Luật Đất đai có hiệu lực sớm: Không để gây khó cho người dân, doanh nghiệp

Ngày 30.5, Quốc hội (QH) thảo luận dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh chương trình năm 2024. Chính phủ đề nghị bổ sung dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Đất đai, luật Kinh doanh bất động sản, luật Nhà ở và luật Các tổ chức tín dụng vào chương trình kỳ họp 7 đang diễn ra, để điều chỉnh thời điểm có hiệu lực thi hành sớm, từ 1.8 thay vì 1.1.2025.

Gia Hân

Không để xảy ra vướng mắc

Thảo luận sau đó, nhiều đại biểu (ĐB) bày tỏ băn khoăn khi Chính phủ đề xuất 4 luật nói trên có hiệu lực sớm, nhưng tới nay các văn bản hướng dẫn thi hành các luật này vẫn chưa có, đặc biệt là luật Đất đai.

Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang Ma Thị Thúy dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết chỉ riêng luật Đất đai 2024 tới nay vẫn còn 15 văn bản, gồm 9 nghị định, 1 quyết định của Thủ tướng và 6 thông tư của các bộ, chưa được ban hành.

Theo ĐB Ma Thị Thúy, việc điều chỉnh thời điểm có hiệu lực sẽ dẫn đến tình thế luật mới có hiệu lực nhưng chưa có hướng dẫn, còn luật cũ và các văn bản hướng dẫn luật cũ thì đã hết hiệu lực. Từ đó, bà Thúy đề nghị cần tiếp tục làm rõ tính cấp thiết, khả thi của việc điều chỉnh thời điểm có hiệu lực của luật Đất đai 2024, luật Kinh doanh bất động sản, luật Nhà ở, luật Các tổ chức tín dụng.

ĐB cũng đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng về việc đưa nội dung này vào chương trình kỳ họp 7 và thông qua theo quy trình rút gọn ngay tại kỳ họp. "Đề nghị Chính phủ báo cáo, làm rõ đầy đủ các vấn đề có liên quan và bảo đảm chịu trách nhiệm toàn diện về điều kiện để các luật có thể triển khai thực hiện, không để xảy ra vướng mắc, chậm trễ do thiếu các văn bản hướng dẫn, không gây ra các tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp và người dân", bà Thúy nêu.

Cùng băn khoăn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế QH Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) cho rằng nếu cho luật mới có hiệu lực sớm trong khi chưa có các nghị định, thông tư hướng dẫn sẽ tạo ra khoảng trống pháp luật. "Luật cũ hết hiệu lực nhưng luật mới chưa có hướng dẫn, khi xảy ra kiện tụng, tòa án xử lý như thế nào? Cho nên, chúng ta phải cân nhắc thật kỹ thời điểm có hiệu lực", ông Minh nói.

Dẫn chứng luật Đất đai do Ủy ban Kinh tế QH là cơ quan thẩm tra, ông Minh cho hay từ thời điểm soạn thảo, rất nhiều điều, khoản được giao cho Chính phủ quy định chi tiết. Tuy nhiên, tới nay vẫn còn nhiều nghị định, thông tư hướng dẫn chưa được cơ quan lấy ý kiến nhân dân. "Tôi nghĩ theo tờ trình Chính phủ đề xuất có hiệu lực từ 1.8 là chưa thể làm được", ĐB Cà Mau nói. Ông cũng đề nghị phải ghi rõ tên dự án luật là sửa đổi thời điểm luật có hiệu lực của các luật, tránh hiểu nhầm luật vừa thông qua được vài tháng đã lại phải sửa đổi.

Sẽ rà soát rất kỹ

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long nói xin phép ghi nhận các ý kiến này và báo cáo với Thủ tướng chỉ đạo Bộ TN-MT chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan, trong đó có Bộ Tư pháp rà soát thật kỹ. "Xin QH chấp thuận để đưa vào chương trình. Anh em các bộ, các ngành và Chính phủ sẽ bắt tay vào soạn thảo ngay từ bây giờ và chúng ta sẽ cùng nhau rà soát rất kỹ để bảo đảm chất lượng, chính xác và không gây khó khăn. Tôi cho rằng QH cho hiệu lực sớm hơn sẽ đóng góp rất tốt vào phát triển KT-XH và gỡ các khó khăn vướng mắc cho đất nước", ông Long nhấn mạnh.

Gia Hân

Kết lại phiên thảo luận, Phó chủ tịch QH Nguyễn Khắc Định cho biết nội dung liên quan việc sửa đổi thời điểm hiệu lực các luật Đất đai, Kinh doanh bất động sản, Nhà ở, Các tổ chức tín dụng đã được UBTVQH, các ủy ban QH thảo luận rất kỹ. Chủ tịch QH và Thủ tướng cũng trực tiếp thảo luận với nhau. Theo ông, luật cần phải có văn bản hướng dẫn, quy định chi tiết để thi hành. Tuy nhiên, không phải cả luật đó phải có văn bản chi tiết mới thực hiện được mà có nhiều quy định trong luật có thể thực hiện được ngay khi luật có hiệu lực.

Phó chủ tịch QH cũng cho biết Thủ tướng vừa qua đã có công điện, công văn chỉ đạo các địa phương khẩn trương chuẩn bị để triển khai thực hiện luật từ 1.8 khi QH thông qua đề xuất này. "Với tinh thần như vậy, xin phép QH cho ghi vào chương trình, còn QH cho hay không cho là khi thảo luận nội dung cụ thể các điều khoản này. Nếu như đáp ứng các điều kiện QH sẽ biểu quyết, còn không thì thôi", ông Định nói.