Nghệ nhân miền Tây sáng chế gần 100 nhạc cụ ‘độc nhất vô nhị’

08/04/2022 18:12 GMT+7

Hơn 60 năm gắn bó với đờn ca tài tử, nghệ nhân Lê Thanh Quý (Chín Quý, 77 tuổi, ngụ P.Hiệp Thành, TP.Ngã Bảy, Hậu Giang) đã sáng chế ra gần 100 loại nhạc cụ "độc nhất vô nhị".

Bậc thầy sáng chế

Trong khuôn khổ Liên hoan Đờn ca tài tử quốc gia lần thứ 3 và Lễ hội bánh dân gian Nam bộ lần thứ 9 diễn ra tại Cần Thơ, sự xuất hiện của nghệ nhân Chín Quý khiến nhiều người cảm phục bởi tình yêu nghệ thuật cùng sự sáng tạo nhạc cụ độc, lạ.

Nghệ nhân Chín Quý bên những nhạc cụ do chính ông sáng tạo

DUY TÂN

Ông Chín Quý được nhiều người biết đến là một nghệ nhân đờn ca tài tử đa tài, bởi ông không chỉ có ngón đờn giỏi mà còn có biệt tài sáng chế các loại nhạc cụ truyền thống. Trong dàn nhạc đờn ca tài tử Nam bộ, thông dụng nhất phải kể là bộ tứ tuyệt: kìm - cò - tranh - bầu; kế đến là guitar phím lõm - sáo - hạ uy di... Nhưng với ngón đờn lão luyện như nghệ nhân Chín Quý thì những nhạc cụ này lại vắng bóng trong nhà. Thay vào đó là những nhạc cụ hoàn toàn không có tên trong dàn nhạc truyền thống của nghệ thuật đờn ca tài tử.

Niềm đam mê nghệ thuật đã thôi thúc nghệ nhân Chín Quý sáng chế ra nhiều nhạc cụ

DUY TÂN

Nghệ nhân Chín Quý chia sẻ, đam mê sáng chế nhạc cụ của ông bắt nguồn từ tình yêu với đờn ca tài tử, cũng như mong muốn chinh phục những cung bậc âm sắc từ tiếng đờn. Năm 1990, ông bắt tay vào sáng chế các loại đờn "có 1 không 2" như: bát ngũ cầm, tam huyền di, tứ tuyệt cầm, ngũ âm huyền...

Nghệ nhân Chín Quý biểu diễn đờn do chính ông sáng chế

DUY TÂN

Nghệ nhân Chín Quý biểu diễn đờn

DUY TÂN

Cây đờn bát ngũ cầm kết hợp nhiều loại nhạc cụ

DUY TÂN

Những cây đờn với các tên gọi lạ như tứ tuyệt cầm là sự kết hợp các loại đàn hạ uy di, sến, cò, guitar phím lõm thành một giá đờn; tam huyền di là sự kết hợp giữa cây tam thập lục và độc huyền cầm; ngũ âm huyền là sự phát triển từ 5 đàn bầu trên một giá đờn…

Những tên nhạc cụ do ông đặt

DUY TÂN

Điều đặc biệt là nghệ nhân Chín Quý chỉ sử dụng các chất liệu sẵn có xung quanh nhà hoặc phế liệu tưởng chừng vứt đi để chế tạo thành nhạc cụ, như vỏ thiết hộp bánh, miếng gỗ, ống nhựa cũ, nón bảo hiểm…

Những nhạc cụ độc lạ

DUY TÂN

Cả đời theo nghề


Những nhạc cụ do nghệ nhân Chín Quý sáng chế có thể biến tấu ra âm sắc nhiều nhạc cụ, vừa tiện lợi, vừa tạo nên sắc thái mới lạ. Tuy nhiên, với mỗi sáng chế, ông phải tập luyện nhiều lần để chinh phục loại nhạc cụ mới do mình làm ra.

Một loại nhạc cụ làm từ nón bảo hiểm cũ

DUY TÂN

“Mỗi nhạc cụ tôi phải mày mò tháo, lắp không biết bao lần mới thành công. Mỗi loại làm ra tôi mất thời gian từ vài tuần đến hơn 1 tháng để luyện tập lại mới thuần thục”, nghệ nhân Chín Quý chia sẻ.

Một loại nhạc cụ được làm từ vỏ lon nước

DUY TÂN

Theo nghệ nhân Chín Quý, ông thừa hưởng niềm đam mê nghệ thuật đờn ca tài tử từ người cha. Mỗi lần thấy cha "chế" đàn từ những thanh tre, ông đâm ra mê mẩn rồi quyết tâm theo nghiệp đờn ca từ năm 12 tuổi.

Bộ sưu tập hàng trăm loại đờn "có 1 không 2" của nghệ nhân Chín Quý

DUY TÂN

Đến năm 17 tuổi, nhờ năng khiếu bẩm sinh và thông minh nên ông lĩnh hội được trọn vẹn tuyệt kỹ trong nghề. Sau thời gian dài gắn bó và theo đoàn hát, ông có thể chơi gần chục loại nhạc cụ.

Các loại nhạc cụ độc, lạ do nghệ nhân Chín Quý sáng chế

DUY TÂN

Các loại nhạc cụ "có 1 không 2"

DUY TÂN

Một nhạc cụ trong bộ sáng chế của nghệ nhân Chín Quý

DUY TÂN

Suốt hơn 60 năm theo nghề, sở hữu hơn hàng trăm cây đờn độc, lạ, nhưng nghệ nhân Chín Quý vẫn tiếp tục mày mò sáng chế thêm nhạc cụ đờn ca tài tử. Với ông, đó là trách nhiệm của một người theo nghiệp đờn ca. Ðặc biệt, sau khi được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, ông lại càng không cho phép mình nghỉ ngơi, cứ sáng chế và cống hiến hết mình cho nghệ thuật.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.