Một nhóm nghiên cứu dự báo TP.HCM sẽ hứng làn sóng dịch Covid-19 mới trong 3 tháng tới

Nghiên cứu của nghiên cứu sinh Ngô Hoàng Anh và TS Romain Ragonnet dưới sự theo dõi của Đơn vị mô hình hóa dịch tễ tại Đại học Monash (Úc) vừa có phân tích và đưa ra dự báo tình hình dịch bệnh Covid-19 tại TP.HCM. TS.BS Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Quốc gia, Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock Việt Nam, là người đóng vai trò làm đầu mối dữ liệu và tư vấn về các kịch bản chính sách cho nghiên cứu này.

Chính phủ, Bộ Y tế, TP.HCM đã có chính sách tiêm mũi 3 cho nhóm người ưu tiên từ tháng 11.2021

duy tính

Dự báo nhiều khả năng có ít nhất một làn sóng dịch mới

Nhóm nghiên cứu sử dụng ba dữ liệu: số ca dương tính Covid-19 hằng ngày được Sở Y tế TP.HCM cung cấp (bao gồm các ca dương khẳng định bằng xét nghiệm RT-PCR và các ca dương tính nghi ngờ do test nhanh); số giường bệnh nhân nặng đang được dùng; số ca tử vong hằng ngày. Dữ liệu được thu thập từ ngày 25.5.2021 đến ngày 1.12.2021. Từ những dữ liệu này, nhóm nghiên cứu đã có được kết quả hiệu chỉnh rất tốt, trùng khớp hoàn toàn với diễn biến tại TP.HCM trong thời gian vừa qua.

Nhóm nghiên cứu dự báo, từ thời điểm hiện nay đến cuối tháng 3.2022, nhiều khả năng sẽ có ít nhất một làn sóng dịch mới diễn ra. Độ lớn của làn sóng dịch này phụ thuộc hoàn toàn vào việc thực thi biện pháp phòng chống dịch của TP.HCM.

Với các kịch bản chính sách trong báo cáo dự báo này, nhóm nghiên cứu cho dự báo, từ 1.12.2021 đến 30.6.2022, số ca nhiễm SARS-CoV-2 ghi nhận được sẽ dao động từ 700.000 - 1,2 triệu ca; số ca tử vong do Covid-19 dao động từ khoảng 11.500 - 26.000; số giường hồi sức cấp cứu (bao gồm các giường ECMO, thở máy xâm lấn và không xâm lấn) cần phải chuẩn bị ít nhất là 1.700 giường.

Theo nhóm nghiên cứu, hiện vẫn chưa đủ bằng chứng khoa học về độc lực và hiệu quả của vắc xin hiện có với biến thể Omicron nên các ước tính trên chỉ dựa vào giả định tạm thời. Tuy nhiên nếu điều đó xảy ra, hệ thống y tế của TP.HCM sẽ chịu áp lực rất lớn, cùng với đó là số ca tử vong sẽ tăng gấp 1,5 đến 2 lần. Và biến thể Omicron, trong tình huống giả sử đặt ra là nếu có, thì sẽ bắt đầu bùng phát từ ngày 1.1.2022.

Khuyến nghị tiêm vắc xin mũi 3, 5K...

Từ những dự báo trên, nhóm nghiên cứu khuyến nghị biện pháp phòng chống dịch hữu hiệu và khả thi nhất là nhanh chóng tiêm chủng bổ sung mũi 3 sau 6 tháng; đặc biệt là đối với nhóm có nguy cơ cao, bao gồm nhân viên y tế, người cao tuổi và người có bệnh nền, người tiêm các loại vắc xin có hiệu quả chưa cao. Có thể xem xét tiêm mũi 3 sau 3 tháng nếu nguồn vắc xin cho phép.

Tiếp đến là hạn chế tụ tập đông người, đặc biệt là trong phòng kín, và di chuyển không cần thiết, đặc biệt là trong dịp Giáng sinh và năm mới.

Quan trọng nhất là điều phối mềm dẻo, nhịp nhàng, tuyệt đối tránh rối loạn.

Với biến thể Omicron, nhóm giả định rằng tỉ suất tiếp xúc (thể hiện cho khả năng lây truyền) cao hơn gấp 5 lần, trong khi tỉ lệ tử vong là tương đương với biến thể Vũ Hán. 'Chúng tôi chưa đưa vào giả định rằng biến thể này, với số lượng đột biến cao bất thường như vậy, sẽ có khả năng lẩn trốn hệ miễn dịch của cơ thể. Đã có những kết quả bước đầu cho thấy hiệu quả của hai liều vắc xin Pfizer - BioNtech hay vắc xin AstraZeneca thấp hơn đáng kể với biến thể này, và nếu điều này thực sự xảy ra, tình hình sẽ xấu hơn. Kết quả của mô hình chỉ có thể tính đến yếu tố tăng khả năng lây nhiễm của biến thể này và có thể thay đổi khi chúng ta biết nhiều hơn về những yếu tố khác của nó', nhóm nghiên cứu cho biết.

Ngành y tế và chuyên gia nói gì?

Đặt vấn đề về dự báo của nhóm nghiên cứu trên, một lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM cho biết chưa có ý kiến với dự báo trên.

Một chuyên gia dịch tễ tại TP.HCM, ông cho biết đã đọc được dự báo trên. Nhưng theo chuyên gia này, cần trình bày rõ phương pháp khoa học, bởi dự báo không bao giờ đúng mà chỉ là phương tiện. 'Nếu theo tình huống này thì sẽ tốt hơn hay xấu hơn và cách giải quyết tình hướng như thế nào? Có nên đóng cửa lại hay không và đóng cửa vào thời gian nào ? Nếu nói tình hình chung chung thì các kịch bản khác nhau, kịch bản nào nói đúng thì cũng đúng mà nói sai thì cũng sai. Mỗi người (nhà khoa học - PV) đều có sơ đồ dự báo và thảo luận nội bộ để định hướng. Nếu công bố thì phải có phương pháp rõ ràng', chuyên gia nói trên chia sẻ thêm.

"TP.HCM có xảy ra đợt dịch Covid-19 trong 6 tháng đầu năm 2022 không? Có hay không có là phụ thuộc vào can thiệp của TP.HCM. Nếu can thiệp thì TP.HCM sẽ tránh được đợt dịch và như vậy dự báo đó đúng. Câu hỏi đặt ra, vậy có kiến nghị đóng cửa không? Nếu kiến nghị đóng cửa sẽ hết dịch thì dự báo đúng. Phải có kiến nghị cụ thể, nếu nói chung chung có đợt dịch thì có thể đúng và có thể không đúng, phải có kiến nghị mới nói đúng hay sai. Phải nói cụ thể phương pháp, đưa ra rõ ràng tham số cụ thể thì lúc đó mới đánh giá được. Còn nói tình huống thì chắc chắn sẽ nằm một trong nhiều tình huống. Và các tình huống đưa ra không có ý nghĩa nhiều, quan trọng là cách hành động của TP.HCM”, chuyên gia phân tích và khẳng định: "Nghiên cứu trên có phần khoa học nhưng để đặt vấn đề tin tưởng hay không thì chưa đủ thông tin".