Lực lượng Houthi của Yemen là ai?

Houthi là ai?

Phong trào Houthi, còn được gọi là Ansarallah (Những người ủng hộ Chúa), là một bên trong cuộc nội chiến Yemen đã nổ ra gần một thập niên.

Houthi nổi lên vào những năm 1990, khi ông Hussein al-Houthi phát động phong trào phục hưng tôn giáo mang tên “Thanh niên có đức tin” cho một nhánh nhỏ của Hồi giáo Shia có tên là Zaidi.

Người Zaidi cai trị Yemen trong nhiều năm nhưng bị gạt ra ngoài lề khi chế độ Sunni lên nắm quyền sau cuộc nội chiến năm 1962. Phong trào Al-Houthi đại diện cho người Zaidi và chống lại chủ nghĩa Sunni cực đoan, đặc biệt là các ý tưởng Wahhabi từ Ả Rập Xê Út.

Houthi giành quyền lực ra sao?

EPA

Ali Abdullah Saleh, tổng thống đầu tiên của Yemen sau khi thống nhất hai miền bắc và nam năm 1990, ban đầu ủng hộ phong trào Al-Houthi. Nhưng tiếng tăm ngày càng tăng của phong trào trở thành mối đe dọa đối với ông Saleh.

Mọi chuyện lên đến đỉnh điểm vào năm 2003, khi ông Saleh ủng hộ việc Mỹ đưa quân đến Iraq, điều mà nhiều người Yemen phản đối.

Ông al-Houthi nhân cơ hội này đã tổ chức các cuộc biểu tình chống chính phủ rầm rộ. Sau nhiều tháng hỗn loạn, ông bị lực lượng chính phủ Yemen tiêu diệt vào tháng 9.2004. Tuy nhiên phong trào của ông vẫn tồn tại, và cánh vũ trang ngày càng lớn mạnh.

Sau phong trào Mùa xuân Ả Rập vào năm 2011, Houthi đã nắm quyền kiểm soát tỉnh Saada phía bắc và kêu gọi chấm dứt chế độ Saleh.

Houthi có kiểm soát Yemen không?

Lực lượng Houthi vào năm 2014 tiến hành tấn công, kiểm soát nhiều khu vực ở Sanaa (thủ đô của Yemen) và tấn công dinh tổng thống vào đầu năm 2015.

Được chính quyền Yemen cầu cứu, Ả Rập Xê Út đã phát động cuộc chiến chống Houthi vào tháng 3.2015. Lệnh ngừng bắn cuối cùng được ký kết vào năm 2022.

Kể từ khi ngừng bắn, người Houthi đã củng cố quyền kiểm soát của họ đối với hầu hết miền bắc Yemen. Họ cũng đã tìm kiếm một thỏa thuận với Ả Rập Xê Út để chấm dứt xung đột lâu dài.

Đồng minh của Houthi là ai?

Lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn. Iran bắt đầu tăng cường viện trợ cho nhóm này vào năm 2014 khi cuộc nội chiến leo thang và sự cạnh tranh giữa Iran và Ả Rập Xê Út ngày càng tăng.

Theo báo cáo năm 2021 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Iran đã cung cấp cho nhóm này vũ khí và công nghệ, cùng nhiều thứ khác như thủy lôi, tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình cũng như máy bay không người lái (UAV).

Lực lượng Houthi là một phần của “Trục kháng chiến” của Iran - một liên minh dân quân khu vực chống Israel và phương Tây do Iran lãnh đạo.

Cùng với Hamas ở Gaza và Hezbollah ở Li Băng, Houthi là một trong ba lực lượng dân quân nổi bật được Iran hậu thuẫn đã tiến hành các cuộc tấn công vào Israel trong những tuần gần đây.

Lực lượng Houthi mạnh đến mức nào?

Mỹ đang theo dõi những cải tiến không ngừng về tầm bắn, độ chính xác và khả năng sát thương của tên lửa sản xuất nội địa của Houthi.

Theo CNN, ban đầu, vũ khí do Houthi sản xuất phần lớn được lắp ráp từ các linh kiện của Iran được buôn lậu vào Yemen. Houthi sau đó đã tiến hành sửa đổi nâng cấp để tạo nên những cải tiến tổng thể lớn.

Mặc dù Houthi có thể chưa gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho Israel nhưng công nghệ của họ có thể tàn phá biển Đỏ. Họ đã sử dụng UAV và tên lửa chống hạm để nhắm vào các tàu thương mại, khiến tàu chiến Mỹ và một số nước khác phải đến ứng cứu khẩn cấp.