Ngày lịch sử của quan hệ Việt – Úc

Thời khắc này được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh là “ngày lịch sử” trong quan hệ hai nước.

Sáng 15.3, lễ đón chính thức Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao VN đã được tổ chức trọng thể tại nhà Quốc hội Liên bang Úc ở thủ đô Canberra. Thủ tướng Malcolm Turnbull chào đón Thủ tướng VN bằng 19 loạt đại bác cùng các nghi lễ cao nhất. Ngay sau lễ đón, Thủ tướng hai nước tiến hành hội đàm và ký Tuyên bố chung về thiết lập quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, sau 9 năm là đối tác toàn diện.

Tại hội đàm, hai Thủ tướng đã chứng kiến ký 4 văn kiện quan trọng. Đó là thỏa thuận giữa Bộ GD-ĐT hai nước về hợp tác giáo dục giữa Chính phủ hai nước giai đoạn 2018 - 2023; Bản ghi nhớ giữa Bộ LĐ-TB-XH VN với Bộ GD-ĐT Úc về hợp tác giáo dục nghề nghiệp; Bản ghi nhớ giữa Bộ KH-CN VN và Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp của Khối thịnh vượng chung về đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực khoa học, công nghệ; Bản ghi nhớ giữa Bộ KH-CN VN và Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp quốc tế Úc trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và nghề cá.

Phát biểu trước báo giới sau hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh việc thiết lập đối tác chiến lược đã đánh dấu mốc lịch sử trong quan hệ hai nước, giúp đưa hợp tác trong các lĩnh vực trụ cột đi vào chiều sâu cả ở góc độ song phương và trên bình diện đa phương. Thủ tướng Turnbull khẳng định dù trong khuôn khổ hợp tác nào, song phương hay đa phương thì hai nước sẽ cùng nhau phát triển, vì lợi ích của nhân dân hai nước và vì an ninh, thịnh vượng chung của khu vực.

Hai bên nhất trí tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp trên các kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội hai nước cũng như đẩy mạnh hơn nữa giao lưu nhân dân hiện đang phát triển tích cực; nhất trí thiết lập các cơ chế tiếp xúc ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng và các bộ trưởng phụ trách kinh tế, đồng thời duy trì các cơ chế hợp tác song phương hiện có như đối thoại chiến lược ngoại giao và quốc phòng, tham vấn lãnh sự, đối thoại về nông nghiệp, giáo dục, khoa học, công nghệ...

Hai thủ tướng bày tỏ vui mừng trước sự tăng trưởng tích cực của kim ngạch thương mại hai chiều trong những năm gần đây, đạt gần 6,5 tỉ USD năm 2017, tăng 7% so với năm 2016. Hiện Úc là đối tác thương mại lớn thứ 8 của VN trong khi VN là đối tác thương mại lớn thứ 15 của Úc. Hai bên nhất trí tạo điều kiện tối đa cho quan hệ kinh tế phát triển sâu rộng, toàn diện, tăng cường lợi ích kinh tế trong hợp tác song phương trên cơ sở phát huy tính bổ trợ lẫn nhau của nền kinh tế hai nước.

Thủ tướng Malcolm Turnbull khẳng định luôn hoan nghênh và hỗ trợ các mặt hàng nông thủy sản tươi, hoa quả nhiệt đới của VN đạt đủ điều kiện tiếp cận thị trường nước này; khuyến khích hợp tác, đẩy nhanh các quy trình, thủ tục cấp phép nhập khẩu, trước mắt là với tôm tươi nguyên con, trái thanh long của VN và tiếp tục mở rộng sang nhãn tươi, chôm chôm, vú sữa... Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị chính phủ Úc khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào VN ở các ngành năng lượng, hạ tầng, viễn thông, kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và chuyển giao công nghệ, kỹ thuật tiên tiến cho VN.

Bên cạnh hợp tác song phương, hai bên cũng đã trao đổi sâu rộng các vấn đề quốc tế và khu vực. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Úc đã phối hợp, hỗ trợ VN tổ chức thành công Năm APEC 2017 và chúc mừng Úc đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Úc. Thủ tướng Malcolm Turnbull tái khẳng định Úc ủng hộ vai trò trung tâm và sự thống nhất, đoàn kết trong ASEAN; đánh giá chuyến thăm chính thức Úc của Thủ tướng VN và việc hai nước nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược ngay trước thềm Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Úc là đóng góp tích cực và ý nghĩa cho hội nghị và quan hệ giữa Úc với ASEAN.

Hai bên nhất trí về tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về luật Biển 1982; ủng hộ việc sớm hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) mang tính ràng buộc pháp lý.

Sáng cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hội kiến Chủ tịch Thượng viện Úc Scott Ryan và Chủ tịch Hạ viện Tony Smith. Tại cuộc hội kiến, Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện hoan nghênh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn đại biểu cấp cao VN thăm chính thức Úc, đánh giá chuyến thăm là điểm nhấn quan trọng trong năm 2018 khi hai nước kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao; đánh giá cao kết quả cuộc hội đàm giữa Thủ tướng hai nước, đặc biệt là việc hai nước ký Tuyên bố chung về thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Buổi chiều, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân đã hội kiến Toàn quyền Úc Peter Cosgrove và phu nhân tại Phủ Toàn quyền. Hai bên hoan nghênh ý nghĩa quan trọng của việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, khẳng định đây là phát triển đột phá trong quan hệ hai nước, tạo khuôn khổ và cơ hội hợp tác mới trên các lĩnh vực trụ cột; nhất trí cần xây dựng các chương trình hành động cụ thể để triển khai mối quan hệ này. Toàn quyền Peter Cosgrove khẳng định sẽ thăm chính thức VN vào cuối tháng 5 tới. Phát biểu khi cùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì tiệc tiếp nhân kỷ niệm 45 năm quan hệ hai nước, Toàn quyền Peter Cosgrove nhấn mạnh: “Đối tác chiến lược phản ánh thực tế rằng chúng ta có thể cùng nhau đem lại lợi ích cho nhân dân hai nước, đóng góp cho ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới. Trong suốt những năm qua, chúng ta đã xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và tình hữu nghị đích thực. Chúng ta cùng chung tay thực hiện điều này với tư cách là hai quốc gia và hai dân tộc, coi hòa bình và thịnh vượng là giá trị cao nhất”.