Tự động phát
Từ năm 2016 đến nay, khoảng 200 nhà ngoại giao, quan chức tình báo, sĩ quan quân đội và các nhân viên chính phủ khác của Mỹ, chủ yếu là làm việc ở nước ngoài, đã mắc một hội chứng lạ. Hội chứng bí ẩn này đến nay vẫn khiến chính phủ Mỹ và giới khoa học đau đầu tìm câu giải đáp.
Triệu chứng ra sao?
Hội chứng Havana là tập hợp các triệu chứng chưa được lý giải, lần đầu xuất hiện ở các nhân viên Bộ Ngoại giao Mỹ tại Cuba từ cuối năm 2016. Họ thường có biểu hiện như chóng mặt, nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn, lo lắng, khó khăn về nhận thức và mất trí nhớ với mức độ nghiêm trọng khác nhau.
Chính quyền Mỹ khi đó nhanh chóng quy trách nhiệm cho Cuba về "bệnh lạ". Hậu quả là hơn phân nửa số viên chức Mỹ tại sứ quán Havana bị rút về nước.
Thế nhưng sau đó nhiều nhân viên chính phủ Mỹ ở nhiều nơi trên khắp thế giới cũng gặp phải triệu chứng tương tự. Nhiều nhà ngoại giao và sĩ quan tình báo đã phải nghỉ việc do gặp biến chứng.
 |
Hội chứng Havana lần đầu tiên được báo cáo ở Đại sứ quán Mỹ tại Havana (Cuba) |
reuters |
Người Mỹ mắc hội chứng Havana ở đâu?
Trong số các trường hợp "hội chứng Havana" đầu tiên ở Cuba cuối năm 2016, không chỉ có công dân Mỹ mà cả nhân viên ngoại giao Canada. Đến năm 2017, một số nhân viên cơ quan tình báo Mỹ ở Trung Quốc và Nga cũng ngã bệnh với những triệu chứng tương tự ở Cuba.
Vào năm 2018, ít nhất 10 viên chức ngoại giao tại Tổng lãnh sự quán Mỹ ở Quảng Châu được sơ tán khỏi Trung Quốc vì "bệnh lạ" này. Nhiều nhà ngoại giao và nhân viên tình báo ở Nga, Ba Lan, Georgia và Đài Loan cũng đã bị ảnh hưởng. Lãnh sự quán ở Trung Quốc cũng đã có những trường hợp nghi mắc hội chứng này.
Trong năm 2021, Mỹ ghi nhận người nghi bị Hội chứng Havana ảnh hưởng tại Serbia, Colombia, Thụy Sĩ, Pháp, Ấn Độ, Áo.
Bên cạnh đó, một số quan chức Mỹ tại Washington có thể cũng đã bị ảnh hưởng, trong đó một người đã bị ảnh hưởng khi ở gần Nhà Trắng.
Năng lượng vô tuyến?
Ban đầu, các nhà điều tra tin rằng hội chứng này là do một cuộc tấn công bằng vũ khí âm thanh.
Tuy nhiên, một phân tích toàn diện của hội đồng khoa học Mỹ vào tháng 12.2021 đã đưa ra giả thuyết rằng việc tiếp xúc với một loại năng lượng định hướng có thể là thủ phạm.
Hội đồng đã xác định "năng lượng tần số vô tuyến xung (RF) có định hướng" nhiều khả năng là nguyên nhân gây ra các triệu chứng.
Một đánh giá y tế khác vào năm 2018 cũng đã kết luận tương tự rằng việc tiếp xúc với vi sóng, một loại năng lượng tần số vô tuyến, có khả năng cao nhất là nguyên nhân gây ra hội chứng.
Trong khi đó, một cuộc kiểm tra não của 40 người bị ảnh hưởng bởi hội chứng của Đại học Pennsylvania đã tìm thấy một số bằng chứng của sự tổn thương não.
Tờ New Yorker dẫn một giả thuyết cho rằng có thể là do một cơ quan tình báo nước ngoài đang nhắm các thiết bị vi sóng vào các quan chức Mỹ với mục đích thu thập dữ liệu từ máy tính và điện thoại di động của họ.
Hay chỉ là dế kêu?
Tờ Washington Examiner cuối năm 2021 dẫn một tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng tiếng dế kêu và tâm lý đám đông có thể là nguyên nhân gây ra “hội chứng Havana”.
Tài liệu này là nghiên cứu của JASON Group, một tổ chức gồm các nhà khoa học độc lập tham vấn cho chính phủ Mỹ trong nhiều thập niên qua, được đưa ra năm 2018 nhưng đến năm 2021 mới được giải mật.
Nghiên cứu loại trừ khả năng nguyên nhân do vũ khí vô tuyến hay vi ba đã gây ra tiếng ồn khiến nhiều nhân viên ngoại giao bị buồn nôn, đau đầu và chóng mặt.
Nhóm nghiên cứu viết: "Chúng tôi cho rằng âm thanh đó có nguồn gốc cơ học hoặc sinh học chứ không phải điện tử, nhiều khả năng là loài dế đuôi ngắn Anurogryllus celerinictus”.
Mỹ đã làm gì?
Cho đến nay, giới tình báo Mỹ vẫn chưa xác định được cách thức hoặc đối tượng mà các cuộc tấn công nhắm vào. Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Avril Haines đang giám sát một hội đồng gồm các nhà phân tích tình báo và các chuyên gia khoa học bên ngoài được giao nhiệm vụ xác định cách thức của các cuộc tấn công.
Trong chuyến công du Nga tháng 11.2021, Giám đốc CIA William J. Burns đã đưa ra cảnh báo rằng cơ quan tình báo hàng đầu của Nga sẽ đối mặt “các hậu quả” nếu đứng sau “hội chứng Havana”, theo tờ The Washington Post.
Vào hôm 8.10.2021, Tổng thống Biden đã ký Đạo luật Giúp đỡ các nạn nhân Mỹ bị ảnh hưởng bởi các cuộc tấn công thần kinh (HAVANA), cho phép hỗ trợ thêm về y tế và tài chính cho các sĩ quan tình báo và nhà ngoại giao bị ảnh hưởng bởi hội chứng này.
Bình luận