Nam Phi nói bắt Tổng thống Putin đồng nghĩa tuyên chiến với Nga

Tuyên bố được Tổng thống Cyril Ramaphosa đưa ra trong một văn bản gửi lên tòa án được công bố ngày 18.7, trong bối cảnh Nam Phi gặp khó xử trong việc tiếp đón Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo AFP.

REUTERS

Ông Putin đã được mời dự hội nghị thượng đỉnh khối BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) vào tháng 8 tại Nam Phi nhưng đang là mục tiêu bắt giữ của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC), trong đó Nam Phi là một thành viên và có nghĩa vụ thi hành mệnh lệnh. Ông Putin bị ICC đòi truy bắt vì cáo buộc liên quan cuộc xung đột tại Ukraine. Nga đã lên án lệnh này.

Đảng Liên minh Dân chủ (DA), đảng đối lập chính tại Nam Phi, đang tìm cách buộc chính quyền tuân thủ mệnh lệnh của ICC nếu Tổng thống Putin đặt chân đến nước này.

Theo văn bản được đóng dấu mật, ký hồi tháng 6 và được công bố ngày 18.7, Tổng thống Ramaphosa cho rằng đề nghị của DA là "vô trách nhiệm" và khiến an ninh quốc gia gặp rủi ro. "Nga đã làm rõ rằng bắt giữ tổng thống đương nhiệm sẽ là lời tuyên bố chiến tranh. Việc mạo hiểm lao vào chiến tranh với Nga không nhất quán với hiến pháp của chúng ta", nhà lãnh đạo viết và tuyên bố sẵn sàng làm trái nghĩa vụ để bảo vệ đất nước.

Tổng thống Ramaphosa nói việc bắt giữ sẽ gây tổn hại sứ mệnh hòa bình do Nam Phi dẫn đầu nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine và khép lại tất cả những giải pháp ôn hòa. Hồi tháng 6, ông Ramaphosa dẫn đầu phái đoàn lãnh đạo 7 nước châu Phi đến Ukraine và Nga để đối thoại.

Nhà lãnh đạo cho hay Nam Phi đang xin ICC cấp quyền miễn trừ dựa trên lý lẽ rằng việc bắt giữ có thể đe dọa an ninh, hòa bình và trật tự đất nước.

Ông John Steenhuisen, lãnh đạo DA, đã mỉa mai những quan điểm của Tổng thống Ramaphosa và tuyên bố: "Khi những quyết định chính sách đối ngoại có năng lực làm tổn hại danh tiếng quốc tế của Nam Phi và tiêu hao nền kinh tế, điều quan trọng là chính phủ phải tuân thủ nghĩa vụ công khai và minh bạch".

Phó tổng thống Nam Phi Paul Mashatile gần đây cho hay chính quyền đã cố gắng thuyết phục Tổng thống Putin không đến dự hội nghị nhưng chưa thành công. Trong bình luận mới nhất sau khi văn bản nộp tòa án được công bố, Tổng thống Ramaphosa gọi đây là vấn đề ngoại giao phức tạp.