Trọn năm 2021, nước Nga kỷ niệm 200 năm ngày sinh của Fiodor Dostoievski; dồn dập nhất vào tháng cuối năm. Theo báo Moscow Times, hầu như mọi thành phố, mọi tỉnh thành ở Nga đều lên những chương trình như triển lãm, kịch nghệ, diễn thuyết về nhà văn, cả… thực đơn đặc biệt liên quan đến nhà văn Nga thế kỷ thứ 19 này.
 |
Tượng Dostoievski ở thành phố Saint Petersbourg |
Saint - Pepersburg.com |
Đương nhiên, không thể thiếu chương trình du lịch (dẫu Covid-19) Theo dấu chân nhà văn ở Saint Petersbourg, nơi ông dời nhà nhiều nhất, sáng tác được nhiều tác phẩm nhất, cũng là nơi ông yên giấc vĩnh hằng - trong nghĩa trang Tikhvin của thành phố này.
Fiodor Dostoievski được xem như một trong những nhà văn hàng đầu đã sáng tác các tiểu thuyết vĩ đại nhất nước Nga, ngang hàng với Léon Tolstoï, tác giả của Chiến tranh và Hòa bình. Với Dostoievski, chiều sâu tâm hồn con người đã được khai phá một cách dữ dội nhưng chân thật. Ông còn kết hợp được sự tầm thường của cuộc sống với siêu hình học cao siêu, trong các sáng tác của mình. Ông cũng đi trước thời đại, dự đoán được cả những bước ngoặt vĩ đại của lịch sử và tư tưởng trong thế kỷ 20. Di sản của Dostoievski rất to lớn. Nhiều người thích tác phẩm Tội ác và hình phạt, riêng tôi lại ưa cuốn Con bạc đọc từ những ngày xa xưa, khi học văn học sử Nga qua tiếng Pháp. Gần đây, tôi lại đọc trở lại.
Có thể gói gọn cốt truyện của tiểu thuyết tâm lý đó như sau: Alexei Ivanovich, gia sư cho con cái một vị tướng đã bại sản, đem lòng yêu cuồng nhiệt Pauline Alexandrovna, con dâu vị tướng. Để lấy lòng Pauline và cũng để vươn lên về mặt xã hội, Alexei lao vào trò roulette, những ngày đầu, bước ra khỏi sòng bạc rủng rỉnh tiền. Nhưng rồi nỗi ám ảnh bạc cờ bắt đầu xâm chiếm lấy Alexei. Cuối cùng, anh thua sạch tiền, bị hủy hoại, rơi vào vực thẳm.
Quả là cờ bạc đốt cháy mọi thứ, khiến đam mê, mộng ảo trào dâng; tạo ra hỏa ngục nhưng lại cung cấp chất gây nghiện giúp vượt thoát ngày thường. Thần đổ bác cũng đẩy con người tới chỗ bộc lộ chiều sâu tâm hồn, dựng nên hài kịch trưng ra sự ngu xuẩn của họ.
Vừa về bài bạc, vừa về tình yêu, Con bạc, khi đọc lại, thấy rõ chủ ý chính của tác giả: cho người đọc thấy sự điên cuồng trong casino, gián tiếp giúp họ nếm trải những cám dỗ của trò roulette. Đương nhiên, Dostoievski còn miêu tả cả cảm giác, niềm vui thích của các tay chơi, sự thu hút của các quân cờ cùng nỗi khát khao chiến thắng luôn xuất hiện trong mỗi tay chơi. Ai ngồi chiếu bạc mà muốn bị thua?
Trong khi nghiền ngẫm tiếp tác phẩm, nhớ lại những lần ghé các sòng bài cho biết, từ Singapore qua Macau cho đến Las Vegas, Monaco. Đời nay, sao mà quá giống với những gì Dostoievski miêu tả một cách tỉ mỉ trong tác phẩm xuất bản cách nay hơn 150 năm! Tay chơi - những đàn ông, phụ nữ thường độ tuổi trung niên - luôn bị những con số cuốn hút. Ngồi sòng, họ nào biết đến thời gian, không gian; casino luôn đèn vàng sáng rỡ khiến mặt mày ai nấy đều hồng hào, cũng không hề thấy đồng hồ đâu cả để khỏi đếm khắc đếm giờ.
 |
Tác phẩm Con bạc do NXB Văn học ấn hành |
NXB |
Roulette là món dễ chơi nhất. Có thể đặt cược nhiều cách: màu đen hoặc đỏ; một số; một nhóm số; số chẵn, số lẻ; số cao (19 - 36), số thấp (1 - 18). Để xác định số và màu, một người chơi sẽ điều khiển cò quay gắn với một bánh xe số theo một hướng nhất định. Rồi ném vào bánh xe đó một quả bóng nhỏ theo chiều ngược lại với bánh xe. Sau cùng, bóng sẽ dừng lại, rơi vào một trong 37 hoặc 38 số…
Chuyện của Alexei Ivanovich, nhân vật chính trong Con bạc của nhà văn Nga Dostoievski chẳng khác gì mấy chuyện của những kiếp đỏ đen mọi thời: cuối cùng phải rời chiếu bạc không xu dính túi. Người Việt ở Little Saigon, cách Las Vegas (Mỹ) khoảng bảy giờ lái xe trên xa lộ, thường nói rằng, vào casino, nhẹ thì đem tiền tới phụ chủ sòng đóng tiền điện; nặng thì cháy túi, làm giàu cho chủ sòng; lắm khi phải bán nhà bán cửa, nhất là với trò roulette. (Còn tiếp)
Bình luận (0)