Hoãn xét xử vụ nguyên cán bộ hải quan TP.HCM nhận hối lộ

Theo dự kiến, hôm nay (14.8), TAND TP.HCM sẽ xét xử sơ thẩm vụ án Nguyễn Trường Duy (49 tuổi, nguyên cán bộ Đội kiểm soát hải quan thuộc Cục Hải quan TP.HCM - gọi tắt là Đội kiểm soát) phạm tội “nhận hối lộ”.

Tuy nhiên, do phía luật sư bị cáo Duy có đơn xin hoãn hợp lệ nên HĐXX đã cho hoãn phiên tòa.

Cáo trạng ngày 29.5.2017 của Viện KSND tối cao nêu, ngày 29.12.2015, qua xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) bắt khẩn cấp Duy sau khi Duy từ Trung Quốc về. Khám xét nhà, Cơ quan An ninh điều tra thu giữ 64 phong bì và giấy gói tiền, bên trong có tổng cộng hơn 964 triệu đồng.

Quá trình điều tra xác định, tháng 9.2014 đến thời điểm bị bắt, lợi dụng công việc của mình là trinh sát địa bàn của Tổ kiểm soát 1 thuộc Đội kiểm soát hải quan, có nhiệm vụ kiểm tra phát hiện, xử lý vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại của tổ chức, cá nhân, Duy đã trực tiếp liên hệ, thỏa thuận để nhận hối lộ của các chủ doanh nghiệp, người làm dịch vụ hải quan cho doanh nghiệp để không bị kiểm tra thực tế hàng hóa.

Từ ngày 21 - 29.12.2015, Duy đã nhận hối lộ của 50 doanh nghiệp, cá nhân với tổng số tiền gần 542 triệu đồng (trong số hơn 964 triệu đồng đã thu giữ). Duy sử dụng căn nhà ở đường Trần Khắc Chân, P.Tân Định, Q.1 (nhà mẹ Duy) và phòng làm việc ở cảng Cát Lái làm nơi nhận tiền.

Sau khi ban hành cáo trạng, cuối tháng 6.2017, Viện KSND tối cao đã gửi kiến nghị đến Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về công tác quản lý để phòng ngừa vi phạm, tội phạm của Hải quan TP.HCM.

Theo Viện KSND tối cao để xảy ra vụ án, ngoài nguyên nhân do động cơ vụ lợi của bị can, còn có nguyên nhân, trách nhiệm trong việc chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực thi pháp luật về hải quan của Cục Hải quan TP và của Đội kiểm soát, nhất là công tác phối hợp kiểm tra thực tế hàng hoá nhập khẩu của các doanh nghiệp và công tác quản lý cán bộ thực thi nhiệm vụ, quyền hạn được phân công.

Cụ thể, văn bản kiến nghị nêu trong việc thực thi pháp luật về Hải quan của Đội kiểm soát, kết quả điều tra đã làm rõ trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, Đội kiểm soát đã ban hành “phiếu phối hợp công tác” để phối hợp với các Chi cục Hải quan trên địa bàn kiểm tra thực tế hàng hoá nhập khẩu của các doanh nghiệp.

Trong hai năm, từ 2014 - 2015, Đội kiểm soát đã ban hành và thực hiện 546 “phiếu phối hợp công tác” trong đó phát hiện 69 vụ vi phạm; đối với Tổ kiểm soát 1, nơi Nguyễn Trường Duy công tác, từ tháng 9.2014 - tháng 9.2015, Đội kiểm soát đã ban hành và thực hiện 281 “phiếu phối hợp công tác”, trong đó phát hiện 24 vụ vi phạm.

Bên cạnh đó, đa số hồ sơ vụ việc đã phối hợp kiểm tra không phản ánh đầy đủ quy trình phối hợp, không nêu rõ thông tin nghi vấn làm căn cứ để ra quyết định phối hợp kiểm tra. Qua đó thấy, hiệu quả công tác phối hợp phát hiện vi phạm để xử lý giữa Đội kiểm soát và các Chi cục thông qua “phiếu phối hợp công tác” không cao; việc ban hành và thực hiện “phiếu phối hợp công tác” thiếu căn cứ; Đội kiểm soát có biểu hiện lạm dụng việc ban hành và thực hiện “phiếu phối hợp công tác” để phối hợp kiểm tra thực tế hàng hoá nhập khẩu của doanh nghiệp, không tuân thủ theo đúng quy định của Tổng cục hải quan và Cục Hải quan TP.HCM.

Viện KSND tối cao nhận định việc làm trên của Đội kiểm soát đã vi phạm các quy định về hoạt động điều tra, xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan; đã cản trở hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh đúng pháp luật nhưng vẫn bị phối hợp kiểm tra; là điều kiện để Nguyễn Trường Duy lợi dụng, nhận hối lộ của doanh nghiệp và người làm dịch vụ hải quan cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, Cục Hải quan TP.HCM đã không phát hiện, kiểm tra, chấn chỉnh khắc phục kịp thời.

Về Tổ kiểm soát 1, nơi Nguyễn Trường Duy công tác, Viện KSND tối cao cho rằng lãnh đạo Tổ đã không làm tốt công tác quản lý cán bộ, công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn dẫn đến việc bị can đã lợi dụng quyền hạn được giao, nhận hối lộ trong thời gian dài nhưng không bị phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Từ đó, Viện KSND tối cao kiến nghị Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan kiểm tra, chấn chỉnh công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của Cục Hải quan TP đối với Đội kiểm soát. Làm rõ thẩm quyền, căn cứ, trình tự, thủ tục ban hành và thực hiện “phiếu phối hợp công tác” của Đội kiểm soát. Xác định rõ việc lạm dụng ban hành và thực hiện “phiếu phối hợp công tác”, nguyên nhân, trách nhiệm và biện pháp khắc phục; chỉ đạo Cục Hải quan TP nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy chế về việc phối hợp công tac giữa Đội kiểm soát với các Chi cục hải quan và tương đương.

Theo đó, xác định rõ căn cứ, thẩm quyền, trình tự, thủ tục trong công tác phối hợp … để tránh việc lạm quyền của cán bộ, công chức; chỉ đạo Cục Hải quan TP có biện pháp tăng cường công tác quản lý cán bộ. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị để xảy ra hành vi tham nhũng của Nguyễn Trường Duy.