Lần đầu tiên thực hiện thành công ca ghép khí quản từ người cho chết não

Ca ghép hiếm gặp trong y văn thế giới

Bệnh nhân (BN) được ghép là L.V.N, nam, 25 tuổi, ở Thanh Hóa. Trước ghép, BN bị tổn thương phức tạp, hẹp dài khí quản sát thanh môn, rò và hẹp thực quản sau chấn thương do tai nạn giao thông năm 2022.

THẢO MY

Đây là một trong những ca ghép khí quản kết hợp phẫu thuật tạo hình thực quản cổ hiếm gặp trong y văn thế giới và lần đầu tiên được thực hiện thành công tại VN cho đến thời điểm hiện tại.

Trong gần 2 năm, BN không ăn được bằng đường miệng (phải ăn bơm qua mở thông dạ dày); không thở được qua đường mũi (thở qua đường mở khí quản ở cổ, thường xuyên loét chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản).

Kết quả kiểm tra nội soi thực quản BN cho thấy, đoạn hẹp hoàn toàn cách cung răng trên 16 cm; miệng thực quản nhẵn, đưa ống soi xuống khoảng 2 cm, lòng thực quản có tổ chức sẹo hẹp vòng quanh, gây hẹp toàn bộ chu vi. Chụp cắt lớp vi tính hạ họng - thanh quản cho hình ảnh vỡ khung sụn thanh quản gây chít hẹp lòng thanh quản, đã mở khí quản ngang mức cột sống cổ 4 và 5; BN có tổn thương đoạn khí quản dài khoảng 6,5 cm tới sát thanh môn.

Ngày 11.4.2024, BN được các bác sĩ của Bệnh viện (BV) Hữu nghị Việt Đức phẫu thuật tạo hình cắt - nối thực quản cổ, cắt đoạn sẹo xơ khí quản và chuẩn bị hai đầu khí quản sẵn sàng cho lần phẫu thuật thứ 2.

Tiếp đó, ngày 13.5.2024, người bệnh được phẫu thuật ghép khí quản cổ bằng khí quản của người cho chết não kết hợp đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.

Kết quả khám mới nhất cho thấy BN hiện có thể trạng tốt, sẹo mổ liền tốt, ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại. Đoạn khí quản ghép màu không xung huyết, không hoại tử, không hẹp. BN đã tăng được 10 kg với thể trạng toàn thân khỏe mạnh, tự thở qua mũi, tự ăn qua đường miệng.

Kết quả trên sẽ mở ra một viễn cảnh tươi sáng cho những BN có tổn thương đoạn khí quản dài trên 6 cm (do chấn thương, hẹp bẩm sinh hoặc u...) có thể phục hồi trở lại đường thở tốt nhất.

Ngân hàng mô tạng

Thông tin về ca ghép này, TS Dương Đức Hùng, Giám đốc BV Hữu nghị Việt Đức, cho hay nhiều năm qua BV đã có ngân hàng mô tạng. Do đó, ngoài các tạng được "ghép tươi" từ người hiến chết não, các tạng khác được lấy từ người hiến và bảo quản tại ngân hàng mô tạng, đảm bảo vô khuẩn và không bị hư hỏng. Khi có BN cần ghép, các bác sĩ sẽ lấy tạng hiến từ ngân hàng này.

Với BN trên, do khí quản chít hẹp đường thở của BN đã bị hỏng phải mở cổ để thở, nếu gây mê không tốt, BN sẽ thiếu ô xy não, không tỉnh lại được sau phẫu thuật. Ngoài ghép khí quản, các năm qua, BV Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện 53 ca ghép van tim và mỗi năm thực hiện khoảng 200 ca ghép tạng.

Trước đó, năm 2007, các bác sĩ BV Hữu nghị Việt Đức lần đầu tiên đã thực hiện thành công phương pháp ghép tự thân khí quản cho BN bằng cách lấy một đoạn động mạch chủ ở thận người bệnh ghép vào phần khí quản của họ. BN là Hoàng Tuấn Anh, 16 tuổi, ở Ninh Bình. Trước ghép, khí quản của BN hẹp dài dẫn đến khó thở nặng.