'Loạn 12 sứ quân' ra đời khi nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư làm nghề... sửa xe

Loạn 12 sứ quân là tiểu thuyết lịch sử duy nhất trong sự nghiệp sáng tác của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư. Trước đó, ông viết về thể loại địa chí, đã xuất bản bộ sách địa phương chí Giang sơn Việt Nam gồm 3 tập: Non nước Phú Yên, Non nước Khánh Hòa, Non nước Ninh Thuận. Công việc biên khảo lúc bấy giờ đang tiến hành dở dang thì thời cuộc thay đổi, ông không còn đủ điều kiện tiếp tục được nữa.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư đam mê sử Việt bởi: “Việt Nam tuy nhỏ, đất hẹp, ít người, nhưng ý chí quật cường có thể xem là số một” Ảnh: Q.M

Khoảng cuối những năm 1970, do điều kiện kinh tế gia đình eo hẹp, ông đã phải làm nghề sửa xe đạp mưu sinh ở tuổi gần 60. Tranh thủ những lúc không có khách, ông lại nghĩ về việc làm sao để tiếp tục hoàn thành dự định dang dở từng ấp ủ - viết tiểu thuyết lịch sử. Không còn thời gian đi trung tâm lưu trữ hay thư viện, lại thêm hầu hết sách cũ, tư liệu trong nhà cũng đã bán đi lấy tiền mua gạo sống qua ngày, nên “chỉ có cách ngồi nhớ và hệ thống lại những tư liệu trong suốt bao nhiêu năm thu thập, những quyển sách đã đọc như: Đại Việt sử ký toàn thư, Việt sử tân biên, hay những bài báo, sách vở… và ghi chép lại được. Lục lại trong trí nhớ những gì đọc được, đã xem được, đã nghe được, đó là cách để tôi có thể dùng làm sườn mà dựng nên bộ truyện này”, ông nói.

Loạn 12 sứ quân, do đó, được viết trên hộc đồ nghề sửa xe đạp của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư. Ông nói thêm: “Loạn 12 sứ quân là một giai đoạn lịch sử xảy ra cách nay trên một nghìn năm, lại vào thời gian khuyết sử, cho nên khi viết, tôi đã phải cố gắng hết sức để lựa chọn những từ, những chữ thật mộc mạc cho hợp với ngôn ngữ lúc bấy giờ”. Bên cạnh tính chất lịch sử thì những yếu tố văn hóa, phong tục tập quán của các địa phương nơi 12 sứ quân cát cứ cũng được ông lồng ghép vào tác phẩm nhằm sinh động và hấp dẫn hơn, không ngoài mong muốn “để thu hút bạn đọc tiếp cận với sách sử nhiều hơn”.

Tác phẩm được NXB Văn hóa - Văn nghệ TP.HCM tái bản, hiệu đính, chỉnh sửa hoàn thiện ẢNH: Q.M

Loạn 12 sứ quân là bộ tiểu thuyết lịch sử dựa trên một số sự kiện lịch sử đầu thế kỷ X, khi Ngô Quyền xưng vương, lập nền tự chủ đầu tiên cho nước nhà. Thông qua bộ tiểu thuyết, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư khắc họa rõ nét hơn về anh hùng Đinh Bộ Lĩnh - một hiền tài thông minh, cương nghị, có chí lớn.