HLV Troussier ra đi, bóng đá Việt Nam nếu không cẩn thận sẽ…

Sau những thành công với bóng đá Nhật Bản, khi được hỏi làm thế nào đã thay đổi được hoàn toàn nền bóng đá Nhật Bản (ông song hành cùng Guus Hiddink - người đã thay đổi bóng đá Hàn Quốc), HLV Troussier nói một cách đơn giản, khiêm tốn và có chiều sâu rằng: sự thay đổi không đến từ việc huấn luyện (wow, phù thủy khiêm tốn là có thật). Nó xuất phát từ cách mà các CLB hàng đầu châu Âu tôn trọng các cầu thủ Nhật Bản, Hàn Quốc. Thời điểm ban đầu chỉ có một cầu thủ Nhật Bản thi đấu ở châu Âu nhưng rồi đông dần và hiện có 25 đến 30 người đang chơi ở châu Âu. Những cầu thủ chơi ở đẳng cấp cao nhất, tiếp xúc với cách chơi và HLV đẳng cấp nhất, khi về nước sẽ nâng tầm đội tuyển.

Đúng vậy, phải làm sao để những đội bóng châu Âu phải có ánh mắt thực sự tôn trọng khi tiếp đón một cầu thủ đến từ Việt Nam. Nâng cao nền tảng thông qua đào tạo trẻ tất nhiên là điều tối quan trọng. Nhưng nâng cao sự tự tin, sự hiểu biết, văn hóa mở để thực sự thoát ra khỏi mình để hiểu thế giới, cũng quan trọng không kém.

Ngay với lứa cầu thủ này của đội tuyển Việt Nam cũng không phải ít hy vọng. Nếu như các cầu thủ Hàn Quốc, Nhật Bản chơi được ở những đội bóng đỉnh nhất châu Âu thì không có lý do gì chúng ta không thể chơi ở các độ trung bình. Quang Hải, Văn Hậu khi ở phong độ đỉnh cao nhẽ ra hoàn toàn có thể chơi sòng phẳng ở những đội bóng làng nhàng mà họ tới.

AFP

Ragnar, một cầu thủ Indonesia mới đưa về - họ tuy đều được nói chỉ làng nhàng thì mới quay về đá cho Indonesia thôi - chính là một trụ cột thường xuyên đá chính của Fortuna Sittard - ngang tầm Heerenveen của Văn Hậu ở giải hạng nhất Hà Lan, và trên tầm Pau FC ở giải hạng hai Pháp của Quang Hải. Trước khi về đá với chúng ta, Ragnar vừa đá chính trận hòa 2-2 trên sân khách của Ajax. Nếu chúng ta chỉ quan tâm chỉnh sửa phần ngọn, không cẩn thận đây mới chỉ là điểm khởi đầu cho một khoảng cách ngày càng xa dần với Indonesia, dù cầu thủ có đá với 200% phong độ như được HLV Park Hang-seo truyền lửa cũng không dễ lấp nổi.

Xuất ngoại thất bại của các cầu thủ tốt nhất Việt Nam cho thấy chúng ta còn thiếu gì đó để không thể hòa nhập với thế giới. Rất cần một văn hóa giao tiếp ngang hàng, tự tin. Điều đó cần chuẩn bị cho các cầu thủ một sự hiểu biết rộng về thế giới, văn hóa của họ, để khi tiếp xúc không còn bất ngờ, gặp họ là bá vai bá cổ thành bạn ngay, không bị cô lập trong phòng thay đồ (về điểm này hãy học tấm gương của cây vợt cầu lông Nguyễn Thuỳ Linh). 

Và rất có thể điều này, những con người có kinh nghiệm chinh chiến khắp châu Âu, châu Phi, châu Á như HLV Troussier có thể giúp sức, hãy để HLV Troussier quay lại đào tạo trẻ. Nhưng tất nhiên một phù thủy không bao giờ là đủ, cái cần là một hệ thống hiện đại trong tư duy và tiếp cận thực sự với những điều mới mẻ nhất trên thế giới. Đừng để các cầu thủ trẻ khi trưởng thành thì hổ báo "tung võ" ở V-League, nhưng ra ngoài thì ngại ngùng e thẹn.

AFP

Tôi từ bé đã mê bóng đá, ngoài sự hấp dẫn về góc độ thể thao thì giờ đây còn thấy nó có sự hấp dẫn của một thế giới thu nhỏ mà về một vài khía cạnh nào đó, đó là một thế giới tương đối "dân chủ". Trong thế giới đó, cảm xúc người hâm mộ được thể hiện thật, sống đúng mình và tiếng nói có trọng lượng. Dân chủ là minh bạch trong vận hành hệ thống và người dân có thực quyền lựa chọn người đứng đầu. So với các lĩnh vực khác thì độ "dân chủ" trong bóng đá không tệ: Kết quả của hệ thống là minh bạch (không thể báo cáo láo tỷ số), tiếng nói người dân (người hâm mộ) có trọng số cao trong việc quyết định tương lai của người dẫn dắt.

Đáng tiếc, tiếng nói đó lại chưa được dùng hiệu quả để gây sức ép lên quyết định lựa chọn người đứng đầu liên đoàn, với yêu cầu về một tầm nhìn phát triển lâu dài và hiện đại. Lối chơi hiện đại chỉ có thể đến khi cả hệ thống hiện đại, hiện đại trong tư duy. Người hâm mộ cần gây sức ép để thay đổi hệ thống, làm sao chúng ta sẽ có được một hệ thống tiến bộ mà kết quả thể hiện ở việc những cầu thủ khi ra nước ngoài đã có được sự chuẩn bị để được tôn trọng, thi đấu thành công, ra sân tự tin đá ít ra là đúng sức để chính họ sẽ trở thành những cầu nối - những phù thủy - truyển bí quyết của những tiến bộ kỹ, chiến thuật hiện đại về với phần đông các cầu thủ khác.