Hiệu sách “có chân”

“Các thầy cô nói, chúng tôi tưởng Nhà xuất bản Kim Đồng chỉ có Doraemon”, ông Cao Xuân Sơn, Phó giám đốc Nhà xuất bản Kim Đồng, nhớ lại.

Cùng với “hiệu sách có chân” là hội sách tại các trường, nhà xuất bản (NXB) của ông Sơn còn gửi danh sách sách mới đều đặn đến thư viện trường mỗi tháng. Nhờ đó, sách văn học, lịch sử, khoa học, kỹ năng của đơn vị cũng tiếp cận được với đối tượng chính là học sinh nhiều hơn.

Vào mỗi hội sách ở trường như thế, cũng có sách bán được dù doanh thu không cao. Nhưng hội sách không chỉ bán sách. Điều lớn hơn, theo ông Sơn, chính là việc nuôi dưỡng cảm giác với sách, kỹ năng chọn sách và thói quen trao đổi với nhau về việc đọc. Kim Đồng mời nhà văn, nhà thơ nổi tiếng đến nói chuyện với các em. Cả những biên tập viên là nhà văn, họa sĩ của Kim Đồng cũng nói chuyện với học sinh trong các buổi sinh hoạt dưới cờ.

Bán sách sáng tạo là cách nhiều NXB đang đẩy mạnh. Tại buổi ra mắt cuốn Lê la quà vặt, NXB Trẻ đã dựng hẳn một phố nhỏ trong nhà sách Cá Chép tại Hà Nội. Phố có biển tên Phố Quà Vặt. Người dự ra mắt sách được nghe câu chuyện ẩm thực văn hóa qua nhiều năm, họ cũng được mời nếm những món Hà thành như bánh rán lúc lắc, bánh cốm, bánh dày giò… Kỷ niệm 20 năm Harry Potter đến VN, cũng NXB Trẻ đã tổ chức cho độc giả được đội chiếc mũ thần biết phân loại học sinh trong truyện. Độc giả còn được nhận thư gọi nhập học như chính cậu bé phù thủy Harry Potter.

Không chỉ linh hoạt, các hoạt động sách giờ đây bị “buộc” phải trở nên linh hoạt do lượng đầu sách, chủng loại sách ngày càng nhiều, cạnh tranh càng khốc liệt. Chưa kể, ngoài cạnh tranh lẫn nhau, sách còn phải cạnh tranh với phim ảnh, âm nhạc… Chính vì thế, chỉ mô hình đọc sách, đường sách nào thực sự sáng tạo mới có thể có hiệu quả, hiệu quả bền vững. Điều này có thể nhìn thấy rất rõ ở hai đường sách Hà Nội và TP.HCM. Nếu như đường sách TP.HCM tưng bừng các hoạt động giới thiệu sách thì ở Hà Nội các đơn vị có hiệu sách lại phải cùng nhau kiến nghị về cách hoạt động kém hiệu quả gây thua lỗ tại đây.

Bên cạnh phố sách chính thống 19.12 tẻ nhạt như vậy, phố Đinh Lễ vẫn tưng bừng bán sách với những nhà sách nối dài. Các hoạt động giới thiệu sách tại Hà Nội cũng phần lớn được tổ chức ở các trung tâm văn hóa, quán cà phê… Dự kiến trong tuần tới, cuộc gặp mặt giữa nhiều NXB và Hà Nội sẽ được tổ chức. Hiện chưa rõ đường sách Hà Nội sẽ được tổ chức lại thế nào, tuy nhiên một lãnh đạo NXB chia sẻ: “Cách tổ chức rất duy ý chí”.

Xây dựng văn hóa đọc không chỉ phải là câu chuyện của gia đình, của nhà trường, nó còn là câu chuyện của chính sách. Điều này chỉ cần so sánh TP.HCM và Hà Nội đã thấy rất rõ. Theo ông Sơn, hiện do có văn bản chính sách phát triển giờ đọc sách trong trường học nên TP.HCM rất hợp tác với NXB trong giới thiệu sách. Trong khi đó, ở Hà Nội việc này còn khó khăn do chính sách chưa có.