Lập sàn giao dịch, 'hút' hàng trăm tấn vàng trong dân?

Liên thông thị trường vàng trong nước với quốc tế

GS - TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, khi chia sẻ tại tọa đàm "Giải pháp phát triển thị trường vàng an toàn và bền vững" do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức mới đây đã nhấn mạnh, Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng (NĐ24) ra đời năm 2012, đến nay cách quản lý thị trường vàng theo NĐ24 đã không còn phù hợp, rất cần có sự thay đổi.

NGUYỆT QUỲNH

Thị trường vàng liên thông quốc tế rất mạnh. Sự biến động của thị trường quốc tế sẽ tác động ngay đến thị trường tại các quốc gia.

"Vậy thì chúng ta cũng phải bỏ các công cụ để có thể liên thông thị trường vàng trong nước với quốc tế, chẳng hạn như vấn đề xuất, nhập khẩu. Không phải cứ duy trì một cơ chế như trước đây là cấp phép, cấp quota theo dạng "xin - cho" mà có thể sử dụng các công cụ tài chính để điều tiết quan hệ xuất, nhập khẩu đó", ông Cường nói và cho rằng cũng cần quản lý, tránh tình trạng ồ ạt dùng ngoại tệ nhập vàng vào mục đích khác, làm mất cân đối ngoại tệ, mất khả năng điều hành tỷ giá.

Theo chuyên gia kinh tế, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và đào tạo (Trường đại học Kinh tế quốc dân) Trần Thọ Đạt, NĐ24 chủ yếu giải quyết việc quản lý thị trường vàng vật chất, quan trọng nhất là thị trường vàng miếng SJC.

Trong bối cảnh mới, phải thay đổi tư duy về cách quản lý thị trường vàng, tức là cơ quan điều hành phải nghiên cứu xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển làm sao cho thị trường vàng là bộ phận hữu cơ của thị trường tài chính, gắn bó chặt chẽ với thị trường hàng hóa.

Theo định hướng nền kinh tế Việt Nam phải là nền kinh tế thị trường, mang tính hội nhập thì thị trường vàng cũng phải hội nhập, liên thông với thị trường thế giới. "Việc sửa đổi NĐ24 trong giai đoạn sắp tới cần cố gắng đưa được nội dung này vào, khi đó phát triển thị trường vàng mới minh bạch, hiệu quả", ông Đạt nói.

Rất cần tính đến lập sàn giao dịch vàng

Bên cạnh câu chuyện liên thông thị trường, theo ông Cường, cần có các phương thức giao dịch đa dạng hơn chứ không phải người dân ai mong muốn tích trữ thì quay sang mua vàng miếng.

Trong NĐ24 có một điều xác định vấn đề kinh doanh vàng trên tài khoản, nhưng toàn bộ nội dung không hề mở ra về vấn đề kinh doanh trên tài khoản nên trong nước chỉ có chuyện mua bán vàng vật chất. Trong khi đó, bây giờ xu thế giao dịch của thế giới là mở ra phương thức kinh doanh trên sàn kinh doanh thông qua hợp đồng kinh doanh, thông qua các tín chỉ về vàng.

Khẳng định việc lập sàn giao dịch vàng rất cần tính đến, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội phân tích: khi đưa vàng vào giao dịch trên thị trường, khớp lệnh công khai minh bạch, bất kể người nào tham gia vào sẽ biết ngay thị trường có bao nhiêu người bán, mua… Thông tin minh bạch giúp người tham gia thị trường dễ đưa quyết định sáng suốt hơn; đặc biệt, Nhà nước sẽ kiểm soát tốt.

NGỌC THẮNG

Theo ông Trần Thọ Đạt, 5 năm qua, giá vàng biến động trong khoảng 40 - 50%, chưa kể đồng USD mất giá. Việc người dân tích trữ vàng không chỉ đơn thuần là phương tiện đầu tư mà là phương tiện trú ẩn, muốn giữ vàng để đề phòng bất trắc, rủi ro; do vậy, một khối lượng vàng rất lớn đang "nằm chết" trong dân.

Một số liệu ước tính, lượng vàng dự trữ trong dân hiện nay là 300 tấn, cũng có số liệu là 400 - 500 tấn. Đây là số liệu ước chừng nhưng là con số lớn cần huy động thành nguồn lực tài chính trong sự phát triển kinh tế - xã hội.

"Để huy động được nguồn lực này và xây dựng được thị trường vàng trong tương lai, Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng các điều kiện, tiêu chí cụ thể đối với thị trường vàng", ông Đạt nói.

Nhắc tới chủ đề thành lập sàn giao dịch vàng, ông Nguyễn Việt Anh, Phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), chia sẻ một trong những nội dung doanh nghiệp rất quan tâm là chênh lệch giá vàng SJC.

So với giá vàng thế giới, giá vàng ở Việt Nam đang ở mức rất cao. Điều này xuất phát từ khi tập trung thương hiệu quốc gia về SJC; rõ ràng người dân có chỗ tin cậy rất lớn, toàn bộ vàng miếng chắc chắn quay đến SJC.

"Tôi cho rằng, nếu ngay cả sàn vàng chỉ kinh doanh vàng SJC mà không gắn với việc điều chỉnh nguồn cung thì cũng chưa giải quyết được việc chênh lệch giá. Đã gắn với quốc gia, tôi tin rằng, ngay cả việc thị trường hóa các thương hiệu vàng khác thì thương hiệu quốc gia vẫn là thương hiệu tin cậy nhất. Cho nên, khi điều hành phần này, cần sự hài hòa để cân đối cung - cầu, nếu không sẽ không xử lý được vấn đề chênh lệch giá", ông Anh nói.

Chia sẻ rõ hơn về lập sàn giao dịch vàng, ông Hoàng Văn Cường phân tích: vàng là hàng hóa đặc biệt, không phải hàng hóa thông thường nên cần tính tới mô hình sàn vàng như thế nào, có lẽ không phải mô hình như bán hàng hóa thông thường, ai mua cũng được mà phải đưa vào từng cấp độ.

Ví dụ, sàn sơ cấp chỉ một số nhà kinh doanh rất chuyên nghiệp mới giao dịch ở đó và thông qua liên thông quốc tế; còn sàn thứ cấp dành cho mua bán lẻ, có thể mua bán tự do trong nước.

"Rồi khuôn khổ pháp lý như thế nào để kiểm soát, công nghệ thông tin để bảo đảm hàng hóa trên sàn… Đó là những vấn đề chúng ta cần quan tâm để tạo ra khung khổ pháp lý và điều kiện hoạt động nhằm có thể phát triển lành mạnh cả thị trường vàng vật chất và thị trường vàng trên sàn", ông Cường bày tỏ quan điểm.