Hé lộ doanh thu 'khủng' từ bán hàng qua Facebook

Chi cục Thuế Q.Phú Nhuận (TP.HCM) vừa ra quyết định truy thu thuế bà N. kinh doanh mỹ phẩm trên Facebook số tiền 9,1 tỉ đồng. Năm 2013, bà N. bán mỹ phẩm có doanh thu hơn 120 triệu đồng; qua năm 2014, doanh thu tăng lên 9,6 tỉ đồng; năm 2015 tiếp tục tăng lên 95 tỉ đồng và năm 2016 là 344 tỉ đồng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Facebook của bà N. có trên 50.000 lượt theo dõi, chuyên bán các sản phẩm trắng da, ngăn ngừa lão hóa da, giảm cân, giảm sẹo… có giá từ vài trăm ngàn đến hàng triệu đồng mỗi món. Trên mạng xã hội, bà N. liên tục “live stream” (truyền video trực tiếp) cách sử dụng sản phẩm để tư vấn người mua. Không những bán trực tiếp, bà N. còn bỏ mối cho hàng trăm đại lý khác trong và ngoài nước kinh doanh.

Ông Đặng Khắc Phúc, Trưởng phòng Thanh tra 1 - Cục Thuế TP.HCM, cho biết vụ việc này phải mất nhiều tháng mới thu được kết quả. Cơ quan thuế vẫn đang tiếp tục mời những cá nhân kinh doanh có liên quan lên làm việc. Để xác định được doanh thu của bà N., cơ quan thuế đã phối hợp cùng phía ngân hàng. Từ tài khoản ngân hàng của bà N., cán bộ thuế có được danh sách hàng trăm người mua hàng của bà N. để bán lại. Bước đầu, Chi cục Thuế Q.9 đã có quyết định thu thuế số tiền 1,7 tỉ đồng đối với một đối tác của bà N. Như vậy chỉ với 2 cá nhân này, cơ quan thuế truy thu và phạt 10,8 tỉ đồng, trong đó thuế giá trị gia tăng là 5,3 tỉ đồng, thuế thu nhập cá nhân là 2,7 tỉ đồng và tiền phạt 2,8 tỉ đồng.

Không chỉ cá nhân, Cục Thuế TP.HCM còn xác định được doanh thu quảng cáo phát sinh của 2 đơn vị Google và Facebook tại VN. Cụ thể, năm 2016, chỉ tính riêng tại một ngân hàng đã có hơn 15.088 người mua dịch vụ của Google với 248.396 giao dịch tổng số tiền thanh toán 222,4 tỉ đồng; Facebook là 15.637 người với 175.391 giao dịch tổng số tiền 450,4 tỉ đồng. Các cá nhân, tổ chức trong nước thanh toán cho 2 đơn vị này thông qua thẻ tín dụng quốc tế và không thực hiện khấu trừ thuế nhà thầu theo quy định. Cơ quan thuế đã xác định được số lượng khá lớn các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm khấu trừ thuế nhà thầu để nộp ngân sách.

Theo quy định, các cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Nhưng nhiều người kinh doanh trên mạng xã hội có doanh thu hàng tỉ đồng mỗi năm lại không đóng đồng thuế nào.

Chuyên gia thuế Nguyễn Thái Sơn lý giải nhiều cá nhân mở Facebook, hay tạo các website kinh doanh và nghĩ đó là làm thêm nên không đăng ký, kê khai thuế. Không ít người lại cho rằng cơ quan thuế sẽ khó có thể nắm được doanh thu khi họ chuyển qua nhận tiền mặt, hoặc lập tài khoản ở nhiều ngân hàng khác nhau. Một số người, hộ kinh doanh lại “lách” bằng cách vẫn đăng ký thuế nhưng kê khai doanh thu thấp dưới 100 triệu đồng/năm. Điều này càng làm cho cơ quan thuế khó khăn hơn trong việc xác định doanh thu nếu không có công cụ kiểm tra.

Tuy nhiên ông Sơn lưu ý: “Có thể trong thời gian đầu cơ quan thuế tuyên truyền để cá nhân thực hiện đăng ký, kê khai thuế nên chưa xử phạt nặng, chứ quy định hiện nay thì khi bị cơ quan thuế phát hiện hoạt động kinh doanh không đăng ký sẽ bị phạt từ 1 - 3 lần số thuế, phạt hành chính…”.

Bà Lê Thị Thu Hương, Phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM, cho rằng kết quả thu ban đầu dù chưa được cao nhưng với sự phối hợp hỗ trợ của các cơ quan liên quan, cơ quan thuế đang tiếp tục rà soát các trang mạng xã hội để yêu cầu cá nhân có phát sinh thu nhập từ kinh doanh và quảng cáo đăng ký kê khai nộp thuế theo quy định.

Cục Thuế TP.HCM cũng đưa ra một số giải pháp, kiến nghị để có thể thực hiện thu thuế thương mại điện tử (TMĐT). Trong đó, kiến nghị Thủ tướng quy định tất cả các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh TMĐT phải thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán qua ngân hàng. Đối với các dịch vụ TMĐT của các tổ chức nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới như dịch vụ đặt phòng trực tuyến, dịch vụ cung cấp trên Google và Facebook... kiến nghị Ngân hàng Nhà nước quy định các ngân hàng thương mại khi thanh toán chuyển tiền ra nước ngoài cho các tổ chức nước ngoài có nghĩa vụ khấu trừ thuế nhà thầu để nộp vào ngân sách nhà nước. Những doanh nghiệp nước ngoài có thu nhập từ hoạt động kinh doanh tại VN phải kê khai nộp thuế cần minh bạch hơn. Nếu không đáp ứng nghĩa vụ thuế sẽ không được hoạt động tại VN.

Thời gian qua, cơ quan thuế đã gửi 13.767 giấy mời tới các tổ chức, cá nhân có hoạt động TMĐT và đã lập biên bản xác định số liệu với 3.776 tổ chức cá nhân có hoạt động TMĐT.