Hé lộ thành phố của bạo chúa Nero

Vào thế kỷ thứ nhất, thành phố Baiae (Ý) được xem là Las Vegas (Mỹ) vào thời La Mã cổ đại, mà theo truyền thuyết là “sào huyệt của sự phóng túng, trụy lạc”, nơi tầng lớp siêu giàu và đầy quyền lực ăn chơi sa đọa và thỏa mãn mọi ham muốn điên rồ nhất.

Trong khi nhiều vụ bê bối tại thành phố yêu thích của bạo chúa Nero đã bị thất thoát dần theo thời gian, bộ phim tài liệu mới về khu nghỉ mát ở bờ tây nước Ý thời xưa, với phần lớn đang chìm sâu trong lòng biển, đã mang lại những nét dù mờ nhạt nhưng cũng khá tổng thể về sự xa hoa, trác táng và tính tráo trở vốn là những nét đặc trưng của thành phố này, theo Đài PBS.

Chương trình có tên Những bí mật chìm đắm của Rome (Rome’s Sunken Secrets) được triển khai theo sau một loạt các đợt lặn do nhà khảo cổ học biển là tiến sĩ Barbara Davidde của Viện Bảo tồn và phục chế (Ý) dẫn đầu, với sự tham gia của nhiều sử gia và các nhà khoa học khắp thế giới. Họ tìm được các vila rộng lớn, những bức tượng vô giá và nhiều bức tranh khảm đẹp mê hồn, cũng như những phòng spa xông hơi, các con đường trải sỏi và thậm chí cả một hang động của khoái lạc, bên trong thành phố cách Rome khoảng 241 km về phía nam và cách Pompeii khoảng 80 km về hướng bắc. “Chúng tôi muốn cung cấp một mô hình 3D về bề ngoài của thành phố cách đây 2.000 năm (vào thời cực thịnh)”, theo tiến sĩ Davidde. Họ đã làm được điều đó.

Trong quá trình tạo dựng, các chuyên gia hết sức ấn tượng trước quy mô của đô thị cổ và mức độ rộng lớn của các vila cùng những khu vườn. “Chúng tôi phát hiện cái mà chúng tôi cho là bồn chứa trong một khu vườn lại là ao nuôi cá. Những cái ao này có đường kính cả 100 m, dùng để trữ cá tươi cho các gia đình tại đây”, theo chuyên gia Ý. Một phát hiện quan trọng của dự án chính là đoạn ống nước bằng chì có đường kính vài cen ti mét có khắc dòng chữ “L Pisonis”. Nó giúp xác định địa điểm chính xác nơi diễn ra một trong những vụ xì căng đan lớn nhất trong lịch sử La Mã cổ đại. Giáo sư Kevin Dicus giải thích: “L Pisonis là dấu hiệu của gia đình Piso. Sự xuất hiện của đoạn ống nước này cho thấy nơi mà nó được tìm thấy hầu như chắc chắn là bất động sản của Gaius Calpurnius Piso, bạn thân của hoàng đế khét tiếng Nero.

“Các văn bản cổ đại cho chúng ta biết ông Piso có âm mưu ám sát hoàng đế tại vila mùa hè ở Baiae để cướp ngôi vua. Khi hoàng đế Nero biết được, ông ta ra lệnh cho Piso tự sát”, theo Giáo sư Dicus. Qua việc phát hiện đoạn ống nước, người thời nay đã biết được nơi suýt chút nữa trở thành hiện trường ám sát đại đế La Mã. Đối với giới khoa học cổ, phát hiện này có ý nghĩa tương đương với việc tìm được Chén thánh.

Vila của nhân vật Piso có đê chắn sóng riêng và hai khu nhà tắm khổng lồ, nhưng đó không là gì nếu so sánh với sự xa hoa của khu bất động sản được cho là nơi nghỉ hè chuyên dụng dành cho đại đế Claudius. Cũng chính tại nơi này, các nhà nghiên cứu tìm được một hang động gồm những con suối và nước mát luôn tràn ngập. “Đây chính là hang động chứa các bức tượng cẩm thạch tuyệt đẹp được sắp xếp quanh hồ, nơi khách khứa tiệc tùng và tận hưởng món ngon vật lạ từ những cái đĩa/tô lớn được thả nổi trên mặt nước”, theo giải thích của chuyên gia Ray Laurence, Giáo sư của Đại học Kent (Anh).

Vila của hoàng đế Claudius cũng được trang bị tiện nghi cần phải có ở Baiae, suối nước khoáng nóng. Thế nhưng, đây cũng là cội nguồn của sự hủy diệt. Các hốc chứa dung nham núi lửa nóng chảy nằm bên dưới Baiae, cung cấp nước nóng cho các spa trong thành phố, và dần dần trồi lên nuốt chửng mọi thứ, theo tiến sĩ Davidde. Cuối cùng Thành phố Tội lỗi đã chìm xuống lòng đại dương, chấm dứt sự tồn tại khét tiếng của nó.