Mập mờ lãi suất gói 30.000 tỉ

Tại sao quá nhiều người bị nhầm lẫn, quá nhiều người bất ngờ khi chính họ giữ trong tay hợp đồng vay vốn? Tại sao chỉ đến khi ngân hàng (NH) cho vay gửi thông báo chuẩn bị điều chỉnh lãi suất theo thị trường, người vay mới biết sự thật?

Nhiều ý kiến cho rằng, người vay đã không đọc kỹ hợp đồng, rồi thì môi giới bán nhà đã mập mờ để đánh lừa khách hàng mua nhà... Nhưng nếu cầm trong tay “hợp đồng tín dụng đồng VN” - áp dụng với cho vay mua nhà ở xã hội và nhà ở thương mại của NH Ngoại thương VN sẽ thấy sự mập mờ xuất phát đầu tiên từ chính các NH. Cụ thể, trong cả hợp đồng dài 6 trang, không có một dòng nào ghi rằng “khoản giải ngân sau thời điểm 1.6.2016 sẽ áp dụng mức lãi suất cho vay thông thường theo thỏa thuận giữa NH và khách hàng” như tinh thần Thông tư 11/2013/NHNN.

Về lãi vay, hợp đồng đưa ra 3 lựa chọn cho khách hàng thì cả 3 lựa chọn đều ghi chung chung: “Thả nổi theo thông báo của NHNN về lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở theo Thông tư 11/2013 và Thông tư 32/2015”. Đáng nói là dù đưa ra 3 lựa chọn nhưng theo nhiều khách hàng, phía nhà băng đã chọn thay họ bằng cách “tích” sẵn vào lựa chọn đầu tiên. Ở lựa chọn này có mở ngoặc “áp dụng không vượt quá thời điểm 1.6.2031”. Với sự thể hiện mập mờ này, hầu hết người vay đều cho rằng họ được hưởng lãi suất ưu đãi vay tới 1.6.2031 chứ không chỉ đối với các khoản vay giải ngân trước 1.6.2016. Cũng chính sự thiếu rõ ràng trong hợp đồng vay đã tạo cơ sở để các nhân viên tín dụng, các môi giới nhà đất "bẫy" khách hàng rằng họ sẽ được ưu đãi lãi suất suốt thời gian vay để họ dễ dàng ký vào hợp đồng vay vốn.

Các NH có thể biện hộ, họ có ghi trong hợp đồng về Thông tư 11 nhưng tất cả nội dung chỉ gói gọn trong chữ "Thông tư 11" mà không có giải thích gì thêm. Theo khảo sát của chúng tôi với một số khách hàng được vay vốn từ gói 30.000 tỉ đồng, hầu hết đều cho biết, không ai nhận được giải thích gì từ cả NH và chủ đầu tư về việc lãi suất ưu đãi sẽ chấm dứt với các khoản giải ngân từ 1.6.2016. Vì thế họ chạy vạy đủ kiểu, lo hồ sơ giấy tờ đủ kiểu để có thể lọt vào danh sách được vay vốn ưu đãi vì nghĩ rằng được ưu đãi cho đến khi trả xong nợ. "Chẳng ai tốn công sức chạy vạy để được hưởng lãi suất ưu đãi vài năm, thậm chí vài tháng rồi phải trả lãi thị trường mười mấy năm sau đó. Thế này chẳng khác nào đánh lừa dân" - một người bức xúc.

Biểu mẫu này NHNN có biết không? Tại sao không yêu cầu các NH thương mại ghi rõ ràng nội dung của Thông tư 11 cho người vay biết? Một quy định quan trọng như vậy nhưng lại tạo ra sự nhầm lẫn cho hàng trăm, hàng ngàn người vay thì có gì khuất tất bên trong? Những câu hỏi này cần được làm rõ để trả lời cho người dân biết để không ảnh hưởng đến mục đích tốt đẹp của chương trình mà Chính phủ triển khai.