Đề kiểm tra môn ngữ văn học kỳ 1 năm học 2023-2024 của nhiều trường phổ thông trên cả nước thời gian qua khiến dư luận dậy sóng vì ngữ liệu chưa đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình (cũ và mới). Có thể lý giải bằng các nguyên nhân sau:
Giáo viên (GV) thiếu chuyên môn, nghiệp vụ trong việc trích dẫn nguồn ngữ liệu cho đề kiểm tra. Ví dụ, phần đọc hiểu đề kiểm tra ngữ văn 9 của Sở GD-ĐT An Giang lấy ngữ liệu từ truyện Hai con chó trên website của Trường mầm non Gia Quất (Long Biên, Hà Nội). Hoặc đề kiểm tra của một trường THPT ở TP.HCM cho ngữ liệu là 70 câu thơ trích truyện thơ Vượt biển của dân tộc Tày - Nùng và yêu cầu học sinh (HS) làm cả phần đọc hiểu và viết (90 phút).
Ngữ liệu là một trong những yếu tố quan trọng của đề kiểm tra ngữ văn
ĐÀO NGỌC THẠCH
Chưa bàn đến nội dung ngữ liệu hay dở, chỉ việc lấy một câu chuyện của bậc mầm non cho HS THCS (15 tuổi) làm bài là chưa ổn. Cùng với đó, ngữ liệu cho 70 câu thơ, trong khi từ ngữ thơ thì trúc trắc, thiếu vần điệu khiến học sinh khó hiểu, không còn nhiều thời gian làm bài.
Không nhiều GV chịu đầu tư công sức đọc sách, báo để tìm được nguồn ngữ liệu hay. Chính vì vậy có thực tế một số đề kiểm tra từ cấp phòng GD-ĐT cho đến cấp trường giống nhau về ngữ liệu và na ná về câu hỏi là do tình trạng sao chép.
Rất nhiều GV ra đề máy móc, rập khuôn theo kiểu sách dạy văn bản gì thì đề kiểm tra cũng phải ra như vậy. Ví dụ SGK Chân trời sáng tạo minh họa bài thơ Hương Sơn phong cảnh của tác giả Chu Mạnh Trinh thì GV ra thơ trung đại cho HS làm bài kiểm tra. Có trường yêu cầu HS phân tích thơ Nôm của nhà thơ Nguyễn Trãi, Hồ Xuân Hương… HS không làm được bài là chuyện dễ hiểu vì các em không được học văn học sử và một số phạm vi kiến thức có liên quan.
Nếu GV yêu cầu HS phân tích một số bài thơ, đoạn thơ về quê hương đất nước, về tình mẫu tử… có từ ngữ, hình ảnh dễ hiểu thì HS sẽ làm được bài.
Để tránh tình trạng "trăm hoa đua nở", "vàng thau lẫn lộn" như hiện nay, tổ chuyên môn cần biên soạn ngân hàng đề kiểm tra dùng chung. Ngữ liệu đã được chọn lựa, qua phản biện của GV trong tổ thì sẽ đảm bảo các tiêu chí theo quy định. Về lâu dài, các sở GD-ĐT cần huy động GV tham gia biên soạn ngữ liệu và đăng tải trên trang web của ngành để các nhà trường có thêm tài liệu tham khảo chính thống.
Bình luận (0)