Hàng trăm hồ sơ xin mua nhà sở hữu nhà nước bị tắc

Mấy chục năm đi ở trọ

Mới đây ông Văn, đại diện cho hàng chục hộ dân đang sống trong một khu nhà cũ trên đường Hai Bà Trưng (Q.3, TP.HCM), đã có đơn gửi các cơ quan chức năng của TP kiến nghị cho họ sớm được mua nhà sau mấy chục năm "ở trọ". Khu nhà này có nguồn gốc thuộc quyền sở hữu của tư nhân, từ năm 1978 được Xí nghiệp Chế biến hạt điều Lạc Long Quân sử dụng làm trụ sở làm việc, sau đó được bố trí cho cán bộ công nhân viên trong xí nghiệp khó khăn thực sự về chỗ ở được thuê. Đến năm 2016, những hộ dân nơi đây đã làm đơn xin mua lại. Ngày 11.5.2022, UBND TP.HCM có Quyết định số 1579 xác lập sở hữu nhà nước (SHNN) những căn nhà trên, sau đó Sở Xây dựng đã đề nghị UBND Q.3 phối hợp với Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích Q.3 triển khai bán nhà cho 17 hộ dân theo quy định tại Nghị định số 99/2015, truy thu tiền thuê nhà ở theo quy định.

ẢNH: ĐÌNH SƠN

Năm 2023, Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích Q.3 trình Hội đồng xác định giá bán nhà cũ thuộc SHNN thuộc diện được bán trên địa bàn TP. Tuy nhiên đến nay sau nhiều lần công văn qua lại giữa các cơ quan chức năng của TP và xin ý kiến Bộ Xây dựng, Bộ cũng đã có văn bản hướng dẫn số 972 ngày 7.3.2024, nhưng 17 hộ dân tại đây vẫn chưa được mua nhà.

Theo ông Văn, việc kéo dài thời gian, chậm giải quyết ảnh hưởng đến các hộ dân; bởi hiện nay sau mấy chục năm ở trọ, căn nhà đã xuống cấp nhưng không thể xây mới mà chỉ sửa chữa nên không đảm bảo chất lượng. Đáng nói, nhà đã xuống cấp, trong khi nhân khẩu mỗi ngày tăng; hệ thống PCCC, điện cũng đã cũ kỹ, rất nguy hiểm. Đặc biệt, việc TP đã ban hành bảng giá đất điều chỉnh với mức giá cao gấp hàng chục lần giá trước đây đang gây lo lắng cho cư dân ở đây. Bởi nếu áp dụng mức giá bán mới, giá nhà tăng cao, gây thiệt thòi rất lớn cho họ. Chính vì vậy, cư dân kiến nghị Sở Xây dựng và Hội đồng xác định giá bán nhà ở cũ nhanh chóng ban hành mức giá cho họ được mua căn nhà mà họ đã gắn bó mấy chục năm trời. Đồng thời xác định giá bán nhà, đất theo bảng giá đất của Quyết định 02/2020 như tinh thần của Quyết định số 79/2024 của UBND TP.HCM đối với các hồ sơ nộp hợp lệ trước ngày 31.10.2024.

"Người dân nơi đây đa số là những cán bộ về hưu, đã sống trong các căn nhà này mấy chục năm. Đến nay có người cũng đã gần đất xa trời nên rất mong nhà nước sớm hoàn thành thủ tục bán nhà cho người dân để các hộ dân tiến hành sửa chữa, cải tạo lại khang trang hơn. Chúng tôi đã nộp hồ sơ xin mua nhà từ năm 2016, cách đây 2 năm TP đã có quyết định bán nhà cho 17 hộ dân mua nhà, nhưng đến nay mãi vẫn chưa có giá bán cụ thể. Người dân đã mỏi mòn chờ đợi suốt nhiều năm, rất vất vả", ông Văn kiến nghị.

Đó không phải là trường hợp cá biệt. Theo thông tin chúng tôi nắm được, tính đến ngày 27.10, Trung tâm quản lý nhà và giám định xây dựng (Sở Xây dựng), nơi thay mặt TP quản lý nhà đất công, đã tiếp nhận được 841 đơn xin mua nhà ở cũ thuộc SHNN, nhưng mới có 9 trường hợp được mua nhà. Như vậy vẫn còn 832 trường hợp người dân đã đăng ký mua nhà từ lâu nhưng vẫn mòn mỏi chờ đợi.

Cần sớm giải quyết bán nhà cho người dân

Trước những lo lắng của người dân về việc giá bán nhà cũ thuộc SHNN sẽ tăng cao và thực hiện đúng chỉ đạo của UBND TP, mới đây Trung tâm Quản lý nhà và giám định xây dựng đã có báo cáo Sở Xây dựng trình UBND TP xem xét, có ý kiến chỉ đạo cụ thể đối với trường hợp bán nhà ở cũ thuộc tài sản công. Đơn vị này cho biết UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 79 sửa đổi, bổ sung Quyết định 02/2020 về bảng giá đất trên địa bàn TP.HCM, có hiệu lực thi hành từ ngày 31.10.2024. Tại điều 3 về điều khoản chuyển tiếp có quy định: Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã tiếp nhận hồ sơ của người sử dụng đất trước thời điểm quyết định này có hiệu lực thi hành, giá đất để tính nghĩa vụ tài chính, thuế về đất đai được tiếp tục thực hiện theo quy định tại thời điểm nộp hồ sơ.

"Hiện nay, tại Trung tâm Quản lý nhà và giám định xây dựng đã tiếp nhận hàng trăm đơn đề nghị mua nhà ở cũ thuộc tài sản công của người dân và tổ chức. Trung tâm đang thụ lý, giải quyết hồ sơ và báo cáo Sở Xây dựng xem xét trình Hội đồng xác định giá bán nhà ở cũ thuộc tài sản công. Do đó, để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân, Trung tâm báo cáo Sở Xây dựng đề xuất, kiến nghị UBND TP.HCM chấp thuận áp dụng bảng giá đất theo quy định chuyển tiếp tại Quyết định số 79 đối với các trường hợp nộp đơn đề nghị mua nhà trước ngày 31.10.2024. Bởi nếu áp dụng theo bảng giá đất mới, người dân phải thực hiện nghĩa vụ tài chính về chuyển quyền sử dụng đất tăng cao gấp 4 - 7 lần, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi người dân và thiệt thòi cho họ vì đã nộp hồ sơ từ rất lâu rồi", một lãnh đạo Trung tâm Quản lý nhà và giám định xây dựng kiến nghị.

Được biết hiện nay TP có khoảng 10.000 địa chỉ nhà đất thuộc SHNN đang cho thuê hoặc bỏ trống. Đối với các nhà đất không sử dụng, TP sẽ đem đấu giá. Những tài sản đang cho thuê sẽ được bán hóa giá cho người đang sử dụng. Tuy nhiên, để được mua những căn nhà này, người dân phải làm thủ tục xin mua lại nhà theo quy định của pháp luật và rất khó khăn. Trong khi đây là những người có công, là cán bộ được cho thuê nhà từ ngày đất nước mới giải phóng. Số tiền thu được từ thuê nhà gần như không đủ để trả lương cho bộ máy quản lý, vận hành... 

Do vậy giải pháp hài hòa là bán cho người dân đang sử dụng để họ có cơ hội nâng cấp, xây mới lại khang trang hơn, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân khi họ đã có thêm nhiều con, cháu. Cũng giống như nhà ở xã hội xây dựng bằng vốn ngân sách, nhà cũ thuộc SHNN có thể bán giống như vậy là công bằng và nhanh nhất. Nhiều ý kiến cho rằng Quyết định 79 nêu rõ những hồ sơ nhà đất, trong đó có hồ sơ mua, thuê nhà đất thuộc SHNN, tiền sử dụng đất sẽ tính tại thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ. Người dân đã nộp hồ sơ từ rất lâu nhưng đến nay chưa được giải quyết, mong sẽ được xử lý theo đúng quy định của pháp luật.