịch vàng khác cũng nên thực hiện chuyển khoản.

"Quy định hạn chế thanh toán bằng tiền mặt khi mua bán vàng sẽ không làm cho thị trường vàng trầm lắng nhưng sẽ tác động đến giới kinh doanh vàng bởi từ trước đến nay, các đơn vị kinh doanh vàng sử dụng tiền mặt nhiều để tránh cơ quan thuế nắm doanh thu, giảm số thuế phải đóng. Ngoài ra, tiệm vàng còn có hoạt động mua bán ngoại tệ, nhiều nơi là trái phép nên nếu áp dụng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt thì sẽ khó khăn. Những giao dịch qua NH sẽ sàng lọc, đặc biệt giúp cho hoạt động phòng chống rửa tiền tốt hơn", ông Hiếu nhấn mạnh.

Ngược lại, một chuyên gia lâu năm về lĩnh vực vàng lo ngại nếu dùng biện pháp hành chính bắt buộc trong thanh toán giao dịch vàng miếng không dùng tiền mặt thì sẽ sản sinh ra một thị trường song hành thanh toán vàng bằng tiền mặt, như kiểu thị trường USD hiện nay. Những người mua vàng đã muốn "giấu mặt" thì thường không muốn chuyển khoản, hoặc nhờ người khác mua hộ, đứng tên thay. Theo chuyên gia này, quy định hạn chế dùng tiền mặt trong mua bán vàng miếng sẽ không giải quyết được vấn đề chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước, cũng như nhập khẩu nguyên liệu, mà còn làm trầm trọng thêm các vấn đề này.