Hoạt động bay giữa Việt Nam - Trung Quốc phục hồi ở mức thấp

Tại hội nghị sơ kết 6 tháng Bộ GTVT chiều 10.7, Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines Đặng Ngọc Hòa nêu thực trạng rất khó xin giờ hạ, cất cánh (slot bay) tại các sân bay nước ngoài.

T.N

Cụ thể, Vietnam Airlines đã mất slot bay tại London (Anh), khó khăn trong việc xin slot tại Trung Quốc, chỉ được cấp 28 slot quốc tế tại 4 sân bay lớn tại Ấn Độ.

Trên cơ sở thống nhất quan điểm đàm phán "có đi có lại" trong việc cấp và xin slot các đường bay quốc tế, Bộ trưởng GTVT đã yêu cầu Vietnam Airlines phối hợp với Cục Hàng không Việt Nam rà soát lại.

Theo báo cáo Cục Hàng không vừa gửi lên Bộ GTVT, với việc khai thác slot bay giữa Việt Nam - Anh, theo quy định của Hiệp định hàng không Việt Nam và Vương quốc Anh cũng như Thỏa thuận về khai thác giữa hai nhà chức trách hàng không hai nước, các bên có thể chỉ định nhiều hãng hàng không khai thác. Không hạn chế điểm đến và các hãng hàng không được chỉ định mỗi bên được phép khai thác với tần suất 14 chuyến/tuần/chiều.

Trên cơ sở này, Vietnam Airlines đã khai thác 2 đường bay từ Hà Nội/TP.HCM đến London từ cuối năm 2011. Đến thời điểm lịch bay mùa hè 2019, Vietnam Airlines khai thác 7 chuyến/tuần trên các đường bay giữa hai nước. Các hãng hàng không Vương quốc Anh không khai thác các đường bay giữa hai nước.

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Vietnam Airlines đã phải dừng hoạt động khai thác thường lệ các đường bay này và chỉ bắt đầu khai thác trở lại từ 1 - 2 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội - London (sân bay Heathrow) từ lịch bay mùa hè 2022.

Cũng từ lịch bay mùa hè 2022, Bộ GTVT Vương quốc Anh yêu cầu các hãng hàng không phải đảm bảo tỷ lệ khai thác là 70% để có thể giữ slot lịch sử tại các cảng hàng không. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Vietnam Airlines khó duy trì được tỷ lệ này. Hãng đề nghị Cục Hàng không có văn bản gửi nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh đề nghị hỗ trợ việc duy trì slot lịch sử cho Vietnam Airlines tại sân bay London Heathrow.

Cục Hàng không cho biết trong năm 2022 đã 2 lần gửi thư và đã có buổi làm việc với nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh, nhưng không được đáp ứng do Tổ chức điều phối của Vương quốc Anh là cơ quan độc lập và Bộ GTVT Vương quốc Anh không thể can thiệp vào hoạt động của cơ quan này.

Theo lịch bay mùa hè 2023, Vietnam Airlines khai thác 3 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội -London Heathrow, 2 chuyến/tuần trên đường bay TP.HCM - London Heathrow với các slot được cấp mới (không ghi nhận lịch sử cho mùa hè 2024).

Khai thác slot giữa Việt Nam - Trung Quốc: theo Hiệp định vận tải hàng không Việt Nam - Trung Quốc và Hiệp định vận tải hàng không ASEAN - Trung Quốc, các bên có thể chỉ định nhiều hãng hàng không khai thác, không hạn chế điểm đến và các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc có thể khai thác không hạn chế quyền vận chuyển hàng không 3, 4 giữa hai nước.

Năm 2019 (trước dịch Covid-19), có 14 hãng hàng không của 2 nước khai thác, trong đó 11 hãng hàng không Trung Quốc và 3 hãng hàng không Việt Nam.

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các hãng hàng không hai nước đã phải dừng mọi hoạt động khai thác vận chuyển hành khách mà chỉ còn duy trì một số chuyến bay chở hàng hóa.

Đầu tháng 3.2023, phía Trung Quốc áp dụng nguyên tắc có đi, có lại trong việc cấp slot bay cho các hãng hàng không nước ngoài. Hiện Vietnam Airlines đang khai thác 5 đường bay thường lệ từ Hà Nội, TP.HCM đi Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu với tổng tần suất 19 chuyến/tuần...

Bên cạnh đó, 7 hãng hàng không Trung Quốc khai thác 10 đường bay từ 9 thành phố của Trung Quốc đến Hà Nội và TP.HCM với tổng tần suất 93 chuyến bay khứ hồi/tuần.

Tuy nhiên, các hãng hàng không Việt Nam mới chỉ khai thác được khoảng 25% và các hãng hàng không Trung Quốc đạt khoảng 38% khối lượng so với giai đoạn trước dịch Covid-19.

Với đường bay Việt Nam - Ấn Độ, theo Hiệp định vận chuyển hàng không 2 nước, các bên có thể chỉ định nhiều hãng hàng không khai thác, không hạn chế điểm đến. Việc khai thác cụ thể được thực hiện theo Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa hai nhà chức trách hàng không Việt Nam và Ấn Độ vào tháng 1.2023.

Hiện các hãng hàng không Việt Nam khai thác 28 chuyến/tuần từ Hà Nội và TP.HCM đến New Delhi và Mumbai (Vietnam Airlines 14 chuyến/tuần, VietJet Air 14 chuyến/tuần).

Các hãng đều có nhu cầu tăng tần suất khai thác trên các đường bay đến 4 điểm thành phố lớn tại Ấn Độ và có kiến nghị nâng tần suất khai thác, tiến tới dỡ bỏ hoàn toàn hạn chế về tải cung ứng trên các đường bay đến 4 điểm thành phố lớn tại Ấn Độ.

Lãnh đạo Cục Hàng không cho rằng, với việc tăng slot bay tại Anh, việc tiếp tục gửi thư đề nghị hỗ trợ sẽ không mang lại tác dụng. Nguyên tắc có đi, có lại đối với các hãng hàng không Anh trong việc xác nhận slot là không khả thi vì các hãng không khai thác đến Việt Nam.

Với Trung Quốc, hoạt động bay 2 nước đang hồi phục ở mức thấp và các hãng hàng không Việt Nam đang sử dụng các slot lịch sử mà không gặp khó khăn gì từ phía Trung Quốc. Vấn đề các hãng hàng không Việt Nam đang gặp phải là không duy trì được tỷ lệ sử dụng slot tại các sân bay của Trung Quốc trong lịch bay mùa hè 2023 để có thể giữ slot lịch sử cho mùa hè 2024.

Vì thế, Cục Hàng không kiến nghị cho phép việc giữ slot lịch sử trên cơ sở "có đi có lại" trong trường hợp các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc không sử dụng hết slot trong lịch bay mùa hè 2023.

Thông qua các kênh ngoại giao, tiếp tục đề nghị Ấn Độ tăng tần suất khai thác đến 4 thành phố chính của Ấn Độ. Kiến nghị đưa nội dung này vào chương trình làm việc của các đoàn công tác cấp cao của Chính phủ.