Muỗi truyền vi rút gây bệnh não nhỏ

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh do vi rút zika ghi nhận ca đầu tiên vào năm 1947, tại khu rừng Zika của Uganda. Bệnh thường có biểu hiện sốt, nổi mẩn và một số triệu chứng khác như đau cơ, nhức đầu, đau mắt. Phương thức lây truyền chủ yếu của vi rút zika là qua muỗi Aedes (loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết). Vi rút này cũng có thể lây truyền qua đường máu, từ mẹ sang con khi sinh nở; lây qua đường tình dục, tuy nhiên sự ghi nhận là rất hiếm.

Sau khi được phát hiện lần đầu tiên, zika tiếp tục ghi nhận ở Nigeria vào năm 1954 và trở thành chủng vi rút lưu hành ở nhiều nước khu vực châu Phi. Tại châu Á, năm 2013, Thái Lan cũng đã ghi nhận một số trường hợp mắc bệnh do vi rút zika ở một số địa phương.

Trong năm 2015, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh do vi rút zika tại một số quốc gia khu vực châu Mỹ, châu Phi như: Guatemala, El Salvador, Venezuela, Senegal, Honduras, Panama, Brazil. Hầu hết các trường hợp có biểu hiện triệu chứng nhẹ và vừa, các trường hợp đều có khả năng hồi phục, chưa ghi nhận tử vong. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ WHO, dịch tễ học liên quan đến bệnh do vi rút zika tại Brazil gần đây đã dấy lên sự quan tâm của các quốc gia trên thế giới về ảnh hưởng của vi rút này đối với thai nhi. Theo đó, cuối tháng 12.2015, Bộ Y tế Brazil thông báo nước này ghi nhận 2.782 trường hợp nghi ngờ mắc chứng não nhỏ (tăng gấp khoảng 10 lần số trường hợp mắc chứng não nhỏ tại nước này so với các năm trước đó), trong đó có 40 trường hợp tử vong. Trong các trường hợp mắc chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh, một số trường hợp xét nghiệm dương tính với vi rút zika. WHO đang phối hợp với Bộ Y tế Brazil điều tra và đánh giá mối liên quan giữa vi rút này và bệnh não nhỏ.

“Tại VN chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm vi rút zika, nhưng nước ta có sự lưu hành của loại muỗi Aedes, là muỗi truyền vi rút zika. Vi rút này đã ghi nhận tại một số nước trong khu vực Đông Nam Á - nơi có sự giao lưu du lịch, thương mại, lao động rất lớn nên nguy cơ chúng có thể xâm nhập và lan truyền tại nước ta”, ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng lo ngại. Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với WHO theo dõi sát diễn biến và các nguy cơ cũng như tăng cường các biện pháp giám sát, phòng chống dịch bệnh ở VN.

Bệnh do vi rút zika chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh. Để chủ động phòng chống bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp: đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; hằng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy và loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng; ngủ màn, mặc quần áo kín phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi để phòng, chống dịch. Khi bị sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị.