Một ngôi sao sáng mãi không bao giờ tắt

Ngôi sao, ngọn lửa về tri thức, về lý luận

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lý luận vừa kiên định, vừa sáng tạo, rất xuất sắc của Đảng và Nhà nước ta. Ông thường nhắc các cộng sự của mình ghi nhớ lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có lý luận cách mạng thì không thể có phong trào cách mạng. Chỉ Đảng nào có lý luận tiên phong hướng dẫn thì Đảng đó mới làm tròn được vai trò là người chiến sĩ tiên phong".

ANH SƠN

Cho đến những ngày gần đây, khi sức khỏe giảm sút rõ rệt, thể lực yếu dần nhưng trí tuệ, tâm huyết, hoài bão của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn vẹn nguyên, vẫn rực sáng. Ông trao đổi, căn dặn các vị lãnh đạo cấp cao rằng đến năm 2025, trên cơ sở tổng kết 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 50 năm thống nhất đất nước, cần hoàn thiện một cách cơ bản hệ thống lý luận về đường lối đổi mới của chúng ta. Ông cũng mong muốn đến năm 2045, khi Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao thì chúng ta sẽ có một hệ thống lý luận hoàn chỉnh, khoa học và hiện đại về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.

Đậu Tiến Đạt

Năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có bài viết quan trọng Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Sau khi đánh giá tổng quát về tình hình thế giới và trong nước, đề cập vấn đề văn hóa và con người, ông viết: "Chúng ta cần một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người, chứ không phải vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên phẩm giá con người. Chúng ta cần sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, chứ không phải gia tăng khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội. Chúng ta cần một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, chứ không phải cạnh tranh bất công, "cá lớn nuốt cá bé" vì lợi ích vị kỷ của một số ít cá nhân và các phe nhóm".

Tổng Bí thư cũng viết: "Và chúng ta cần một hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân, chứ không phải chỉ cho một thiểu số giàu có. Phải chăng những mong ước tốt đẹp đó chính là những giá trị đích thực của chủ nghĩa xã hội và cũng chính là mục tiêu, là con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn và đang kiên định, kiên trì theo đuổi".

Con người văn hóa, giản dị sâu sắc trong mỗi suy nghĩ, việc làm

Trong thực tiễn, trong đời sống hằng ngày của bản thân và gia đình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn nêu tấm gương học hỏi, rèn luyện, thực hành, đi trước, làm trước và luôn làm đúng. Cô giáo cao niên Đặng Thị Phúc vẫn nhớ mãi cậu học trò lớp 4 Nguyễn Phú Trọng năm nào: "Em ấy chỉ mặc mỗi bộ quần áo nâu, đi chân đất, không kể đông hay hè, vì nhà em nghèo khó". Sau đó, ông thường xuyên sắp xếp thời gian về thăm trường cấp 2, cấp 3 Nguyễn Gia Thiều và các thầy cô, có người còn đứng lớp, có người đã nghỉ hưu. Cô Phúc kể: "Nhớ một lần gần đây, dù đã giữ cương vị rất cao, em vẫn tìm về thăm gia đình tôi. Hôm đó, tôi đang chuẩn bị cơm chiều ở một nhà thuê tạm nhỏ bé, do nhà tôi đang xây dựng, đường vào cũng quanh co lắm, vậy mà em vẫn lặn lội tìm được".

Ngọc Thắng

Sinh thời, ông Dương Đức Quảng (Giám đốc Trung tâm Thông tin báo chí, Văn phòng Chính phủ), người bạn cùng lớp Tổng Bí thư, kể lại: "Khi đã giữ cương vị công tác rất cao, anh Trọng vẫn tham dự gần như đều đặn các cuộc gặp mặt cựu sinh viên ngữ văn khóa 8 với các thầy cô từng dạy dỗ. Có lần, anh nói chân thành: "Khi đã đến đây, xin được để mọi chức tước ở bên ngoài căn phòng này"".

PGS-TS Nguyễn Ngọc Thiện, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Diễn đàn văn học Việt Nam, bạn cùng lớp với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhớ lại mỗi kỳ họp lớp, ông thường đến dự bằng xe máy lúc còn trẻ, sau này thì nhờ bảo vệ chở bằng xe máy. Những năm gần đây, sức khỏe giảm sút, và cũng theo quy định bảo vệ, ông đến bằng xe ô tô, nhưng để ngoài xa, đi bộ vào. Tổng Bí thư vẫn thưa với các thầy, các cô rằng: "Em đến đây mãi mãi là học trò của các thầy, các cô. Tôi đến đây mãi mãi là bạn học của các bạn, các anh các chị. Mong chúng ta luôn giữ được tình cảm thầy trò, bè bạn như những ngày xa xưa, thời còn nhiều gian khổ, thiếu thốn".

Nhiều bạn bè của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng có chung nhận xét: Tổng Bí thư cùng vợ và các con đều sống giản dị, chan hòa, chân thành với mọi người. Họ làm lễ cưới cho con gái, con trai khi ông đã ở cương vị lãnh đạo cấp cao, gia đình và họ hàng đôi bên bàn bạc chỉ làm hẹp, làm giản dị, tiết kiệm, tiệc trà, hoa quả, bánh ngọt, không cỗ bàn linh đình. Chỉ sau đám cưới của các con, ông bà mới gửi thiếp báo hỉ tới một số ít bạn bè, đồng chí, họ tộc.

Lò lửa rực cháy chống tham nhũng

Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày 26.6.2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: "Phải ngăn ngừa tận gốc những sai phạm, khuyết điểm một cách căn cơ, bài bản bằng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nói một cách hình ảnh là phải "nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế"". Tổng Bí thư luôn ghi nhớ, luôn nhắc nhở mọi người lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Tham nhũng là hành vi "ăn cắp của công làm của tư"; tham ô, tham nhũng là "giặc nội xâm", tham nhũng, tiêu cực là "khuyết tật bẩm sinh" của quyền lực.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh tham nhũng tiền bạc, tài sản thì có thể thu hồi được, nhưng "nếu suy thoái về đạo đức, tư tưởng là mất tất cả". Vì lẽ đó, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải tập trung đánh vào gốc rễ của nó, đó là những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Tổng Bí thư khẳng định: "Đây là công cuộc quan trọng, to lớn, lâu dài, phải trở thành xu thế không thể đảo ngược".

Tổng Bí thư thường nói với các đồng chí bên cạnh mình: sinh thời, Bác Hồ rất nghiêm minh, kiên quyết khi xem xét và xử lý cán bộ tham nhũng, tiêu cực, sống xa hoa, lãng phí. Việc xử lý nhiều cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao, rất cao như vừa qua là điều không ai mong muốn, thậm chí rất đau xót, nhưng không thể khác, phải làm kiên quyết, kiên trì vì sự nghiệp chung, vì sự nghiêm minh của kỷ luật Đảng, thượng tôn pháp luật Nhà nước, đáp ứng lòng mong mỏi, niềm tin của nhân dân, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì sự tồn vong của chế độ. Tổng Bí thư nhắc lại câu ca dân gian: "Cấp trên ở chẳng chính ngôi/Cho nên cấp dưới chúng tôi hỗn hào".

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết khi đọc bản kê khai tài sản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, có thể thấy mức lương của ông không cao, tiền tiết kiệm và tài sản không có gì đáng kể. Ngoài căn nhà công vụ theo quy định của Đảng và Nhà nước, ông chỉ có hơn 300 m2 đất ở quê nhà do ông bà tổ tiên để lại.

Lúc sinh thời, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu nhận xét: "Anh Trọng là nhà lý luận sắc bén của Đảng ta. Anh là người cộng sản chân chính, chí tình, chí nghĩa. Tính cách thì nhân hậu, nhưng quyết liệt, không khoan nhượng trong công cuộc chỉnh đốn Đảng để Đảng ta ngày càng trong sạch hơn, xứng đáng là công bộc, là đầy tớ trung thành của nhân dân".

Giáo sư Zachary Abuza, một học giả người Mỹ, nhận xét: "Kể từ tháng 12.2016, thời điểm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động công cuộc phòng, chống tham nhũng, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam vẫn tiếp tục ở mức mạnh và ổn định. Hiện nay, so với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài".

Ngọn lửa ấy, ngôi sao ấy sáng mãi, cháy mãi

Khi Tổng Bí thư ra đi, có nhiều người nhắc tới những lời ông từng nói, vừa để nhớ ông, cũng là để nhắc mình. Ông thường nói: "Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, tất cả vì sự nghiệp chung, đó mới là người cộng sản chân chính". Tổng Bí thư cũng nhắc lại lời bình của nhà văn Nguyễn Đình Thi trong phim Hồ Chí Minh - Chân dung một con người (Bông sen Vàng LHP 1990): "Trên ngực áo này không một tấm huân chương. Và dưới làn áo mỏng này có một trái tim", sâu sắc lắm, thấm thía lắm!". Khi còn học ở trường đại học, tới lúc làm nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Liên Xô, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ghi nhớ lời nhân vật Pavel Korchagin trong Thép đã tôi thế đấy: "Ta có thể tự hào rằng, tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời - sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân".

Giờ đây, khi nhìn lại cuộc đời ông, có thể thấy Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người cộng sản chân chính, người học trò rất xuất sắc, gương mẫu, trung thành, tiêu biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà lãnh đạo xuất sắc, gương mẫu lớp trước của Đảng ta, nhân dân ta. Chúng tôi - những cán bộ, đảng viên, quần chúng, tất cả những người Việt Nam ở trong, ngoài nước và bạn bè quốc tế xin vĩnh biệt ông, tự hào về ông, biết ơn ông!

Ông là ngọn lửa ấm áp, bỏng cháy, là ngôi sao sáng chói, sáng mãi không bao giờ tắt!

Cánh chim cống hiến không mệt mỏi

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - một trái tim lớn đã ngừng đập. Trong những ngày qua, dù đã có những tin tức về sức khỏe của Tổng Bí thư trước đó, nhưng với chúng tôi sự ra đi của Tổng Bí thư cuối cùng vẫn là đột ngột. Sự ra đi của Tổng Bí thư là tổn thất rất lớn của Đảng. Chúng tôi vẫn hằng mong Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sống lâu hơn nữa để tiếp tục phục vụ cống hiến cho Đảng, cho nhân dân.

T.H

Tôi là cựu sinh viên khoa Văn (Đại học Tổng hợp Hà Nội), tôi kém Tổng Bí thư 10 tuổi và học sau Tổng Bí thư 10 khóa. Lâu nay bạn bè đồng môn khoa Văn vẫn tự hào vì có một người anh lớn, một đồng môn trưởng thành, giữ cương vị người đứng đầu của Đảng và Nhà nước. Tổng Bí thư là một cánh chim cống hiến không mệt mỏi, hoạt động trong Ban chấp hành T.Ư suốt 3 thập niên. Người Việt Nam chúng ta dường như đã quen với việc Tổng Bí thư vẫn đang làm việc trong Ban chấp hành T.Ư, thành thử, sự ra đi của Tổng Bí thư mặc dù biết trước nhưng vẫn cảm thấy đột ngột, trống vắng. Chúng ta đã mất đi một nhà lý luận, một người hoạt động thực tiễn trưởng thành cả trong lĩnh vực khoa học, cũng như các hoạt động chỉ đạo thực tiễn của đời sống xã hội.

Điều ấn tượng nhất với tôi chính là những quyết sách, chỉ đạo của Tổng Bí thư dường như không có bất cứ một lời lẽ đao to, búa lớn nào. Tất cả những ý tưởng, chỉ đạo đều được chuyển hóa dưới dạng giản dị, gần gũi. Ông thường hay trích dẫn văn thơ, hay nói nôm như con người Việt Nam bình thường, thành ra những ý tưởng cao siêu, những chiến lược phát triển của Đảng cũng như của đất nước trong giai đoạn vừa qua hay tầm nhìn trong giai đoạn tới đây đều được chuyển tải rất bình dị, dễ hiểu. Điều đó trên thực tế đã làm cho Tổng Bí thư rất gần gũi với mỗi người Việt Nam chúng ta, dẫu là người miền Nam hay miền Bắc, dẫu là người có lý luận hay hoạt động thực tiễn.

Thêm nữa, gần đây Tổng Bí thư có một câu nói rất giản dị: "Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Đó là sự tổng kết tình hình thực tiễn xuất sắc, đó là cách nhìn khách quan về sự chuyển mình của đất nước.

Chúng tôi rất kỳ vọng tới đây chúng ta sẽ chuyển hóa được phong cách giản dị, sự gần dân trong tất cả các lĩnh vực, kể cả lĩnh vực ngoại giao. Trong bối cảnh tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp khó lường, chúng tôi nghĩ rằng mang được phong cách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vận dụng hoàn toàn có khả năng thích ứng để đất nước của chúng ta tiếp tục cất cánh.

PGS-TS Trịnh Hòa Bình, chuyên gia xã hội học

Thu Hằng (ghi)

Tổng Bí thư đã tiếp thêm sức mạnh để quyết tâm xây dựng đất nước văn minh, hiện đại

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng còn thiếu 1 năm nữa là trọn vẹn 3 khóa giữ cương vị người đứng đầu Đảng ta. Với trọng trách người đứng đầu, Tổng Bí thư đã hết sức chăm lo xây dựng chỉnh đốn Đảng, làm sao Đảng ta phải trong sạch vững mạnh, xứng đáng là lực lượng cầm quyền như Hiến pháp đã quy định.

Ấn tượng sâu sắc nhất trong chúng tôi là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rất gần gũi với nhân dân. Tôi là một cử tri của Hà Nội, được nhiều dịp lắng nghe, bày tỏ ý kiến trong những lần Tổng Bí thư đi tiếp xúc cử tri cùng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hà Nội. Tổng Bí thư rất lắng nghe ý kiến của mọi cử tri, từ lão thành cách mạng, cựu chiến binh, đến người lao động... Tất cả các ý kiến đều được Tổng Bí thư hoan nghênh, ghi nhận, tiếp thu và giải quyết một cách khách quan, phù hợp.

Qua những việc làm trong thực tiễn, chúng tôi luôn cảm nhận ở Tổng Bí thư là một vị lãnh đạo khiêm tốn, giản dị và chân thành với tấm lòng nhân văn, vị tha. Tổng Bí thư là người bám sát thực tiễn chủ nghĩa xã hội, công tác xây dựng Đảng rất sắc và sát. Người đã tận tâm, tận lực, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân và sự nghiệp xây dựng Đảng, có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tổng Bí thư đã nỗ lực làm việc đến những ngày cuối của cuộc đời chiến sĩ cộng sản tài năng, trong sáng, mẫu mực. Dù đã đi xa, nhưng Tổng Bí thư đã tiếp thêm sức mạnh, để Đảng, Nhà nước và nhân dân quyết tâm xây dựng đất nước ngày càng văn minh, hiện đại.

Đại tá Trịnh Thanh Phi, Cựu chiến binh P.Cửa Đông, Q.Hoàn Kiếm (Hà Nội)

Thu Hằng (ghi)

Góp phần đặc biệt lấy lại niềm tin của nhân dân với Đảng

Tôi gặp gỡ và quen anh Trọng (cách gọi thân mật Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng của mấy anh em chúng tôi) từ những năm 1980. Sau này, khi anh đảm đương vị trí cao hơn, dù không gặp nhưng tôi vẫn quý mến bởi anh là người hiền lành, sống mực thước, giản dị. Đặc biệt, anh Trọng có một gia đình rất nền nếp, mực thước. Hàng chục năm qua, anh làm việc với tâm huyết của một người cộng sản không vụ lợi, không hình thức. Ngày xưa anh đã vậy, bây giờ cũng vẫn thế, trước sau như một.

Trên cương vị Tổng Bí thư, anh để lại dấu ấn khi khởi xướng công cuộc phòng, chống tham nhũng. Nhân dân, cán bộ, đảng viên yêu quý và kính trọng Tổng Bí thư bởi anh kiên quyết chống tham nhũng, tiêu cực. Với những kết quả đạt được trong cuộc chiến phòng, chống tham nhũng do Tổng Bí thư khởi xướng đã góp phần đặc biệt lấy lại được niềm tin của nhân dân với Đảng.

Khi nghe tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần, cá nhân tôi thực sự rất buồn và thương tiếc. Tôi tin không phải riêng tôi mà nhiều người đều cảm phục và kính trọng một con người chính trực, vì Đảng, vì dân; giản dị, sống gần gũi, chan hòa với đồng nghiệp, nhân dân; trung thực, thẳng thắn, không hô hào suông, không chạy theo hình thức…

PGS-TS Nguyễn Văn Dững, nguyên Trưởng khoa Báo chí, Học viện Báo chí tuyên truyền

Thu Hằng (ghi)